Ислам дініндегі еті желінетін және еті
желінбейтін хайуандар
Дінімізде еті желінетін және еті желінбейтін хайуан-
дар тек қана суда өмір сүретін, суда да, құрлықта да өмір
сүретін және тек қана құрлықта өмір сүретін хайуандар
болып үшке бөлінеді.
1. Тек қана суда өмір сүретін хайуандар
Ханафи мәзһабында жалпы суда өмір сүретін хайу-
андардан тек қана балық түрлері желініп, балық түріне
жатпайтын суда өмір сүретін барлық хайуандардың еті
желінбейді
465
. Сырттан белгілі себептің салдарынсыз
өздігінен өлген балықтың еті желінбейді. Бірақ судың
тартылуына байланысты, қатты ыстық немесе қатты
суықтың салдарынан өлген немесе құстар тарапынан
өлтірілген балықтардың етін жеуге болады.
2. Суда да, құрлықта да өмір сүретін
хайуандар
Кесіртке, жылан, тасбақа, қолтырауын, дельфин т.б.
осы тәріздес әрі суда, әрі құрлықта өмір сүре алатын
хайуандардың еті желінбейді.
465
Ханафи мәзһабынан басқа мәзһабтарда барлық суда өмір
сүретін хайуандар желінеді.
488
Ислам ғылымхалы
3. Тек қана құрлықта өмір сүретін
хайуандар
Жаратылысында жыртқыштық қасиеті, яғни орақ
тістері және жыртқыш топшылары жоқ және адамның
табиғатына жиркенішті көрінбеген жалпы хайуандар
діни негіздерге сай ауланып немесе сойылса, еттерін
жеу – халал.
Еті желінетін және еті желінбейтін, тек қана
құрлықта өмір сүретін хайуандар үшке
бөлінеді
1. Шегіртке, құмырсқа, шыбын, ара, өрмекші
тәріздес денелерінде қаны болмайтын хайуандар.
Бұлардың ішінде тек қана шегіртке желінеді. Өйткені
бұлар – адамзат табиғатында жиркенішті және тіксінтетін
жаратылыстар.
2. Кесіртке, жылан, кене, бит және тышқан, кірпі,
сияқты қаны бар, бірақ ақпайтын хайуандар. Бұлардың
ешқайсысының еті желінбейді.
3. Ағатындай дәрежеде қаны бар хайуандар қолда
бағылатын үй жануарлары және қолда бағылмайтын
жабайы аңдар болып екіге бөлінді.
Қолда бағылатын түйе, жылқы, сиыр, қой, ешкі,
тауық, қаз, үйрек тәріздес барлық жануарлардың еті
желінеді. Есек пен қашыр, шошқаның еті желінбейді.
Жабайы хайуандардан арыстан, барыс, қабылан,
қасқыр, піл, қабан шошқа, маймыл, шиебөрі тәріздес
жыртқыш тістері бар және шабуыл жасайтын хайуандар
мен қаршыға, бүркіт, сұңқар, күшіген сияқты жыртқыш
топшылары бар хайуандар желінбейді.
489
Достарыңызбен бөлісу: |
