Бірінші (дауысты) құрақ
А – тілдің тік қалпына қарай – төменді, ерін қатысына қарай –
ашық езулік, тілдің көлденең қалпына қарай – кейінді дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: төменді, ашық езулік, кейінді дауыс-
ты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
С
ы
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай
қысаң езулік, тілдің көлденең қалпына қарай кейінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.
164
Ы – тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қатысына қарай қы-
саң езулік, тілдің көлденең қалпына қарай кейінді дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, кейінді да-
уысты дыбыс.
Үшінші (дауыссыз) құрақ
Қ
ы
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай
қысаң езулік, тілдің көлденең қалпына қарай кейінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі кейінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де кейінді болып
шығады.
Кейінді, төменді, езулік/кейінді, жоғарылы, еріндік үйлесім
әуезді сөздердің жасалым желісі
Кейінді, төменді, езулік/кейінді, жоғарылы, еріндік
[асұу] сөзінің
құрамындағы құрақтардың жасалым сипаты (7.3-сурет).
8.3-сурет. [Асұу] сөзінің құрама желісі
7.3-сурет. [Асұу] сөзінің құрама желісі
165
Бірінші (дауысты) құрақ
А – тілдің тік қалпына қарай төменді, ерін қатысына қарай ашық
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай кейінді дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: төменді, ашық езулік, кейінді дауысты
дыбыс.
Достарыңызбен бөлісу: |
