Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd


Ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік/ілгерінді, төменді, ашық



Pdf көрінісі
бет113/221
Дата13.02.2023
өлшемі10,2 Mb.
#67422
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   221
Ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік/ілгерінді, төменді, ашық 
езулік
 үйлесім әуезді сөздердің жасалым желісі
Ілгерінді, жоғарылықысаң езулік/ілгерінді, төмендіашық езулік 
[сірә] сөзінің құрамындағы құрақтардың жасалым сипаты (7.10-сурет).
Бірінші (буын) құрақ
С
і
– тілдің тік қалпына қарай жоғарылы, ерін қалпына қарай қысаң 
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік 
дауыссыз дыбыс.
І  тілдің тік қалпына қарай – жоғарылы, ерін қатысына қарай – 
қысаң езулік, тілдің көлденең қалпына қарай – ілгерінді дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік
дауысты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
Р
ә 
– тілдің тік қалпына қарай төменді, ерін қалпына қарай ашық 
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: төменді, ашық езулік, ілгерінді 
дауыссыз дыбыс.


173
Ә – тілдің тік қалпына қарай төменді, ерін қатысына қарай ашық 
езулік, тілдің көлденең қалпына қарай ілгерінді дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: төменді, ашық езулік, ілгерінді
дауысты дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі ілгерінді 
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де ілгерінді болып 
шығады.
8.10-сурет. [Сірә] сөзінің құрама желісі 
7.10-сурет. [Сірә] сөзінің құрама желісі
Ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік/ілгерінді, жоғарылы, доғал 
еріндік үйлесім әуезді сөздердің жасалым желісі
Ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік/ілгерінді, жоғарылы, доғал ерін-
дік 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   221




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет