Алматы 2013 Рецензенттер: Алибеков С. Т



бет118/141
Дата21.05.2022
өлшемі2,59 Mb.
#35238
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   141
Байланысты:
Халықаралық жеке құқық лекция

Пысықтау сауалдары:
1. Неке дегініміз не?
2. Жария тәртіп ескертпесі неке қатынастарында қолданылама ?
3. Қандай халықаралық конвенциялар отбасы қатынастарын реттейді?
4. Бала ұүұыұтарын қорғау жөніндегі қандай конвенцияларды білесіз?
16- тарау. Халықаралық жеке құқықтағы мұрагерлік коллизия мәселелері.


1.Халықаралық жеке құқықтағы мұрагерліктің түсінігі және жалпы сипаттамасы.

Жалпы айта кететін болсақ мұрагерлік ережесі аса қиын емес мұралану қатарындағы мирас қалдырушының мүліктік құқықтары мен міндеттерінің мұрагерге ауысуы. Мұрагерлік құрамына сай барлық құқықтар мен міндеттер жиынтығы міндетті болып келсе, сол сияқты оның заңды белгіленуі де міндетті.


Мұрагерлік құқықтың коллизиялық нормалары Қазақстандағы қызметіне сай мұрагерлікпен байланысты барлық қатынастарды реттейді. Кейбір жағдайларда мұрагерлік құқыққа байланысты сұрақтарды шетел заңымен қарастыру қажеттілігі туындайды. Қазақстандағы қызмет етуші заң шығарушы органдары мұрагерлік қатынасын мұра қалдырушының соңғы тұрақты тұрған мемлекеттің заңымен айқындалады. Қазақстан Республикасындағы мұрагерлік құқықтық нормалары тек Қазақстан Респулбикасында тұратын мұра қалдырушыға ғана қолданылады. Егер де мирас қалдырушы шетелде тұратын болса, онда шетел құқықтық нормалары қолданылады. Демек бұл жерде Қазақстан Республикасының заңы мен шетел заңы тең дәрежеде қолданылатынын белгілей өткеніміз жөн.
Қазақстан Республикасында мұрагерлік құқықтық қатынасты реттеу негізінде шетел элементтері әсер етеді. Шетел элементтері әртүрлі болып келуі мүмкін.
Мысалы: мұра қалдырушы Қазақстан Республикасының азаматы, тұрғылықты жері Қазақстан яғни мұра қалдырушының мүліктік құқықтары мен міндеттерінің бар екені, мұрагерлік мүлігінің Қазақстан Республикасында орналасқаны бізге хабардар болып тұр.Кейіннен мұра қалдырушының мұрагері Қазақстанда тұратыны бір-ақ оның шетел азаматы екені анықталса,бұндай жағдайда шетел элементі болып келеді. Шетел элементі болғанымен бұл жерде шетел құқықтық нормасын қолдануға жол берілмейді. Мұрагердің шетелде ұдайы тұратыны істі ешқандай да өзгертпейді, бұл жағдайда да Қазақстан Республикасының заңы қолданылады. Келесі бір мәселе ол – егер мұра қалдырушы шетел азаматы болып, шетелде тұрақты мекен етсе, онда бұл жерде келтірілген шетел элементтері маңызды мағынаға ие , сол себептен шетел құқықтық нормасы қолданылады. Міне әрбір шетел элементтерінің мағынасы әртүрлі болып келуі осыда.
Кейбір жағдайларда мемлекеттің заң шығарушы органдары Қазақстан Республикасының заңына сілтеме жасау нәтижесінде коллизиялық нормалар пайда болады және дәл осы жағдайда Қазақстан Республикасының заңын қолдану аса қажет екені бұйрылуы мүмкін.
Мысалға – мұра қалдырушы Қазақстан Республикасының азаматы бола тұрып, Швецияда тұрақты мекен етсе, Қазақстандағы қызмет етуші заң шығарушы органдарымен келісетін болсақ, онда бұл жерде Швеция заңы қолданылуы керек бірақ Швеция заң шығарушы органының тағайындауы бойынша мұрагерлік Қазақстан Республикасының заңымен реттелуі тиіс деген, өйткені мұра қалдырушыҚазақстан азаматы болып отыр.
Халықаралық жеке құқықта мұндай жағдайды кері сілтеме деп атайды.
АҚШ-та, Ұлыбританияда жылжитын және жылжымайтын мүліктік құқықтар мен міндеттерге мұрагерлік жіктеулер жүргізіледі.
Тәжірибеге сүйенетін болсақ жылжитын мүлікке байланысты мұрагерлік мәселесі тұрақты тұратын жер заңы бойынша, ал жылжымайтын мүлікке байланысты мұрагерлік мәселесі мүліктің орналасқан жер заңы бойынша анықтаймыз.
Ереже бойынша коллизиялық мұрагерлікке байланысты сұрақтар мемлекеттің ішкі заңдарына сүйене отырып айқындалады.
Халықаралық конвенциялар мұрагерлік құқықтың кейбір мәселелерін ғана қозғап өтеді. Негізінен ол халықаралық өсиет түріндегі мәселелер 1973 жылғы 26 қазан айында қабылданған көпжақты халықаралық өсиет туралы конвенция және сонымен қатар 1961 жылғы 1 қазанда қабылданған өсиет туралы коллизиялық нысандағы заңдар деп аталатын конвенциясымен реттеледі.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   141




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет