Внедрение качества продукта через производственные инновации

 

 

264 

УДК 338.22 (574) 

 

Байсеитова А., Данабаева А.И., Данабаева Д.И. 

Казахский национальный технический университет имени К.И. Сатпаева 

г. Алматы, Республика Казахстан 

 

ПРАВОВАЯ СРЕДА И ИНФРАСТРУКТУРА РАЗВИТИЯ ИННОВАЦИОННОЙ 

ДЕЯТЕЛЬНОСТИ 

 

Аннотация.  Формирование  правовой  среды  инновационного  предпринимательства  является 

обязательным  и  непременным  условием,  обеспечивающим  субъектам  инновационного  предпринимательства 

экономическую свободу. Формирование нормативной базы решает многие проблемы, стоящие на пути развития 

инновационного  предпринимательства,  начиная  с  момента  регистрации  субъектов  инновационной 

деятельности, лицензирования, предмета их деятельности и заканчивая процедурами банкротства. 

Ключевые  слова:  правовая  среда,  инновационное  предпринимательство,  субъекты  инновационной 

деятельности. 

 

В настоящее время государство понимает, что сегодня назрела ситуация, когда малое и среднее 

предпринимательство  должно  использовать  свою  гибкость,  мобильность,  рыночную  объективность 

для ускоренного поиска своего места в инновационной экономике. В целях создания благоприятных 

условий  для  реализации  инициатив  предпринимательской  среды  и  реализации,  поставленных 

Президентом  задач  Правительством  разработана  и  осуществлена  схема  организации  «обратной 

связи» с предпринимателями через создание в местных органах при Аппаратах Акима Комиссий по 

делам предпринимательства, в функции которых вошло: 

• изучение проблем, препятствующих развитию малого и среднего бизнеса; 

•  разработка  предложений  и  рекомендаций  для  местных  и  территориальных  органов 

исполнительной власти. 

Выход на комиссию по делам предпринимательства каждый предприниматель может получить, 

обратившись  в  любое  общественное  объединение  или  объединение  юридических  лиц  в  своей 

области. Как правило, несколько областных ассоциаций или объединений имеют места в комиссии. 

Для  организации  подобной  «обратной  связи»  с  предпринимателями  на  уровне  центральных 

исполнительных  органов  создан  Совет  предпринимателей  при  Президенте  Республики  Казахстан. 

Основными задачами Совета является: 

• выработка предложений, направленных на поддержку и развитие предпринимательства; 

• создание условий, стимулирующих развитие рыночной экономики; 

•  консолидация  деловых  кругов,  предпринимательских  ассоциаций и  союзов,  действующих  в 

Республике Казахстан; 

•  подготовка  рекомендаций  для  решения  важных  государственных  проблем  в  области 

предпринимательства. 

Совет предпринимателей при Президенте создан для консолидации и обработки поступающей 

от  предпринимателей,  ассоциаций  и  Комиссий  по  делам  предпринимательства  информации  и 

выработки  конкретных  предложений  Президенту,  парламенту  и  правительству  с  целью  устранения 

каких-либо систематически встречающихся препятствий на пути развития предпринимательства и на 

создание условий для дальнейшего его развития. 

Кроме  задач  по  формированию  и  реализации  государственной  политики  в  области 

предпринимательства  государством  выполняются  функции  по  обеспечению  финансовой, 

информационно-аналитической  и  материально-технической  поддержки  предпринимательства.  Все 

эти  формы  поддержки  реализуются  государством  как  через  исполнительные  органы  с  помощью 

различных  программ  принимаемых  на  местном  и  территориальном  уровнях,  так  и  с  помощью 

специально созданных для этого с участием государственного капитала организаций. 

К  организациям,  выполняющим  перечисленные  функции,  относятся  следующие 

государственные компании: 

АО  «Центр  инжиниринга  и  трансферта  технологий».  Основная  цель  Центра  состоит  в 

повышении  конкурентоспособности  отраслей  реального  сектора  экономики  Казахстана  путем 

организации  трансферта  новых  технологий,  а  также  активизации  инновационной  деятельности  в 

республике; 

АО  "Корпорация по развитию и продвижению экспорта "Kaznex"  оказывает информационно-

аналитическую поддержку Правительству в области формирования государственной политики, в том 

числе и по развитию предпринимательства; 

 

 

265 

АО  «Фонд  развития  предпринимательства  «Даму»  -  содействие  качественному  развитию 

малого и среднего бизнеса, а также микрофинансовых организаций Казахстана в роли интегратора и 

оператора предоставления финансовых, консалтинговых услуг; 

АО «Национальный инновационный фонд» оказывает финансовую поддержку инновационных 

предпринимательских инициатив путем привлечения инвестиций и финансирования проектов; 16 

АО  «Инвестиционный  фонд  Казахстана»  -  финансовая  поддержка  путем  инвестирования  в 

уставный  капитал  предприятий,  производящих  углубленную  переработку  сырья  и  материалов,  с 

использованием современных и передовых технологий; 

АО «Банк Развития Казахстана» - финансовая поддержка; 

Технопарки,  бизнес-инкубаторы,  промышленные  зоны  -  материально-техническая  поддержка 

предпринимательства на этапе его становления и развития. 

Рассмотрим  для  чего,  с  какой  целью  государством  создавались  эти  организации  и  чего  они 

смогли добиться за время своего существования. 

АО  «Центр  инжиниринга  и  трансферта  технологий»  создано  во  исполнение  постановления 

Правительства Республики Казахстан от 1 августа 2003 года №775 «О неотложных мерах по развитию 

институционального  обеспечения  научно-инновационной  деятельности,  направленных  на  реализацию 

Стратегии индустриально-инновационного развития Республики Казахстан на 2003-2005 годы». 

Основными функциями Центра являются: 

• оказание инжиниринговых услуг; 

•  трансферт  передовых  зарубежных  технологий,  иных  инновационных  продуктов  и  их 

внедрение в Казахстане; 

•  оказание  консультационных, информационных, юридических  и  иных  услуг  при  трансферте 

технологий; 

• маркетинг внешнего и внутреннего рынков технологий и анализ мировых тенденций развития 

в данной сфере. 

Центр  намерен  принимать  участие  в  активном  поиске  инновационных  проектов  посредством 

анализа  структуры  экономики  Казахстана,  и  в  последующей  их  реализации.  Сегодня  им  уже 

фактически  реализуется  формирование  системы  национальных  и  региональных  технопарков. 

Разработана концепция «Виртуального технопарка», т . е. создание информационного доступа всем 

субъектам инновационной деятельности к базам данных по современным технологиям. 

В плане формирования единого информационного пространства Центр прорабатывает идею об 

объединении  всех  институтов  развития,  которые  разбросаны  по  Казахстану,  часть  из  которых 

находится  в  Алматы,  часть  в  Астане.  Рассматривается  физическое  размещение  в  едином  здании 

«Национального  центра  инновационного  развития»  институтов  развития,  международных 

организаций  развития  и  общественных  отраслевых  объединений  в  целях  сокращения 

бюрократических издержек и упрощения доступа к ним. 

На сегодняшний день Центром ведутся переговоры по организации производств новых видов 

продукции: оптико-волоконного кабеля и композитных труб, лазерных компакт-дисков DVD , DVD - 

R , CD , CD - R , электронных весов и кассовых аппаратов для мини- и гипермаркетов. 

Вторая  составляющая  Центра  -  это  инжиниринг,  который  предусматривает  предоставление 

таких услуг, как поиск и отбор инновационных идей и технологий, организация работ по созданию 

высокотехнологичных  и  наукоемких  производств,  поиск  финансовых  ресурсов  для  реализации 

инновационных проектов. 

В  соответствии  с  государственными  приоритетами  развития  республики  проекты  должны 

соответствовать  таким  критериям  отбора,  как  продолжение  существующих  цепочек  добавленных 

стоимостей,  внедрение  новых  технологий,  высокий  уровень  технологического  передела,  высокая 

рентабельность, экспортная ориентированность, международные стандарты качества и экологичность. 

АО  "Корпорация  по  развитию  и  продвижению  экспорта  "Kaznex"  создано  в  мае  2003  года  с 

целью аналитического обеспечения процесса диверсификации и повышения конкурентоспособности 

национальной экономики. 

Основными функциями Центра являются: 

• анализ отечественных и международных рынков, отраслей и секторов экономики, различных 

производств  в  целях  выявления  основных  тенденций  их  развития  и  нахождения  конкурентных 

преимуществ Казахстана в мировой экономике; 

•  проведение  анализа  инвестиционных  проектов  на  предмет  их  перспективной 

конкурентоспособности, осуществимости и прибыльности; 

• анализ делового климата и экономической конъюнктуры в Республике Казахстан. 

 

 

266 

Центр проводит исследования в области маркетинга и менеджмента, оказания консалтинговых 

и  информационно-консультационных  услуг,  осуществляет  издание  методической  и  справочно-

информационной  литературы  в  области  маркетинга  и  менеджмента,  разработку  программных 

продуктов, распространение продуктов и информации по отраслям и сферам экономики. 

АО  «Фонд  развития  предпринимательства  «Даму»  образовано  на  основании  постановления 

Правительства  Республики  Казахстан  от  26  апреля  1997  года  №  665  «О  создании  Фонда  развития 

малого предпринимательства». 

Основная цель создания Фонда: стимулирование  становления и экономического роста  субъектов 

малого  предпринимательства  (далее  –  СМП)  в  Республике  Казахстан,  повышение  эффективности 

использования финансовых средств государства, направляемых на поддержку малого бизнеса. 

До ноября 2007 г. Фонд развития малого предпринимательства достигал основную цель за счет 

следующих функций и задач: 

1)  развитие  проектного  финансирования:  прямое  кредитование  субъектов  малого 

предпринимательства в приоритетных отраслях экономики, в целях диверсификации малого бизнеса 

и исходя из специфики социально-экономической ситуации в отдельных регионах; 

2)  развитие финансового лизинга; 

3)  развитие сети микро кредитных организаций; 

4)  развитие  системы  гарантирования,  обязательств  субъектов  малого  предпринимательства 

перед банками второго уровня; 

5)  оказание  консультационных  услуг  субъектам  малого  предпринимательства  в  рамках 

реализуемых программ Фонда. 

Начиная с конца 2007 г. в Фонде происходят концептуальные изменения: 

-  изменился  статус  Фонда  с  АО  «Фонд  развития  малого  предпринимательства»  на  АО  «Фонд 

развития  предпринимательства  «Даму»  и,  как  следствие,  происходит  расширение  соответствующих 

полномочий  по  поддержке  малого  и  среднего  предпринимательства  (далее  -  МСП);  из  финансового 

института  Фонд  трансформируется  в  оператора  по  управлению  активами  средств,  выделяемых 

государством:  разработаны  и  реализуются  новые  направления  деятельности  по  финансовой  поддержке 

субъектов МСП и информационно-аналитической и консалтинговой поддержке субъектов МСП. 19 

АО  «Национальный  Инновационный  Фонд»  создано  постановлением  Правительства 

Республики Казахстан «О создании акционерного  общества «Национальный инновационный фонд» 

от  30  мая  2003  г.  №  502  с  целью  содействия  росту  инновационной  активности,  развитию 

высокотехничных и наукоемких производств в РК. 

Функциями Инновационного фонда являются: 

• привлечение инвестиций и финансирование инновационных проектов; 

•  проведение  конъюнктурных  и  маркетинговых  исследований  перспективных  рынков  сбыта 

высокотехнологичной и наукоемкой продукции; 

• финансирование прикладных научных исследований и опытно-конструкторских работ (далее - 

НИОКР); 

• продвижение отечественных инновационных продуктов на внешние рынки; 

•  создание  информационного  банка  данных  по  инновационным  проектам,  информирование 

частных инвесторов о наличии перспективных проектов; 

•  участие  в  создании  технопарков,  бизнес-инкубаторов  и  иных  элементов  инновационной 

инфраструктуры. 

Основными направлениями деятельности Фонда являются: 

• инвестирование и привлечение инвестиций в создание венчурных фондов на территории РК; 

• инвестирование в компании, реализующие инновационные проекты; 

• финансирование прикладных НИОКР; 

•  инвестирование  в  создание  элементов  национальной  инновационной  инфраструктуры 

(технопарков, технологических бизнес-инкубаторов). 

 

ЛИТЕРАТУРА 

1.  Бусыгин А. Предпринимательство. Основной курс: Учебник для ВУЗов.: Инфра - М., 1998. 

2.  Грузинов В., Грибов В. Предпринимательство формы и методы организации предпринимательской 

деятельности. Экономика предприятия. - М., 1996. 

3.  Ильин С.С., Васильева Т.И. Экономика: Справочник студента: АСТ, СЛОВО – М., 2000. 

4.  Ильчиков М.З. Рыночное предпринимательство. – М., 1994. 

5.  Казанцев А.К. Инновационное предпринимательство. М. 2002. 

 

 

 

267 

Байсеитова А., Данабаева А.И., Данабаева Д.И. 

Инновациялық қызметтің даму инфрақұрылымы және құқықтық ортасы 

Түйіндеме.  Мақалада  инновациялық  қызметтің  инфрақұрылымы  мен  құқықтық  ортасы  ашып 

көрсетілген.  Нормативтік  базаның  қалыптасуы  көптеген  мәселелерді  шешеді,  инновациялық  кәсіпкерліктің 

даму  жолында  тұрған  мәселелері,  инновациялық  қызметтің  субъектілерін  тіркеуден  бастап,  лицензиялаудың, 

оның қызмет пәнінің және банкроттың рәсімдерімен аяқтайды.  

Негізгі сөздер:  орта  және  шағын  кәсіпкерлік,  нарықтық  экономика,  бәсекелестік  нарықтық  механизм, 

орта және шағын бизнес. 

 

Bayseitov A. Danabaeva AI, DI Danabaeva  

legal environment and infrastructure development of innovative activity 

Summary.  In  article  the  legal  environment  and  infrastructure  of  development  of  innovative  activity  are 

considered. During formation of regulatory base solves many problems getting in the way of development of innovative 

business, since the moment of registration of subjects of innovative activity, licensing, a subject of their activity and 

finishing bankruptcy procedures. 

Keywords: legal environment, innovative business, subjects of innovative activity. 

 

 

Ә

ОЖ .001.892.620.3 

 

Беделбекова Т.Н. 

Казахский национальный технический  университет им. К.И. Сатпаева 

г. Алматы, Республика Казахстан 

tolkinai1978@mail.ru 

ИННОВАЦИЯ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕ 

 

Андатпа. Мақалада инновацияның – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың кешендік 

үрдісі  немесе  ғылыми-техникалық  шешімнің,адамдардың,  ұсыныстардың,  жаңа  идеялардың  тәжірибеге  енуі, 

іске асырылуы және де соңында қолданылуы көрсетілген. Инновация туралы осындай көптеген түсініктемелер 

беруге болады. Инновация ұғымын бірнеше мағынамен түсіндіруге болады, бірақ та ең бастысы “инновация” 

мен “жаңалық” терминдерін айыра біліп, ол ұғымдардың мағынасын білу керек.  

Негізгі сөздер:  экономика, кәсіпорын, иновация,фирма, ғылыми-зертеу мекемелері, портфель

. 

 

Инновация – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды құрудың кешендік үрдісі немесе 

ғылыми-техникалық  шешімнің,адамдардың,  ұсыныстардың,  жаңа  идеялардың  тәжірибеге  енуі,  іске 

асырылуы және де соңында қолданылуы. Инновация туралы осындай көптеген түсініктемелер беруге 

болады.  Инновация  ұғымын  бірнеше  мағынамен  түсіндіруге  болады,  бірақ  та  ең  бастысы 

“инновация”  мен  “жаңалық”  терминдерін  айыра  біліп,  ол  ұғымдардың  мағынасын  білу  керек. 

Жаңалық  қандай  да  қызмет  саласында  оның  тиімділігін  жоғарылату  бойынша  фундаменталды, 

қолданбалы,  тәжірибелік  жұмыстардың  рәсімделген   нәтижесі  болып  табылады.  Жаңалық  мынадай 

түрлерде рәсімделеді: жаңалық ашу;  патенттер;  тауар белгісі ; рационализаторлық ұсыныстар;  жаңа 

немесе  өндіріс  процесі  құжаттары;  ұйымдастыру,  өндіріс  немесе  басқа  құрылымдар;  ноу-хау;  

ұғымдар; ғылыми тұрғыдағы принциптер; құжаттар (стандарттар, ұсыныстар, әдістемелер, нұсқаулар 

және  т.б.);  маркетингтік  зерттеулердің  нәтижелері  және  т.б.  жаңалықты  жасаудағы  инвестиция  – 

жұмыстың жартысы. Ең бастысы — жаңалықты енгізу, жаңалықты инновация формасына айналдыру, 

яғни  инновациялық  диффузияны  жалғастыруға  болады.  Жаңалықты  жасау  үшін  маркетингтік 

зерттеулер  жүргізу  қажет.  Ал,  инновация  –  жаңалықты  енгізуде  басқару  обьектісін  өзгерту 

мақсатында  және  экономикалық,  әлеуметтік,  экологиялық,  ғылыми-техникалық  немесе  басқа 

тиімділік  түрлерінің  соңғы  нәтижесі.  Яғни, жаңалықты  ендіріп,  іске  асырылғанда  инновация пайда 

болады.  Қысқаша  айтқанда,  инновация  –  жаңалықты  енгізудің  нәтижесі.  Инновация  –  бұл  іздеуге, 

жасауға және жаңа бұйым түрлерін, технологияларын, таратуға бағытталған қызмет. Оның басқа да 

анықтамасы  бар.  Иновация  –бұл  жаңалық  енгізудің  жалпы  процессі,  адамдардың  қажеттілігін 

қанағаттандыру  үшін  қолданылатын  және  таратылатын  жаңалық  ,  қоғамның  даму  әсеріне 

байланысты ауысып отырады.  [1] 

Фирма  жүйесінің  “кірісі”  сияқты  сатушылардың  тез  енуіне,  инновациялық  формаға  өтуде, 

өзінің  енгізу  үшін  уақытын  күтіп,  жай  жинақталу  жаңалығы  болады.  Фирманың   “шығысында” 

тауарлар сияқты тек жаңалық болады. ҒЗТКЖ стратегиялық маркетинг процесі бойынша өндірістің 

ұйымдастыру  –  технологиялық  дайындығының,  жаңалықты  рәсімдеу  және  өндіру,  оларды  басқа 

салаларға таратуды (диффузия), инновациялық қызметті айтады.[7] 

 

 

268 

Инновацияның жіктелуінің негізгі критерийлері: 

а) талдау және кодтау үшін ескерілетін классификациялық жинақтаудың кешенділігі; 

б) критерийді анықтаудың сандық (сапалық) мүмкіндігі; 

в) ұсынылған жіктелу белгілерінің ғылыми жаңалығы; 

Инновация  және  жаңалық  портфелін  қалыптастыру  барысында  тауардың  бәсекеге 

қабілеттілігін  талдау  нәтижесі  негізінде  ұйымдардың  ұйымдастыру,  әлеуметтік,  техникалық, 

қаржылық  жағдайын,  оның  бәсекелестік  мүмкіндігі  ұйымның  қызмет  және  кешенді  даму  саясаты 

қалыптасады.  Ұйымның  саясаты  –  басты  жолы,  қандай  да  бір  қызмет  саласында  (техникалық, 

экономикалық, әлеуметтік, сыртқы экономикалық және т.б.) ұйымдардың басшыларымен өткізілген 

стратегиялық  шама  жүйесі  болып  табылады.Кез-келген  саясаттың  негізгі  жаңалығы,  яғни 

инновацияны ендіру болып табылады.  Ұсыныстар бойынша орындалған жұмыс негізінде ұйымның 

инновация  және  жаңалық  портфелі  қалыптасады.[2]  Инновация портфелі  ұйымда  енгізуге  жататын 

(кіргізуге) жеке еңбектер мен сатып алынатын өзінше кешенін жаңалық тізімін көрсетеді. Осылайша, 

стратегиялық  маркетинг  ісінің  әдістері  мен  ғылыми  тұрғыда  келу  негізінде  тауарлардың  бәсекеге 

қабілеттілігі,  нормативтері  ұйымдардың  жаңалық  және  инновация  портфелінде  жасалған. 

Жаңалықтың өмір сүру циклы үш жолдың біреуі арқылы дамуы мүмкін:  

1)  инновациялық ұйымда жинақталу; 

2)  жаңалықтың инновацияға айналуы; 

3)  тауар сияқты сатылуы;[9] 

Ұйым қызметінің тиімділігі экономикалық және қаржылық көрсеткіштерге қарай бағаланады. 

Нарықтық  қатынас  жағдайында  көрсеткіштің  бірыңғай  жүйе  болуы  мүмкін  емес.  Әрбір  инвестор 

инновациялық  жобаның  ерекшеліктерінен,  мамандардың,  менеджерлердің  және  т.б.  факторлардың 

шеберлігіне  байланысты  бұл  жүйені  анықтайды.Ұйымдардың  қызметінің  тиімділігі  мен  қарқындық 

негізгі  көрсеткіштерінің  бірі  оның  тұрақтылық  көрсеткіші  болып  табылады.  Экономикалық 

тиімділікті  кіріс  формасында  алу  есебінен  ұйым  қызметкерлерінің  жағдайын  кешенді  көтеру  және 

дамытуды  іс  жүзіне  асырады.  Тиімділіктің  басқа  түрлері  өзіне  потенциалды  экономикалық 

тиімділікті алып жүреді.Мұнда қорытынды бағалау принципіне фактілі экономикалық тиімділікті алу 

уақыты мен оны алудың анықталмаған дәрежесі болып табылады.[11] 

Қазіргі  уақытта  өнеркәсіпті  дамыту  бойынша  Ұлттық  біріккен  ұйымы  ұсыныстарына  сәйкес 

шетелдік  тәжірибеде  инновациялық  қызметтің  тиімділігін  бағалаудың  келесі  көрсеткіші 

қолданылады: 

1)     Таза дисконттық кіріс; 

2)     Кірістің сыртқы формасы немесе дисконттаудың коэффициенті; 

3)      Кіріс нормасы: 

R = [(NP+P) / I] *100% 

Мұндағы, NP- таза кіріс, P- алынған капитал проценті, I- жалпы инновациялық ұсталым; 

4)     Акционерлік капиталдағы кіріс нормасы: 

R = (NP/Q)*100% 

Мұндағы, Q- акционерлік капитал; 

5)  Жобаның автономиялық қаржылық коэффициенті: 

Кфа= Cc / Z 

Мұндағы, Cc- жеке құралдар;  Z- алынған құралдар; 

6) Ағымдық ликвидтілік коэффициенті: 

Кл= Qa / Z >=1 

Мұндағы, Qa- жобаның белсенді айналым бағасы; 

7) Ұйым  қызметінің  инновациялық  тиімділігін  көрсететін  интегралды  көрсеткіші  ретінде 

жұмыс нәтижесінің коэффициентін қолдану мүмкін  (r); 

r = R  / [ ∑ Q - ∑ ( H – H )] 

Мұндағы, R   —  сериялық  өндіріске  еге  болу  үшін  қабылданған  (ұсынылған),  аяқталған 

жұмыстар бойынша баға шығыны; 

Q —  1 жылғы  ҒЗТКЖ-нің  шығыны; 

N —  данған мерзімнің жыл саны; 

H —  көрсетілген бағада талданған мерзім басындағы аяқталмаған өндіріс; 

H – талданған мерзім аяғындағы аяқталмаған өндіріс;  

Бұл көрсеткіштерге тағы да инновациялық жобадағы инвестицияның қайтарып алу мерзімінің 

көрсеткішін ( T ) қосу керек: 

T = I / П 

 

 

269 

Мұндағы, П – обьект қызметінің нәтижесінде алынған таза жылдық пайда.[9] 

Қазіргі таңда кез-келген бір кәсіпорынның немесе фирманың инновацияға деген көзқарасы өте 

маңызды болып табылады. Сондықтан да нарықтық экономика жағдайындағы бәсекелестік көптеген 

жағдайда  инновациялық  қызметтерді  талап  етеді.  Жалпы  инновациялық  қызмет  ролінің 

маңыздылығын талдау мақсатында инвестицияның берген анықтамасы мен оның механизмін зерттеу 

болып табылады. Мұның ішінде келесі талдау бағыттары қарастырылады: 

-   мәселелердің негізделген құрылымдық идеясын талдау; 

-   ұйымның рационалды құрылымын талдау; 

-  ұйым  басшысының  инновациялық  жоба  басшылығын,  олардың      командаларының  кәсіби 

шеберлігін талдау; 

-  ұйымның ақпараттық қамтамасыз сапасын талдау; 

- ғылыми тұрғыда келу және қазіргі менеджмент әдістерін жобалауда қолданылатын сәйкестікті 

талдау; 

-  ұйымның бәсекелестік мүмкіндігін қолдануды талдау; 

-  инновация  және  жаңалық  портфелі  құрылымын  талдау  (сатып  алынатын  жаңалық,  ұйымға 

ендіруге арналған жаңалық, жинақтауға арналған жаңалық, жеке жасалған жаңалық, сатуға арналған 

жаңалық); 

-  жоба экспертизасының сапасын талдау; 

-  ұйымның инновациялық қызмет тиімділігінің есеп көрсеткішінің сапасын талдау; 

-  инновациялық қызметтің ынталандыру жүйесін талдау; 

Ұйымның  инновациялық  қызмет  тиімділігін,  рөлін  талдауды  келесі  принциптерді  сақтай 

отырып іс- жүзіне асыру керек: 

- диалектика  (жүйелікпен  келу,  динамикалықпен  келу).  Қажеттілік  және  кездейсоқтық  ашу 

принципі,  бірлік  және  қарама-  қарсылықты  күрес  принципі,  өту  принципі,  жоқты  жоққа  шығару 

принципі; 

- талдау мен жинақтау бірлігі; 

- ранжирлеу; 

- баламалы нұсқаулардың сәйкестігін қамтамасыз ету; 

-  оперативтілік; 

- сандық анықтамалылығы және т.б. 

Талдау әдістері: салыстыру, балансты, индексті, факторлық және т.б. 

Инновация  бұл  –  экономикалық  категория.  Категория  бойынша  инновация  жаңа  енгізудің 

жалпы  және  маңызды  қасиеттерін,  себептерін,  қатынасын  көрсетеді.Категорияның  маңызы  оның 

функцияларында  көрінеді.  Экономикалық  категорияның  функциясы  оның  ішкі  құбылысын  нақты 

түрде  енгізеді.  Инновацияның  функциялары  оның  экономикалық  жүйедегі  көрінісін  және  де 

шаруашылық үрдісіндегі рөлін көрсетеді.Инновация жаңа өнім немесе операцияға (технология, үрдіс) 

салынған капиталдың пайда болған нарық көрсеткіші болып табылады. Сатуға дайын инновацияны 

іске  қосарда,  «ақша  -инновация»  айырбасы  жүзеге  асырылады.  Осындай  айырбастың  нәтижесінде 

кәсіпкермен (продуцент, инвестор- сатушы) алынған ақша мүліктері, біріншіден, инновацияны құру 

және  сату  шығынын  жабады;  екіншіден,  инновацияны  жүзеге  асырудың  нәтижесінде  пайда  түседі; 

үшіншіден,  жаңа  инновацияларды  құруға  үлкен  бір  ынта  (стимул)  береді;  төртіншіден,  жаңа 

инновациялық  үрдістің  қаржыландыру  қайнар  көзі  болып  табылады.Осыларды  қарастыра  отырып, 

инновацияның үш функциясын көрсетуге болады: 

-  өндірістік; 

-  инвестициялық; 

- ынталандырушы; 

Өндірістік функция мынаны білдіреді: яғни, инновация кең өрістің маңызды қайнар көзі болып 

табылатынын  көрсетеді.  Нарықта  сатылған  инновациялардан  түсетін  ақшалай  түсім  қаржылық 

ресурстардың  қайнар  көзі  және  де  инновациялық  үрдістің  эффектілік  мөлшеріндегі  қызметін 

жасайтын  қызметкерлік  пайданы  құрайды.Қызметкерлік  пайда  сауда-өндірістік,  инвестициялық, 

инновациялық  және  қаржылық  істердің  көлемін  кеңейтуге  бағытталуы  мүмкін.  Пайданың  қолдану 

бағыттары  «Шаруашылық  субьект  ақша  ағымының  жоспарында»  көрсетіледі.Осылайша, 

инновациядан пайда көру және оны қаржылық ресурстардың қайнар көзі ретінде қолдану өндірістік 

функцияның  инновациясын  құрайды.Инновацияны  өткізу  нәтижесінде  түскен  пайда  әрбір  бағытта 

қолдануы  мүмкін,  соның  ішінде  капиталдың  қызметінде.  Капитал  пайда  көру  үшін алынатын ақша 

болып  табылады.  Бұл  капитал  бүкіл  инвестициялардың   қаржыландыруы  немесе  белгілі  бір 

инновацияның жаңа түрлері үшін  қолданылатын инновация пайдасы инновацияның инвестициялық 

 

 

270 

функциясын  құрайды.Инновацияны  енгізу  нәтижесінде  кәсіпкердің  алатын  пайдасы  кез-келген 

коммерциялық шаруашылық субьект мақсатының функциясына тікелей сәйкес келеді. Бұл құбылыс 

кәсіпкердің  жаңа  инновацияларға  стимул  ретінде  қызмет  атқарады;  әрқашанда  оған  сұранысты 

үйренуге,  маркетингтік  істерді  жүргізуді  ынталандыруға  ,  қаржылық  басқарудың  жаңа  қасиеттерін 

қолдануға  (реинжиниринг,  брэнд-стратегия,  бенчмаркинг  және  т.б.)  қызуғышылық  тудырады. 

Жоғарыда айтылғандар  ынталандырушы функцияның құрамын құрайды. 

жүктеу/скачать 37,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: