Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd

әуезді сөздердің жасалым желісі

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Pdf көрінісі

бет	109/221
Дата	13.02.2023
өлшемі	10,2 Mb.
	#67422

1 ... 105 106 107 108 109 110 111 112 ... 221

әуезді сөздердің жасалым желісі
Ілгерінді, төменді, езулік/ілгерінді, жоғарылы, езулік
[әзіл] сөзінің
құрамындағы құрақтардың жасалым сипаты (7.5-сурет).
Бірінші (дауысты) құрақ
Ә – тілдің тік қалпына қарай төменді, ерін қатысына қарай ашық
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: төменді, ашық езулік, ілгерінді дауыс-
ты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
З
і
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай қысаң
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, ілгерінді
дауыссыз дыбыс.
І – тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қатысына қарай қысаң
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, ілгерінді да-
уысты дыбыс.
Үшінші (дауыссыз) құрақ
Л
і
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай қысаң
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, қысаң езулік, ілгерінді
дауыссыз дыбыс.

167
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі ілгерінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де ілгерінді болып
шығады.
8.5-сурет. [Әзіл] сөзінің құрама желісі
7.5-сурет. [Әзіл] сөзінің құрама желісі
Кейінді, жоғарылы, езулік үйлесім әуезді сөздердің жасалым
желісі
Кейінді, жоғарылы, езулік
[ыйық] сөзінің құрамындағы құрақ-
тардың жасалым сипаты (7.6-сурет).

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 105 106 107 108 109 110 111 112 ... 221