XIII. Заң психологиясы хұқыққа қатысты мәселелерді реттеу және оларды тәжірибе жүзінде қолданудың психологиялық мәселелерін зерттейді. Бұл сала сот психологиясы, кылмыс психологиясы, еқбекпен түзету психологиясы (пенитендиарлы) деп аталатын тармактардан құралады. Сот психологиясы сот, айыпталушылар, куәлар, сот тергеуін жүргізу, олардан жауап алу тәрізді т. б жайттардың психологиялық астарларын қарастырады. Қылмыс психологиясы қылмыскердің жеке басы мен оныц зиянды әрекегтерінің сырын ашады. Ецбекпен түзсту психологиясы тұтқындағы адамдарды сендіру не күштеп істету арқылы қайта тәрбиелеудің жолдарын іздестіреді.
ПСИХОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ (КЛАССИФИКАЦИЯСЫ)
1-кесте
§ 4. Психологияның зерттеу, әдістері
Пскхологиялық зерттеулердің мақсаты бойынша, эр-бір психикалық құбылыс өзара байланысты және ол үнемі дамуда болады. Ал психологияның зерттеу әдістері тарихн даму тұрғысынан қарастырылады.
Психодогияны зерттеу әдістерінің объективтік сипаты. ¥зақ жылдар бойы шетелдік психологияда адам жанының сырын өзін-өзі бақылау әдісі арқылы білуге болады деп санап келді, Бұл әдіс адам “жаны” ерекше, ол өзінше өмір сүреді деген көзқарасқа негізделеді. АҚШ психологі Э. Титченер адам өзін хайуанаттар орнына қойып, сондай ортада болса, солардың қылығын жасар еді, содан кейін ол адамға тән саналы әрекет арқылы адамдық қасиеттерді туғыза алар еді дейді. Бұл — әрине. сыңаржақты субъективті көзқарас. Ал психиканы зерттеудің объективті әдісі адам санасы мен әрекетін бірлікте іздестіре отырып, адамның өзін-өзі басқаруының ісі мен қылығына' есеп беруін жоққа шығара алмайды.
Генетикалық принцнп — қазіргі ғылыми психологиядағы талап, Бұл принцил бойынша психикалык фактілер мен кұбылыстар, адам психикасының дамуы тарихи негізде, яғни басынан аяғына дейін үнемі дамып жетілу тұрғысынан қарастырылады Даму сатыларының бір-бірін қалай алмастыратындығы адамның өсуі мен даму кезендері белгілі сатылар бойынша зерттеліп, әр кезендегі баланың дамуы жас ерекшеліктерімен өзара салыстыра отырып қарастырылады,
Достарыңызбен бөлісу: |
