Python бағдарламалау негіздері

2.1 Мәтінді жолдар 
Python-да мәтінді жолдар үлкен қолданыс табады. Мысалы, әртүрлі
жолдарды бір-бірімен біріктіруге болады немесе олардың жеке бөліктерін
шығаруға болады. Мәтінді жол әріптерден, цифрлардан, таңбалардан немесе
бос орындардан тұра алады. 
Мысал ретінде екі айнымалыны алайық:
>>> a = "hello world" сөз тіркесінI am "hello world" сөз тіркесін
>>> b = "hello world" сөз тіркесінhuman"hello world" сөз тіркесін
>>> print(a + b)
I am human
Жолдағы жеке символдарды жолдан кесіп алуға, қолдануға және экранға
шығаруға болатындай әрбір символдың өзіндік реттік нөмірі бар.
Python-да санақ 0-ден басталады. Яғни, символдың ретін (позициясын) санауды
0-ден бастайды. Жолдың бірінші символы - 0, екінші символы - 1, үшінші
символы - 2 және әрі қарай осылай кете береді. 
Мысал қарастырайық:
C O M P U T E R
0 1 2 3 4 5 6 7
>>> c = "hello world" сөз тіркесінCOMPUTER"hello world" сөз тіркесін
>>> print(c[0]) - C
>>> print(c[1]) - O
>>> print(c[2]) - M
>>> print(c[7]) - R
Және де, біз теріс индекстерді қолдана аламыз. Мысалы, [-1] - жолдың ең
соңғы символы (c[-1] = "hello world" сөз тіркесінR"hello world" сөз тіркесін), [-2] - соңғының алдындағы символ, яғни рет
керісінше кетеді.
Python-да жұп тырнақшаларының ішінде дара тырнақшаларды жазуға
болады (апостроф ретінде) немесе керісінше жұп тырнақшаларды дара
тырнақшалардың ішіне жазуға болады 
a = "hello world" сөз тіркесінIt's cool"hello world" сөз тіркесін
b = 'it is "hello world" сөз тіркесінfunny"hello world" сөз тіркесін '
Бірақ, бір тырнақшалар түрінің ішіне бірдей тырнақшаларды қойсаңыз, 
программа қате болады. Қате болмау үшін, бэкслеш ( \ ) символын қолдану 
қажет:
>>> print('It\'s a cloudy day') // It's a cloudy day
Жол стандартты input()  функциясымен есептеледі:функциясымен функциясымен есептеледі:есептеледі:
a=input()
print(a)
Жолдар операциялары
Екі жолды біріктіру (конкатенация), жолды көбейту операциясы:
33

a="hello world" сөз тіркесінпа"hello world" сөз тіркесін
b="hello world" сөз тіркесінрад"hello world" сөз тіркесін
print(a+b) # парад
a="hello world" сөз тіркесінкар"hello world" сөз тіркесін
print (a*4) # каркаркаркар
Массивтермен жұмыс істеу (индекс 0-тен басталады):
a="hello world" сөз тіркесінпарад"hello world" сөз тіркесін
print (a[2]) # р
Жол ұзындығы-len() функциясы:
a="hello world" сөз тіркесінпарад"hello world" сөз тіркесін
print (len(a)) # 5
Кескіндер/жолдағы символдар фрагменттерін кесу/
Кескін шығару операторы: 
[X:Y] // X-кесудің басталу индексі, ал Y-оның аяқталуы
tday = 'morning, afternoon, night'
tday[0:7] # 'morning'
Python-да кесу қалай қолданылады:
s = 'spameggs'
s[3:5] # 'me'
s[2:-2] # 'ameg'
s[-4:-2] # 'eg'
s[:6] # 'spameg'
s[1:] # 'pameggs'
s[:] # 'spameggs'
Қадамды орнатуға болады:
s = 'spameggs'
s[::-1] # 'sggemaps'
s[3:5:-1] # ''
s[2::2] # 'aeg'
Мысал: Үш еселік индекстері бар таңбаларды жолдан алып тастаңыз. Тапсырманы
циклді пайдалана отырып орындауға болады:
s = 'spameggs'
x=3
l=len(s)//3
for i in range(l): 
print(s[x:x+1:3]) # m g 
x+=3
Немесе жай кескінді пайдалана аласыз:
s = 'spameggs'
print(s[1::3])
34

Жол әдістері
join - жолдарды бөлінген бөлгіш арқылы қосу
s="hello world" сөз тіркесінhello"hello world" сөз тіркесін
s1="hello world" сөз тіркесін-"hello world" сөз тіркесін.join(s)
s1 # 'h-e-l-l-o'
lst=['11','22','33']
lst="hello world" сөз тіркесін-"hello world" сөз тіркесін.join(lst)# '11-22-33'
s1 жолында ішкі жолақтардың кездесулерінің саны. 
Нәтижесі Сан болып табылады. 
I іздеуді бастау және j іздеуді аяқтау орнын көрсетуге болады:
s1="hello world" сөз тіркесінabrakadabra"hello world" сөз тіркесін; s1.count('ab') # 2
s1.count('ab',1) # 1
s1.count('ab',1,-3) # 0 , т.к. s1[1:-3]='brakada'
s1.find (s[, i, j]) — s ішкі жолының s1 жолына бірінші (сол жақ санағанда) кіру
позициясы анықталады. Нәтижесі Сан болып табылады. I және j іздеу
аймағының басталуы мен аяқталуын анықтайды:
s1="hello world" сөз тіркесінabrakadabra"hello world" сөз тіркесін; s1.find('br') # 1
s1.replace (s2, s3 [, n]) — жаңа жол құрылады, онда бастапқы жолдың S2
фрагменті (қосымша жол) s3 фрагментіне ауыстырылады. Қосымша дәлел n
ауысым санын көрсетеді:
s1="hello world" сөз тіркесінbreKeKeKeKs"hello world" сөз тіркесін; ss=s1.replace('Ke','XoXo',2) 
ss # breXoXoXoXoKeKs
Жолдарды пішімдеу
Python жолдарды пішімдеу форматтау мағынасын білдіреді.
Format әдісі:
'Hello, {}!'.format('Vasya') # 'Hello, Vasya!' Бір орын
Әдістің дәлелі-бағдарламаны орындау кезінде фигуралық жақшалардың орнына қойылатын
мәтін-қою.
'{0}{1}{0}'.format('abra', 'cad') # 'abracadabra' бірнеше орын
Ауыстырулар нөмірленеді, форматы әдісінің дәлелдері жақшалардағы реттік 
сандарға сәйкес ауыстыру позицияларын толтырады.
Бірнеше алмастырулармен басқа пішімдеу параметрі:
'Coordinates:{latitude},{longitude}'.format(latitude='37.24N',longitude='-115.81W')
'Coordinates: 37.24N, -115.81W'

жүктеу/скачать 1,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: