Вестник КазНУ. Серия филологическая, №1(135).2012 299 6.Природа и развитие первобытного общества. – М.,
1969. С.201-202.
7. Хангалов М.Н. Соб. соч. Т.1. –Улан-Удэ, 1958. С.53-55.
Г. Рысбаева Когнитивный аспект фразеологизма в культе Волка и Медведя, которые относятся к тотемизмам В статье рассматриваются фразеологизмы, относящиеся к тотемизмам с точки зрения теории «Языковая
картина мира». Речь идет о культе Волка и культе Медведя.
Rysbaeva G. Cognitive aspects of the idiom in the cult wolf and bear, related to totemism This article deals with idioms related to totem from the point of view of «Linguistic Map of the World» theory. The
author considers Wolf cult and Bear cult.
А. А. Сатбекова, ҚазМемПУ, филология факультетінің деканы, п. ғ. д., профессор Алматы қаласы Қазақстан Республикасы, e-mail satbekova@mail.ru ЖОБАЛАЙ ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ НЕГІЗІНДЕ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІ САПАЛЫ ОҚЫТУДЫҢ СЕНІМДІ ТҰҒЫРЛАРЫ Мемлекеттік тілді мәртебесіне сай қолда-
нудың басты шарттарының бірі – білім беру
саласында мемлекеттік тілдің сапалы оқыты-
луын қамтамасыз ету. Ол ‰шін оны зерттеудің
логикалық ж‰йесі де жаңа парадигмаларға сай
жетілдіріліп отыру заңды. Әйтсе де, қазақ тілін
сапалы оқытудың қажеттілігі айқын болғаны-
мен, көп жағдайда, оқыту әдістемесінің ғы-
лыми-әдістемелік негіздерін зерттеуде дәст‰р-
лі ж‰йеден аса алмаушылық байқалады.
Мемлекеттік тілді сапалы оқыту ‰шін тіл
‰йренушілердің тіл білу деңгейлерін анықтау
және соған лайық әдістер қолданудың ма-
ңыздылығы шет тілдерін, орыс тілін оқыту
әдістемелерінде дәлелденген. Ал қазақ тілін
екінші тіл ретінде оқыту әдістемесінде әлі де
болса теориялық ізденістер аясы шектеулі
болып отыр. Ондай шектеуліктің бір себебін
жаңа оқыту ж‰йелерінің практикалық т‰рде
қолданысқа ене алмай отырғандығынан да із-
деуіміз керек.
Қазақ тілін сапалы оқытудың маңызды
ғылыми-әдіснамалық негізінің бірі – білім
беру психологиясы, педагогикалық психоло-
гия. Педагогикалық психологияның міндет-
тері оқу қызметінің барлық физиологиялық
және әлеуметтік - психологиялық ерекшелік-
терін ашумен, оқу материалын репродукция-
лаудың ерекшеліктерін анықтаумен байла-
нысты танылады. Сондықтан тілді оқытудың
антропологиялық сипатын анықтау ‰шін бұл
екеуі өзара байланыста қатар қамтылуы қажет.
Білім берудің әлеуметтік негізі мен психоло-
гияның табиғи байланысы тереңде жатыр. Бі-
лім берудің әлеуметтік негізі мен психология-
ның ғылыми қағидалары қазақ тілін сапалы
оқытуда да ерекше тірек бола алады.
Білім берудің әлеуметтік негізі туралы
ресейлік ғалымдар В.Ф.Черноволенко [1],
Н.Н. Захаров [2], С.Н. Чистякова [3], т.б. ең-
бектерінен мол мәлімет алуға болады. Жастар-
дың кәсіп алу, өмірлік жолдарын таңдау мә-
селелері туралы қарастырған бұл еңбектерге
с‰йене отырып, мұғалім мамандығын таңдап
отырған студенттерге қазақ тілін сапалы оқы-
туға байланысты негіздеме жасауға болады.
Қазақ тілін сапалы оқыту деген ұғым – жал-
пылама қолданылатын ұғым емес. Қазақ тілін
оқыту мен «сапалы оқыту» ұғымдарының ара-
сындағы ‰лкен айырмашылықты тану ‰шін
білім берудің әлеуметтік негіздемесіне ж‰гіну
абзал.
Әлеуметтік теория тұрғысынан қарастыр-
ғанда білім, білім беру –мәдени-тарихи даму
жолы болып табылады. Егер білім беру әлеу-
меттік-мәдениет тұрғысынан талданатын бол-
са, онда білім беруді, білімнің өзі «құндылық»
(«ценность») категориясы тұрғысынан қарас-
тырылады. Яғни «құндылық» категориясы мә-
дениеттің әлеуметтік қыры және білім беру-
дің әлеуметтік негізі ретінде анықталады.
Философиялық аксиология тұрғысынан те-
рең талданып, қарастырылып келе жатқан «құн-
дылық» категориясының білім беру ‰дерісінде