1.5-сурет. Қарапайым циклдік алгоритм
1.6-сурет. Модификаторлы циклдік алгоритм
мұнда [...] – өрнектің бүтін бөлігі алынатынын көрсетеді.
n əрқашанда бүтін сан болуы тиіс, егер ол аралас сан болса, онда оның бөлшегі алынып тасталады, өйткені циклдің қайталану саны бүтін натуралдық сан болуы тиіс. Арифметикалық цикл үшін
y=f(x) функциясының есептелу жолы алго-ритм ретінде 1.5-суретте көрсетілген. Мұндағы 3-ші, 4-ші, 7-блоктар циклді ұйымдастыру үшін қажет. Олар цикл параметрінің алғашқы мəнін, өзгеру қадамын белгілеп жəне оның ең соңғы мəніне жеткен-жетпегенін тексереді. Ал 5- жəне 6-блоктар бірнеше рет қайталанып циклдің өзін құрайды. 4-блок шартты тексеріп қайталану процесін ұйымдастырады.
Алгоритм схемасын салуды жəне программаны жазуды жеңілдету үшін цикл алгоритмдері ықшамдалған түрде “модификатор” немесе “цикл басы” блогын пайдалану арқылы жазылады. Онда 1.5-суретте көрсетілген 3-ші, 4-ші, 7-блоктардың орнына “цикл басы” блогы орналасады. Ол алты-бұрыш тəрізді геометриялық фигура-дан тұрады жəне оның міндетті түрде екі кіру жəне екі шығу сызығы болуға тиіс. Осы блокты пайдалану арқылы жоғарыда келтірілген алгоритм 1.6-су-ретте көрсетілген түрде кескінделеді. Параметрдің алғашқы х мəні оның соңғы х мəнінен кем болса, онда оның қадамы dx оң сан болады. Керісінше, параметрдің алғашқы мəні оның соңғы мəнінен артық болса, онда қадам теріс сан болады.
циклдер жұмысына мысал келтірейік.