Алматы 2015 Almaty



Pdf көрінісі
бет9/130
Дата12.03.2017
өлшемі19,96 Mb.
#9035
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   130

Дисплей 

Монитордың рұқсат етілген өлшемі 1024 x 768 жəне 

16-биттік түс 

Монитордың рұқсат етілген 

өлшемі 1920 x 1080 жəне 24-

биттік түс 



Енгізу 

құрылғысы 

Пернетақта, тышқан 

Қосымша сандық пернелері 

бар пернетақта, 3 

батырмалы тышқан 


60 

  үнемі дамып отыруы; 

  орнату бумасының көлемінің жеңілдігі; 

  ойын құру мүмкіндігі; 

  модификаторлардың көп мөлшері; 

  анимация құру мүмкіндігі; 

  «сүйектермен» жұмыс; 

  видеоның монтажы; 

  скининг; 

  видео трекингі; 



Кемшіліктері 

  базалық  жеткізуде  құжаттың  болмауы,  алайда  оны  программаның  өз  сайтынан  алса  да 

болады[4]. 

Camtasia Studio 

–  экранды  жалпы  қамтитын  жəне Windows жазбасына  арналған  танымал 

программа. Camtasia Studio – мен  бейне  жазып  бастау  өте  оңай.  Сіз  бейне  жазылу  үрдісі  бақылай 

аласыз  жəне  қате  табылған  жағдайда  көмек  табу  оңай,  себебе  программада  толық  сипатталған 

құжаттар бар. Барлық үрдіс үш сатыға бөлінген: жазба, өзгеріс енгізу жəне дайын бейнені  өндіру [5]. 

KMPlayer

 – Microsoft Windows үшін  дыбыстық  жəне  бейне  файлдарды  ойнататын  программа. 

Барлық  мүмкін  болатын  мультимедиялық  кеңейтілімдермен  жұмыс  істейді,  яғни  олар: VCD, DVD, 

AVI, MKV, Ogg, OGM, 3GP, MPEG – 1/2/4, WMV, Real Media, FLV жəне QuickTime. Басты 

ерекшеліктері – орнатылған  кодектердің  жəне  өзгеріс  енгізу  мүмкіндігің  ыңғайлылығы.  Осының 

негізінде KMPlayer – дің  көптеген  сипаттамаларымен  сəйкес Daum Pot Player атты  басқа 

медиаойнатқыш құрылған [6]. 

Тапсырма:  

Дайын шаблон *.типBlender 3D ортасында  жазуларын нұсқа бойынша таңдап алмастыру керек 

жəне Camtasia программасының көмегімен дыбыстық файлмен *.тип жүктеп, өңдеген файлды сақтап 

KMPlayer көмегімен ұсыну. 



Қажетті құралдар: 

ноутбук (Lenovo G580), наушник. 



Программалық қамтамалар: 

Windows7, blender-2.69-windows64, Camtasia Studio 7, KMPlayer 3.9. 



Жұмысты орындау реті:  

1-қадам

. Жұмыс үстелінде «Zert1» буманы ашу керек. 



2-қадам.

20 century fox template.blend дайын шаблоны бар файлдыинтернеттен жұмыс үстеліндегі 

«Zert1»  бумаға  жүктейміз.  Жүктеу  үшін http://dfiles.ru/files/lz2f5qbuqвеб-ресурстарды  қолданамыз 

немесе ұсынған нұсқаулардан алу керек. 



3-қадам

. Blender 3D программасын  орнату  үшін http://www.ag.ru/files/software/441веб-

ресурстарды 

қолданамыз 

жəне Camtasia программасын 

ноутбукқа http://camtasia-

studio.ru.softonic.com/ веб-ресурсынан жүктейміз. 

4-қадам

 Camtasia программасы  көмегімен  қолданушыға  түсінікті  болатындай  етіп,  дыбыстық 

нұсқауларды қоса жазамыз.Record the screen командасына басып бейне сабақты жазып бастаймыз. 

 

                                        



 

 

2-сурет. Бастапқы бет                                                              3-сурет. Record the screen 



 

5-қадам.

Blender  ортасында 20 century fox template.blend  дайын  шаблонын  ашу  үшін  мынадай 

командаларды  орындау  керек: File-open-20 century fox template.blend шаблонын  таңдаймыз               

(4-5 сурет). 



61 

4-сурет  

 5-сурет 

6-қадам. 

Blender 3D программасының жұмыс ортасында ашылған дайын шаблонның жазбаның 

мəтінін  жəне  стилінөзгертеміз.  Ол  үшін TAB пернесін  басып  жазбаларды  өшіріп  орнына  өзіміз 

қалаған жазбаны жазамыз. 

6-сурет. Дайын шаблон   

  7-сурет. Жазбаны өзгерту үрдісі 

Келесі  қадамда  біз  төменгі  терезеде  бейнені  сақтау  үрдісіне  көшеміз.  Бейненің  кеңейтілімін 

таңдаймыз,  сақталатын  буманы  көрсетеміз  жəне  де BW жəне RGB түстер  палитрасының  біреуін 

таңдаймыз, бізге керегі RGB түстер палитрасына ауыстырамыз. Енді Animation командасына басып 

рендерді іске қосамыз. Сақталу уақыты 11 сағатты алады. 

8-сурет. Жұмысты сақтау терезесі 

9-сурет- Шаблонды өңдеу нəтижесі 

Шаблонды  жəне  бейнесабақ  жазбасын  мультимедиялық  технологиялар  көмегімен  өңдеу 

нəтижесінде,  білім  алушы  дыбысты  жазудың,  бейнеойнатқышты  жүргізуін  жəне  үлкен  көлемдегі 



62 

суреттерді өзгерту ортасындағы жұмыс негіздерін игереді. Осы əдістеменің арқасында білім алушы 

бейнесабақ құру кезеңдерін толық игере алады жəне кең ауқымда қолдануға мүмкіндік бар. Мысалы: 

- басқа пəндерді оқыту мақсатында виртуалды зертханаларды құру үшін қолдану 

-қашықтықтан оқыту үшін қолдану 

-онлайн білім беру үшін қолдану, мысалы білім беретін сайттарда қолдану. 

-қазақ тілінде білі беру сапасын артттыру мақсатында берілген əдістеме ең бір қарапайым жəне 

ыңғайлы шешім болып табылады. 

Келесі  жұмыста  біз Blender ортасында  ұсақ  бөлшектреге  бөлінетін  жазбаны  жазамыз.  Ең 

алдымен  ашылған Blender ортасындағы  кубқа Cycles Render сипаттамасын  береміз.  Келесі  жаңа 

матреиал құрамыз. Оған сары түс беріп атауын Yellow деп өзгертеміз. 

10-сурет. Cycles Render   

  11-сурет.Yellow материалы 

Кубты шетке алып тастап, Shift+A пернелер комбинациясын басып Text командасын таңдаймыз. 

Бертілген Text мəтінін TAB пернесі  арқылы  өшіріп  жазбаны  енгіземіз.  Мысалы: your problems. R 

пернесін  басып  мəтінда  х  осі  бойынша 90 градусқа  бұрамыз.  Оң  жақтағы  қосымша  терезеден    F  – 

белгісімен  белгіленген  мəтін  қосымшасын  таңдап,  мəтінге  rкелесі  параметрлеріне  өзгеріс  енгіземіз: 

extrude 0.050, depth 0.020, resolution 2. Төмендегі  уақыт  шкаласынан 250 кадрды 135-ке 

өзгертеміз.ALT+C  пернелерінің  комбинациясы  арқылы Mesh from curve пунктін  таңдаймыз. 

Материалдар қосымшасынан дайын Yellow материалын таңдаймыз.  

12-сурет. Мəтін енгізу, Mesh from curve пункті 

13-сурет. Материал таңдау 

Енді кішігірім келесідей командаларды орындаймыз 


63 

1. Система частиц терезесінен басталу уақытын 20 кадрға, ал аяқталуын 30-кадрға қоямыз.

2. Render қосымшасынан Object, Cube пунктерін таңдаймыз. Өлшемін 0,010 деп береміз. Старт

командасын орындағанда келесідей эфектілер іске асады.  

14-сурет. Бөлшектерге бөліну эфектісі 

3. Field Weights қосымшасында Gravity 0.000 – ге теңестіреміз

15-сурет. Бөлшектедің жан-жаққа ұшырау эфектісі 

4. Бірінші кадрда физика қосымшасынан Emitter пунктін таңдап I пернесін басамыз. Отызыншы

кадрға ауысып осы командаларды қайтадан орындаймыз. Бөлшектерді барған сайын кішірейту үшін 

жетпісінші  кадрға  ауысып,  өлшем  пунктін  белгілеп,  I пернесін  басамыз. 130 кадрда  бөлшетердің 

өлшемін 0,001-ге өзгертеміз. 

5. Біздің  жазбамызға  енді  жазықтық  береміз. Shift+A пернелер  комбинациясын  басыпMesh,

Plane пунктерін таңдаймыз.  

16-сурет. Жазықтық 

6. S+100+Enter командаларын орындап жазықтықты үлкейтеміз.

18-сурет 

7. Жаңа Diffuse, Glossy материалдарын құрамыз.


64 

 

 



19-сурет 

 

8.  NUMPAD+0 комбинациялары арқылы камераны орнатамыз. 



 

  

 



20-сурет 

 

9.  Render қосымшасынан H.264 кеңейтілімін, сақтайтын буманы таңдап, Animation командасына 



басып, рендерді іске қосамыз.  

 

       



 

 

21-сурет. Render терезесі               22-сурет. Дайын жұмыс 



 

ƏДЕБИЕТТЕР 

1.  Самоучитель - Прахов А.А - самоучитель Blender 2.6 [2013, PDF, RUS]+CODE 

2.  Основы Blender–Джеймс Корнистер-Перевод Юлия Корбут, Азовцев Юрий 

3.  http://topreferat.com.kz/kurstyq-zhumystar/songghy-qosylghan-kurstyq-zhumystar/3675-orta-mektep-

informatika-kursynda-elektrondy-trenazherdy-qoldanyp-oqytu-kurstyq-zhumys.html 

4.  https://ru.wikipedia.org/wiki/Blender 

5.  http://camtasia-studio.ru.softonic.com/ 

6.  https://ru.wikipedia.org/wiki/The_KMPlayer 

 

REFERENCES 



1.  Samouchitel-Prahov A.A. –samouchitel  Blender 2.6 [2013, PDF, RUS]+CODE 

2.  Osnovy Blender–Gams Kornister –Perevod Uliay Korbut,Azovcev Urii 



65 

3. http://topreferat.com.kz/kurstyq-zhumystar/songghy-qosylghan-kurstyq-zhumystar/3675-orta-mektep-

informatika-kursynda-elektrondy-trenazherdy-qoldanyp-oqytu-kurstyq-zhumys.html 

4. https://ru.wikipedia.org/wiki/Blender

5. http://camtasia-studio.ru.softonic.com/

6. https://ru.wikipedia.org/wiki/The_KMPlayer

Ахметова Л.А., Мамырова А.К., Б.Б. Тусупова 

Создание видеоурока с помощью программ Camtasia  и среды Blender 3d по дисциплине 

«Мультимедийные технологии» 

Резюме.  В  этой  статье  описываются  мультимедийные  технологии  и  о  важности  использования  их  в 

образовании.  Рекомендуется  использовать  данную  методику  в  образовательном  процессе.  Внедрение 

мультимедийных  технологий  в  образовательный  процесс  является  одним  из  ключевых  моментов 

информатизации  образования.  Рассматривается  технология  создания  видеоуроков  с  помощью  программ 

Camtasia, KMPlayer, Blender 3D. 

Ключевые слова: мультимедия, звук, видео, мультисенсорная анимация, графика, текст. 

Akhmetova L.A., Mamyrova A.K., B.B.Tusupova 



Create a video tutorial with a program Camtasia and medium Blender 3d on discipline multimedia technologies 

Summary.  This article describes the multimedia technology and the importance of their use in education. 

Recommended the use of a convenient method of modern multtimediynyh technology in the educational process. The 

introduction of multimedia technology in the educational process is one of the key moments of education informatization. 

We consider the technology for creating video tutorials using software Camtasia, KMPlayer, Blender 3D. 



Key words: multimedia, audio, video, multi-touch animation, graphics, text. 

УДК  378.14 



Ахсутова А.А.,  Аманжолова Н.И. 

Казахский национальный технический университет имениК. И. Сатпаева, 

г.Алматы, Республика Казахстан, 

ahsutova_a@mail.ru 



ФАКТОРЫ, ВЛИЯЮЩИЕ НА РАЗВИТИЕ КИС 

Аннотация.  В  данной  статье  отмечается  важность  построения  на  предприятии  корпоративной 

информационной  системы,  как  необходимого  инструментария  для  успешного  управления  бизнесом  в 

современных  условиях.  Для  того,  чтобы  выбрать  перспективное  программное  обеспечение  для  построения 

КИС, необходимо учесть все аспекты развития основных методологий и технологий разработки. 



Ключевые слова: функциональность, система передачи данных, Internet, информация. 

В  настоящей  статье  рассматривается  тенденция  развития  информационных  систем. 

Корпоративной  информационной  системой  (КИС)  называется  совокупность  специализированного 

программного  обеспечения  и  вычислительной  аппаратной  платформы,  на  которой  собственно 

инсталлировано и настроено программное обеспечение. Существуют три наиболее весомых фактора, 

которые существенно влияют на развитие КИС. 

Теория  управления  предприятием  представляет  собой  довольно  обширный  предмет  для 

изучения  и  совершенствования.  Это  обусловлено  широким  спектром  постоянных  изменений 

ситуации  на  мировом  рынке.  Все  время  растущий  уровень  конкуренции  вынуждает  руководителей 

компаний  искать  новые  методы  сохранения  своего  присутствия  на  рынке  и  удержания 

рентабельности  своей  деятельности.  Такими  методами  могут  быть  диверсификация

децентралицация,  управление  качеством  и  многое  другое.  Современная  информационная  система 

должна  отвечать  всем  нововведениям  в  теории  и  практике  менеджмента.  Несомненно,  это  самый 

главный  фактор,  так  как  построение  продвинутой  в  техническом  отношении  системы,  которая  не 

отвечает требованиям по функциональности, не имеет смысла. 

Развитие общих возможностей и производительности компьютерных систем

Прогресс  в  области  наращивания  мощности  и  производительности  компьютерных  систем, 



развитие  сетевых  технологий  и  систем  передачи  данных,  широкие  возможности  интеграции 

компьютерной  техники  с  самым  разнообразным  оборудованием  позволяют  постоянно  наращивать 

производительность КИС и их функциональность. 

Развитие подходов к технической и программной реализации элементов КИС.

 


66 

Параллельно  с  развитием  "железа",  на  протяжении  последних  десяти  лет,  происходит 

постоянный  поиск  новых  более  удобных  и  универсальных  методов  программно-технологической 

реализации  КИС.  Во-первых,  изменяется  общий  подход  к  программированию:  с  начала 90-х  годов 

объектно-ориентированное программирование фактически вытеснило модульное, сейчас непрерывно 

совершенствуются методы построения объектных моделей. Во-вторых, в связи с развитием сетевых 

технологий, локальные бухгалтерские системы, уступают своё место клиент-серверным реализациям. 

Кроме  того,  в  связи  с  активным  развитием  сетей Internet, появляются  все  большие  возможности 

работы  с  удаленными  подразделениями,  открываются  широкие  перспективы  электронной 

коммерции,  обслуживания  покупателей  через  Интернет  и  многое  другое.  Оказалось,  что 

использование Internet-технологий  в  интрасетях  предприятия  также  дает  очевидные  преимущества. 

Использование  определенных  технологий  при  построении  информационных  систем  не  является 

самоцелью  разработчика,  а  наибольшее  развитие  получают  те  технологии,  которые  в  наибольшей 

степени соответствуют существующим потребностям. 

Невозможно  дать  общее  определение  корпоративной  информационной  системе  как  набору 

функциональных  признаков  исходя  из  каких-либо  общих  требований,  стандартов.  Дать  такое 

определение  корпоративной  информационной  системе  можно  только  применительно  к  конкретной 

компании, которая использует или собирается строить корпоративную информационную систему. В 

общем  виде,  можно  дать  только  некоторые  основные  признаки  корпоративной  информационной 

системы: 

Соответствие потребностям компании, бизнесу компании, согласованность с организацинно-



финансовой структурой компании, культурой компании. 

Интегрированность.



Открытость и масштабируемость.

 В  первом  признаке  и  скрыты  все  функциональные  признаки  конкретной  корпоративной 

информационной системы конкретной компании, они строго индивидуальны для каждой компании. 

Например,  для  одной  компании  корпоративная  информационная  система  должна  иметь  класс  не 

ниже ERP, а  для  другой – система  такого  класса  совершенно  не  оптимальна,  и  только  увеличит 

издержки.  А  если  копнуть  глубже,  то  и  в  понятие ERP (а  уж  тем  более ERPII) разные  компании, 

исходя из своих потребностей, могут вкладывать разный смысл, разные функции, разные реализации. 

Общими для всех компаний могут быть только функции бухгалтерского учета и заработной платы, 

регламентируемые  внешним  законодательством,  все  остальные  –строго  индивидуальны.  Второй  и 

третий признаки общие, но совершенно конкретные. 

Корпоративная информационная система это не совокупность программ автоматизации бизнес-

процессов  компании  (управления  производством,  ресурсами  и  компанией),  это  сквозная 

интегрированная  автоматизированная  система,  в  которой  каждому  отдельному  модулю  системы 

(отвечающему за свой бизнес-процесс) в реальном времени (или близком к реальному) доступна вся 

необходимая информация, вырабатываемая другими модулями (без дополнительного и, уж тем более, 

двойного ввода информации). 

 Корпоративная  информационная  система  должна  быть  открытой  для  включения 

дополнительных  модулей  и  расширения  системы  как  по  масштабам  и  функциям,  так  и  по 

охватываемым территориям. Исходя из сказанного, корпоративной информационной системе можно 

дать только следующее определение: 

Корпоративная  информационная  система

 -  это  открытая  интегрированная  автоматизированная 

система реального времени по автоматизации бизнес-процессов компании всех уровней, в том числе, 

и  бизнес-процессов  принятия  управленческих  решений.  При  этом  степень  автоматизации  бизнес-

процессов определяется исходя из обеспечения максимальной прибыли компании. 

Для  групповых  и  корпоративных  систем  существенно  повышаются  требования  к  надежности 

функционирования  и  сохранности  данных.  Эти  свойства  обеспечиваются  поддержкой  целостности 

данных, ссылок и транзакций в серверах баз. 

Наиболее  существенной  чертой  комплексной  информационной  системы  должно  стать 

расширение  контура  автоматизации  для  получения  замкнутой,  саморегулирующейся  системы, 

способной гибко и оперативно перестраивать принципы своего функционирования. 

В  состав  КИС  должны  войти  средства  для  документационного  обеспечения  управления, 

информационной  поддержки  предметных  областей,  коммуникационное  программное  обеспечение, 

средства  организации  коллективной  работы  сотрудников  и  другие  вспомогательные 

(технологические) продукты. Из этого, в частности, следует, что обязательным требованием к КИС 

является интеграция большого числа программных продуктов. 



67 

ЛИТЕРАТУРА 

1. Мельников  В.  П.   Информационные  технологии : учеб.для  студентов  вузов / В.П.  Мельников. - М.

:Academia: Издат. центр "Академия", 2008. - 432с. : табл. - (Высшее профессиональное образование) (Учебник) 

2. Прикладная информатика: справочник: учебное пособие. Под ред. В.Н. Волковой и В.Н. Юрьева. – М.:

Финансы и статистика; ИНФРА-М, 2008. 

3. Советов Б.Я., Цехановский В.В. Информационные технологии. –М.: Высшая школа, 2008.

4. Автоматизированные  информационные  технологии  в  экономике/Под  ред.  Г.А.  Титоренко.-М.:Юнити,

2005. 

5. Методы и модели информационного менеджмента: учеб.пособие под ред. А.В. Кострова,  М.: Финансы



и статистика, 2007 

6. Кузнецов  В.Г.,  Засорин  С.В. 1С:Предприятие 8.1. Управление  торговлей.  Новейший  самоучитель. –

СПб.: БХВ-Петербург, 2009. – 384 с. 

REFERENCES 

1.

Мельников of В. П.  is Information technologies : of studies. for the students of institutions / of higher



learning of В.П. Мельников. - М. : Academia : Издат. center "Academy", 2008. - 432с. : table. - (Higher professional 

education) (Textbook) 

2.

1.2. Applied informatics: reference book: train aid. Under ред. В.Н. Волковой and В.Н. Юрьева. - М.:



Finances and statistics; Инфра-м, 2008. 

3.

Advices of Б.Я., ЦехановскийВ.В. Information technologies. -М.: Higher school, 2008.



4.

Computer-aided informative technologies in an economy/Underред. Г.А. Титоренко.-М.:Юнити, 2005.

5.

Methods and models of informative management : studies. manual under ред.  А.В.  Кострова,  М.:



Finances and statistics, 2007 

6.

Blacksmithsof В.Г., Засоринof С.В. 1С :Предприятие 8.1. Management by trade. Newest manual for self-



tuition. it is Спб.: БХВ-Петербург, 2009. - 384 p. 

Ахсутова А.А., Аманжолова Н.Ы. 



КАЖ-нің дамуына əсер ететін негізгі факторлар. 

Түйіндеме:Кəсіпорында  корпоративтік  ақпараттық  жүйелерді  құрудың  маңыздылығын  заманауи 

жағдайларда бизнесті табысты басқаруға арналған керекті құралдары ретінде түсіну. Корпоративтік ақпараттық 

жүйелерді  құруға  арналған  перспективалық  бағдарламалық  қамтаманы  таңдау  үшін  талдаманың  негізгі 

технологиясы мен əдіснамасының барлық дамуын түсіну қажет. 



Түйін сөздер:функционалдық, деректердің берілісінің жүйелерінің, Internet, ақпарат. 

Ahsutova A.A., Amanzholova N.I. 



Basic factors in fluencing on development of KIC 

Summary.To realize importance of construction on the enterprise of the corporate informative system, as a 

necessary tool for a successful management of the business in modern terms. In an order to choose perspective software 

for the construction of KIC, it is necessary to realize all development of basic methodologies and technologies of 

development. 



Key words: to functionality, systems, communications of data, Internet, information. 

ƏОЖ  378.14 



Əубекова М.А. студент, Алғожаева Р.С., Молдакалыкова А.Ж.

 

Қ.И.Сəтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті,  



Қазақстан Республикасы, Алматы қ.,  

Aubekova.1995@mail.ru 



СИ ПРОГРАММАЛАУ ТІЛІН  МЕКТЕП БАҒДАРЛАМАСЫНА ЕНГІЗУ

 

Аңдатпа.  Бұл  мақалада  қазіргі     жалпы  білім  беретін  мектепте  информатика  пəнін  оқыту  барысында 

оқушылардың ойлау қабілеттерін, программалауға деген қызығушылықтарын арттыру мақсатында өзгертулер 

енгізу көзделген. Атап айтқанда, мектеп бағдарламасына Си программалау тілін енгізу. 



Түйін сөздер.  Ақпараттану, программалау тілі, Си программалау тілі, ақпарат. 

Ел  басшысы  «Қазақстан  жолы – 2050: Бір  мақсат,  бір  мүдде,  бір  болашақ  »  атты  Қазақстан 

халқына Жолдауында  барлық дамыған елдердің сапалы бірегей білім беру жүйесі бар. Ұлттық білім 

берудің  барлық  буынының  сапасын  жақсартуда  бізді  ауқымды  жұмыс  күтіп  тұр.  Орта  білім 



68 

жүйесінде  жалпы  білім  беретін  мектептерді  Назарбаев  зияткерлік  мектептеріндегі  оқыту  деңгейіне 

жеткізу керек. Оларды оқыту нəтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен ақпаратты 

терең  талдау  машығын  игеру  болуы  тиіс. Егеменді  еліміздің  тірегі – білімді  ұрпақ.  ХХІ  ғасыр 

білімділер  ғасыры.  Қазахстан  Республикасындағы  Білім  беруді  дамытудың 2011-2020 жылдарға 

арналған  мемлекеттік  бағдарламасында  кəсіптік  жəне  техникалық  білімді  жетілдіру,  ғылым  мен 

тəжірбие  жетістіктері  негізінде  тұлғаны  қалыптастыруға,  дамытуға  жəне  кəсіби  шыңдауға 

бағытталған  білім  беру  жəне  оның  шығармашылық,  рухани  күш-  қуатын  жетілдіру,  жеке  тұлғаның 

жан-жақты  дамуына  жағдай  жасау  міндеті  көзделгенін  ескерсек,  болашақ  мамандарды 

жаңашылдыққа  даярлау  көзделген.  Дамыған  елдердегі  білім  беру  жүйесінде  ерекше  маңызды 

мəселелердің бірі оқытуды ақпараттандыру. Ақпараттандыру дегеніміз білім сапасын арттыру, білім 

беру  үрдісін  интенсификациялау  мен  модернизациялаудың  тиімді  тəсілдерін  іздестіру,  үшінші 

мыңжылдық кезінде ақпараттық қоғамға өту. 

Информатика  пəнін  оқытудың  маңыздылығы  бұл  ғылымның  тек  ЭЕМ-дерді  пайдалану 

мүмкіндіктері мен олардың жұмыс істеу принциптерін түсіндіріп қана қоймай, қоғамдық өмірде жəне 

адамдар арасында ақпаратты кеңінен тарату заңдары мен тəсілдері туралы түсініктер береді. 

Білім  беру  үрдісін  ақпараттандыру – жаңа  ақпараттық  технологияларды    пайдалану  арқылы 

дамыта  оқыту,  дара  тұлғаны  бағыттап  оқыту  мақсаттарын  жүзеге  асыра  отырып,  оқу – тəрбие 

үрдісінің  барлық  деңгейлерінің  тиімділігі  мен  сапасын  жоғарлатуды  көздейді.  Біріккен  ұлттар 

ұйымының  (БҰҰ)  шешімімен  «ХХІ  ғасыр – ақпараттандыру  ғасыры»  деп  аталатыны  бəрімізге 

белгілі. 

Қазіргі  кезде  біздің  қоғамымыз  дамудың  жаңа  кезеңіне  көшіп  келеді,  бұл  кезең  ақпараттық 

кезең,  яғни  компьютерлік  техника  мен  оған  байланысты  барлық  ақпараттық  коммуникациялық 

технологиялар педагогтар қызметінің барлық салаларына еніп, оның табиғи ортасына айналып отыр. 

Қазіргі  таңда  студент  немесе  оқушы  болсын  – ақпаратпен  қаруланған,  жан-жақты  дамыған 

тұлға.  Қазіргі  таңда  ақпараттық  технологиялар  бүгінгі  күннің  талабы  болып  табылады.  Сондай-ақ, 

бүгінгі  күні  əлемдік  ақпараттық  білім  кеңістігінің  тиімді  жолы - толықтай  ақпараттандыру.  Ал, 

Қазақстанның  болашағы  Жастардың  ақпараттық  технологиялар  жөнінде  хабардар  болуы  міндетті 

екені бəрімізге айқын. 

Орта  білім  беру  жүйесін  ақпараттандыру  жағдайында  информатика  пəнін  оқытудың  сапасын 

арттыру  қажет.  Информатика  пəнін  оқытуда   ұстаз   балалардың  ой-өрісі   мен   танымдық  

қабілеттерін  дамытуға өз  ойын  жеткізе білу дағдыларын қалыптастыру  мақсатында  педагогикалық 

технологиялардың тиімді түрлерін  кеңінен  қолданған  дұрыс. 

Ақпараттандырудың  негізгі  бағыттарының  бірі — білім  саласын  ақпараттандыру  болып 

табылады. Қоғамымызды құрайтын тұрғындардың ой-еңбегінің жемісі болып табылатын ақпараттық 

ресурстарды  күнбе-күн  пайдалану  ісі  қарқындап  дамып  келе  жатқан  өскелең  ұрпақты  ізденісі  мол 

шығармашылық бағытта тəрбиелеу керек  екендігін анықтап отыр.  

Қазіргі  заманда  адам  көп  істі  компьютер  пайдалану  арқылы  атқарады.  Кез  келген  міндетті 

орындау алгоритмінің болуын, яғни нəтиже алуға жеткізетін əрекеттердің алдын-ала жазылуын қажет 

етеді.  Алгоритмнің  негізінде  программа  түзіледі,  яғни  есеп  шешуінің  алгоритмі  оны  компьютерде 

орындауға  жарамды  түрде  жазылады.  Осыдан  барып  компьютердің  көмегімен  есепті  шешу 

процесінің мəні алгоритмдерді құру екені көрінеді. 

Қазіргі қоғам өміріндегі  алгоритмдеудің ролі оны пайдаланудың техникалық аспектілермен ғана 

айқындалмайды.  Алгоритмдік  қатынас  адамның  күнделікті  өмірінен,  олардың  əдеттегі  жұмысынан 

айырғысыз.  Көп  жағдайларда  адам  қызметінің  нəтижесі  оның  өз  əрекеттерінің  алгоритмдік  мəнін 

қаншалықты  дəл  білетіндігінен  тəуелді.  Əр  мезетте,  қандай  ретте  не  істеу  керек,  əрекеттер 

қорытындысы  қандай  болу  керек.  Бұл  белгілі  дəрежеде  алдгоритмдерді  құрастыру  мен  пайдалана 

білуге қатысты. 

«Информатика»  пəн  ретінде  қалыптасқан  ғылымның  бір  саласы.  Мұнда  алгоритм  құрастыру, 

жазу түсініктері беріліп, программалау тілі оқытылады. Қазір программаны машиналық код түрінде 

жазу  қабылданбаған.  Себебі,  ол  өте  қолайсыз.  Оның  орнына  программалау  тілдері  қолданылады. 

Программалау  тілін  оқу  үшін  оның  командалары  мен  қолданылу  ережелерін  меңгеру  керек. 

Программалау  тілдерінің  командалары – операторлар  деп  аталады.  Программаны  программалау 

тілінде жазуды бастапқы код немесе программа мəтіні деп атайды. 

Информатиканы  оқыту  əдістемесі  ең  алдымен  ғылым  мен  техниканың  дамуына  тікелей 

байланысты.  Информатика – компьютер  арқылы  ақпаратты  жинау,  сақтау,  түрлендіру,  тасымалдау 

жəне оны пайдалану заңдылықтары мен тəсілдерін зерттейтін жаңа ғылыми пəн. Программалау тілі 


69 

білім  беруші  мен  оқушының  есепті  шығару  құралы.  Көптеген  есептер  осы  арнайы  жазылған 

программалар көмегімен орындалады. 9-10 сыныптар  толығымен программалау кезеңіне өтеді.  

«Балаға  білім  бергенде,  алыстан  жақынға,  таныстан  жатқа  көшіп,  жаңа  білімді  ескі  білімге 

байлап  беру  керек»-  деп  Мағжан  Жұмабаев  айтқандай,  оқыту  процесіне  жаңа  көзқараспен  қарау 

керек. Сол себептен, осы программалау кезеңінде Паскаль программалау тілімен бірге базалық курс 

ретінде Си программалау тілін мектеп бағдарламасында оқыту дұрыс деп есептеймін. Бұл үйренуге  

жеңіл, ыңғайлы тіл. 

Информатика пəні үшін, жалпы алғанда тіл ұғымы жəне дербес түрде программалау тілі ең бір 

негізгі, белді ұғым болып табылатындығы белгілі. Сондықтан информатиканың программалау тілдері 

бөлімінің  негізгі  идеяларының  бірі – барлық  фактілерді  (ақпараттық  модельдер  олар  туралы 

ұстанымдарды,  ақпараттардың  берілуі,  оларды  өңдеу  туралы  жазбалар  жəне  т.б.)  қайсыбір  дəл, 

мейлінше қатаң, нақты анықталған тіл арқылы өрнектеу болып табылады.  

Жоғарғы  деңгейлі  программалау  тілдерінің  бірі  −  Си.  Бұл  программалау  тілі Bell 

лабораториясында  жасалған.  Бұл  тілді  ассемблердің  орнына  қолдану  үшін  шығаруды  жоспарлаған 

еді.  Си – бұл  жалпы  тағайындаудың  тілі,  ол  өзінің  үнемділігімен,  тиімділігімен  жəне 

тасымалданғыштығымен ерекшеленеді. Аталған ерекшеліктер арқасында Си тілі арқылы бағдарлама 

өнімдерінің кез келген түрін жасауға болады. Си тілі құралдық тіл ретінде қолданғанда, жедел жəне 

тұтас  бағдарламаларды  құрастыруға  болады.  Бейсик  тілі  сияқты,  ол  оқып-үйренуге  жеңіл,  түрлі 

салалық ақпаратпен жұмыс істеуде нəтижелі болғандықтан, дүние жүзінде көп тараған тілдердің бірі. 

Оның  ыңғайлылығы,  тіл  алгоритм  құрылымын  сақтап  құрылған.  Мұнда  программаны  бірте-бірте 

дамыту арқылы жинақты түрде құруға болады. Ол программалау тəсілін үйрену үшін де қажет. Олар 

өңделетін мəліметтер элементтерін толық сəйкестендіріп сипаттауға жəне жаңа мəліметтер типтерін 

енгізуге  мүмкіндік  береді.  Мұнда  кішігірім  жеңіл  программалармен  бірге  күрделі  құрылымды 

программаларды  құру  да  мүмкін,  тіл  синтаксисі  қиын  емес,  нұсқаулардың  (операторлардың)  саны 

мүмкіндігінше азайтылған т.б. 

Си  тілі  бұрын  құрылған  (Фортран,  Алгол  жəне  т.б.)  программалау  тілдерінен  маңызды 

ерекшелігі,  ол  құрылымдық  программалау  идеясын  өмірге  біртіндеп  енгізу.  Си  тілінің  тағы  бір 

ерекшелігі 

ол 


деректер 

құрылымының 

концепциясының 

алгоритм 

түсінігімен 

қатар 


программалаудың негізінде  жатқан фундаменталды түсініктер қатарына кіруі. Бұл тілдің стандарты 

кейiнiрек  бекiтiлдi,  ол  сол  кездері  кең  таралған  АЛГОЛ,  ФОРТРАН,  БЕЙСИК  тiлдерiне  қарағанда 

жетiлдiрiлген,  жұмыс  iстeyгe  ыңғайлы  тiл  болды.  Си  тiлi  өзінің  қарапайымдылығының  жəне 

тиiмдiлiгiнің  арқасында  дүние  жүзіне  тез  таралды.  Қазiргi  кезде  барлық  дербес компьютерлер  осы 

тілде  жұмыс  iстей  алады.  Си  тiлiнде  жазылған  программаның  дұрыстығын  компьютерде  тексеру 

жəне  жiберiлген  қатенi  тузету  оңай.  Бұл  тілде  жазылған  программа  компьютерде  орындалу 

барысында алдымен 

трансляцияланады 

(машина 

тiлiне 


аударылады), 

объектiлік 

программаға түрлендіріледі 

де, 


содан 

кейiн 


ғана 

орындалады. 

