274 ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. №1(135).2012 мимикалық мінез-құлыққа деген қызығушы-
лық көптеген атақты адамдар, Джованни
Бонифацио, Джованни Батиста делла Порта,
Фрэнсис Бэкон арасында туындады. Дж. Боно-
фацио өзінің Венецияда 1616 жылы шыққан
«Исскуство чувств» атты трактатында б‰кіл
халыққа т‰сінікті әмбебап ым тілі бар, сон-
дықтан оны еуропалықтарға жергілікті тұр-
ғындармен сауда жасау кезінде қолдануына
болады десе, Дж. Делла Порта «Della celesta
fisionomia» деген жұмысында адам мимикасы
ишаратын жануарлардың мимикасы мен иша-
ратымен салыстыра отырып, дене мен бет-
әлпет қозғалысынан адам темпераменті мен
мінез-құлқын анықтауға тырысады.
Орта ғасырда болсын, кейінірек кездегі
уақытта болсын қоғам біртұтас ретінде қа-
былданды. Бұлар дене мен бас, құлақ, қол мен
кеуде секілді организмдер нақты мағынаға ие
қызметтерді білдірді. Мысалы, мәдени, мо-
ральдық және этикалық. Рыцарлар, көпестер,
монахтар, кісі өлтірушілер, шешендер, дәрі-
герлер, ғалымдар, қолөнер ұсталары және жер
иелері өздерінің бейвербалды тілдерін қалып-
тастырды.
Ол кездері ишараттар екі негізгі қызметті
атқарған. Бір жағынан, олар адамның сол ұжым
м‰шесі екенін дәлелдесе, екінші жағынан –
топ м‰шелерінің иерархиясын білдірді. Б‰кіл
ишарат таңбалары белгілі бір мағынаға ие
болды; белгілі бір мәдениетте маңызды рөл
атқарды. Мысалы, кездесу кезінде, қоштасу немесе татуласу белгісі ретінде қол алысу, құрмет көрсету немесе татуласу кезінде қолын кеудесіне қою, т.б.
К‰ні б‰гінге дейін ым-ишараттар тек қана
әрт‰рлі қоғамдық және жеке дәст‰рлерге қызмет
етпейді, олар адамның к‰нделікті өмірінде ма-
ңызды, ажырамас компоненті болып саналады.
____________
1. Partridge E. Origins: A short etymological dictionary of
modern English. New York: MacMillan, 1959.
2. Kendon A. Geography of gestures // Semiotica, 37, № Ѕ,
1981, 150-151.
3. Крейдлин Г.Е. Невербальная семиотика. «Новое
литературное обозрение», М.: 2004 г. – 581.