4. Киши өлгөндөн кийин кошок айтып коштошуу. Кыргыздарда киши өлгөндө сөз-
с‰з кошок кошуп сөөкт‰ узатуу – бул салт.
Кошокту айткан эркектер тарыхта бир-экөө
эле болгон, кыргыздарда кошокту аялдар ко-
шот. Ички сезим менен муңдуу айтылуучу
кошокто жакын адамдарынын к‰й‰т‰, кайгы-
руусу берилсе, алысыраак туугандарынын,
тааныштарынын “аркаңда өм‰р‰ңд‰ улай тур- ган, ордуңду баса турган балдарың бар, баарыбыздын бара турган жерибиз ошол жак, жалган д‰йнөдөн чыныгы д‰йнөгө кетип баратасың, бейишке чык” деген
маанидеги
ойлор айтылат. Кошоктордо маркумдун өткөн
жашоосундагы жакшы жактарын айтып
мактоодо тилдеги өткөн чакты уюштуруучу
каражаттар колдонулса, кайгы-муңун, зарын
туюндурууда учур чак, келер чак каражаттары
колдонулат.
Мисалы, атасына кошкон кошок:
Карааным көрсө жалынчу, Артымдан издеп баруучу. Кайрылып келсем эми жок, Эми атам кайдан табылчу. Энесине кошкон кошок:
...Акырет сапар кеткениң, Арман кылсам жетпедим. Азыраак дагы жашабай, Азаптын уусун сепкениң. (Кошоктор, 1998: 48-324-б.)
5. Кыргыз элинин тарыхынан, коомдук т‰з‰л‰ш‰нөн, саясатынан кабар берген коштошуулар. Кыргыз элинин тарыхындагы октябрь ре-
волюциясынан кийинки союздун коомдук т‰-
з‰л‰ш‰ндөг‰ элдин жашоосун, көз карашын
чагылдырган коштошууларга Ч.Айтматовдун
төмөндөг‰ чыгармаларынан мисал келтир‰‰гө
болот:
Ч.Айтматов «Биринчи мугалим» повес-
тинде октябрь революциясынын алгачкы жыл-
дарында анын жол башчысы В.И.Ленин д‰й-
нөдөн кайткандагы аны менен элдин кошто-
шуусун төмөндөг‰дөй с‰рөттөп жазат: «Шаар- шаары менен, аймак-аймагы менен кара ч‰м- көн‰п, жер солкулдата иштеген заводдор ток- топ, талаа жаңырта ж‰г‰р‰п бара жаткан поезддер токтоп, басып бара жаткан эл токтоп, д‰йнө аза к‰ткөн к‰н‰, эч кимге