Осы 

сəтте 


компьютерде программаның екі  нұсқacы  болады,  оның  бiрiншiсi - алгоритмдiк  тiлдегi алғашқы  түп 

нұсқасы,  ал  екiншiсi - объектiлік  кодтағы  жазылған  программа.  Есеп нəтижесін  машиналық  кодта 

жазылған программа арқылы аламыз, ал программаны түзету қажет болғанда, оның алгоритмдiк тiлде 

жазылған алғашқы нұcқacы өңделеді. Қазiргi кезде Си кез келген күрделі есептерді шығара алатын, 

кең таралған стандартты оқу тіліне айналды.  

Си  тілі  өткен  ғасырдың 70-жылдары  басында  АҚШ-та Bell Telephon Laboratories 

компаниясының қызметкері Дэннис Ритчидің бастауымен дүниеге келді. Бұл тілдің негізі Алголдан 

басталып,  Си  жəне  ПЛ/1  тілдерімен  қатар  пайда  болды.  Си  тілінің  шығуы UNIX операциялық 

жүйесінде  программалаумен  тығыз  байланысты,  өйткені  бұл  жүйе  ассемлерде  жəне  осы  Си  тілінде 

жазылып шыққан болатын. Программалық жабыдықтамалармен айналысатын көптеген фирмалар бұл 

тілді  мəтіндік  процессорларды,  электрондық  кестелерді,  компиляторларды  құру үшін кең  қолданып 

келеді. Соңғы кездерде Си тілі ең көп таралған тілдердің біріне айналды.  

Си  тілінің  артықшылықтарына – ондағы  программалардың  тез  орындалуы,  мəтіннің  қысқа 

болуы, түйінді сөздердің аз болуы, т.с.с. жатады. Бұл тілдің ассемблерге ұқсас басқару мүмкіндіктері 

де бар. Программаларды өз қалауыңызша максималды орындау жылдамдығына немесе жадты тиімді 

пайдалануға  үйлестіруіңізге  болады.  Белгілі  бір  операциялық  жүйеге  арнап  жазылған 

программаларды басқа жүйелерге кедергісіз немесе аздаған өзгертулер енгізе отырып көшіре аласыз. 

Ол  аппараттық  жабдықтамалар  жұмысына  тікелей  араласып,  жедел  жадтың  жекелеген  биттерімен 

арифметикалық  жəне  логикалық  амалдар  орындау  мүмкіндігін  туғызады.  Функциялардың  көлемді 

кітапханасы  программалаушылар  алдында  тұрған  күрделі  мəселелерді  жеңіл  жəне  жылдам  шешуге 

мүмкіндік береді. 


70 

Си  тілінде  программалауды  үйрену  компьютерлік  технологияларды  игергісі  келетін  əрбір 

маманның  алғашқы  қадамдарының  бірі  болуы  тиіс.  Олай  дейтініміз  Си,  С++  жəне  осыларға  ұқсас 

тілдер қазіргі кезде үздіксіз даму үстінде.  

ƏДЕБИЕТТЕР 

1. http://www.akorda.kz/kz/page/page_215750_poslanie-prezidenta- respubliki-kazakhstan-n-nazarbaeva-narodu-

kazakhstana-17-yanvarya-2014-g 

2. http://kursik.kz/kurstyq-zhumystar/informatika-avtomattandyru-bagdarlamalau/zhana-aqparattyq-

texnologiyalardy-qoldanyp-oqushylardyn-bilim-sapasyn-arttyru.html 

3. http://zhasotan.kz/ru/news/166/aparatty-tehnologijalar-asyryndjay-zhastar

4. http://5fan.info/ujgatybewmerrnapol.html

5. Березин Б.И., Березин С.Б. Начальный курс С и С++ . –М: Диалог-МРТИ ,1999.-288с.

6. Керниган Б., Ритчи Д. Язык программирования Си.- М.: Финансы и статистика.,1992.-271с.

7. Фьюэр А. Задачи по языку СИ. М.:Финансы и статистика.1985.

8. Больски М.Н.  Язык программирования СИ. Справочник. М.:Радио и связь.1988.

9. Хэнкок Л.,Кригер М.  Введение в программирование на  языке СИ. М.:Радио и связь.1986.

REFERENCES 

1. http://www.akorda.kz/kz/page/page_215750_poslanie-prezidenta- respubliki-kazakhstan-n-nazarbaeva-narodu-

kazakhstana-17-yanvarya-2014-g 

2. http://kursik.kz/kurstyq-zhumystar/informatika-avtomattandyru-bagdarlamalau/zhana-aqparattyq-

texnologiyalardy-qoldanyp-oqushylardyn-bilim-sapasyn-arttyru.html 

3. http://zhasotan.kz/ru/news/166/aparatty-tehnologijalar-asyryndjay-zhastar

4. http://5fan.info/ujgatybewmerrnapol.html

5. Berezin BI, Berezin SB The initial course of C and C ++. -M : Dialog MRTI , 1999. - 288s .

6. B. Kernighan , Ritchie D. Programming Language Si. M .: Finance and Statistics ., 1992. - 271s .

7. Fyuer A. tasks in the C language . Moscow: Finance and statistika.1985 .

8. Bolski MN The C Programming Language . Directory . M. : Radio and svyaz.1988 .

9. Hancock L. Krieger M. Introduction to Programming in C language. M. : Radio and svyaz.1986 .

Аубекова М.А., Алғожаева Р.С. Молдакалыкова А.Ж. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   130




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет