Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd


Құранды (дифтонг) дауысты дыбыстар



Pdf көрінісі
бет79/221
Дата13.02.2023
өлшемі10,2 Mb.
#67422
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   221
Құранды (дифтонг) дауысты дыбыстар
О дыбысы (6.4-сурет)
О дауысты дыбысы (екінші сыңары) жақтың қысаң ашылып
тілдің жоғары көтерілуі арқылы жасалады. Тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы дауысты дыбыс болып табылады. О дыбысын айтқанда 
ерін сүйірленіп басталып, дөңгеленіп аяқталады. Еріннің қатысына қа-
рай 
сүйір ерін дауысты дыбыс болып табылады. О дыбысын айтқанда 
тіл ауыз қуысының кейінгі жартысына орналасады. Тілдің көлденең 
қалпына қарай 
кейінді дауысты дыбыс болып табылады. 
Дауысты тілдің тік қалпына қарай – жоғарылы, ерін қатысына қа-
рай – сүйір еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай – кейінді дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, сүйір еріндік, кейінді да-
уысты дыбыс.
Ө дыбысы
Ө дауысты дыбысы (екінші сыңары) жақтың қысаң ашылып, тілдің 
жоғары көтерілуі арқылы жасалады. Тілдің тік қалпына қарай 
жоға-
рылы дауысты дыбыс болып табылады. Ө дыбысын айтқанда ерін 
сүйірленіп басталып, дөңгеленіп аяқталады. Еріннің қатысына қарай 
сүйір еріндік дауысты дыбыс болып табылады. Ө дыбысын айтқан-
да тіл ауыз қуысының ілгері жартысына орналасады. Тілдің көлденең 
қалпына қарай 
ілгерінді дауысты дыбыс болып табылады. 
Дауысты тік қалпына қарай – жоғарылы, ерін қатысына қарай – 
сүйір еріндік, тілдің көлденең қалпына қарай – ілгерінді дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: жоғарылы, сүйір еріндік, ілгерінді да-
уысты дыбыс.
7.4-сурет. О және Ө дауысты дыбыстарының үйлесім моделі
6.4-сурет. О және Ө дауысты дыбыстарының үйлесім моделі
Е дыбысы (6.5-сурет)
Е дауысты дыбысы (екінші сыңары) жақтың қысаң ашылып, тіл-
дің жоғары көтерілуі арқылы жасалады. Тілдің тік қалпына қарай 


133


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   221




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет