Алматы қаласындағы жұмыссыздықтың себебі мен өзектілігін қамту мақсатында қала тұрғындарына сауалнама жүргізген болатынбыз:
Сауалнама нәтижесі бойынша 100 адамның ішінен Алматыдағы жұмыссыз адамдар саны 47,4%-ды құрады.Оның себептерінде сауалнамадан таба аламыз.Біріншіден,жастардың грант нәтижесі және дипломның деңгейі мен мамандықтар санының көп болуынан ЖОО-дарына басқа аймақтан Алматыға келуі.Өз аймақтарындағы жұмыс табу,оқу,даму бағыттары төмен болғандықтан жаппай Алматыға келу себеп болды. Диплом алғаннан кейін,перспектива мен жұмыс табу ықтималдылығының жоғарлығынан осы жақта қалып қоюы тағы бір өзекті мәселе.Екіншіден,жалақының төмен болуы.Жастардың оқып шыққан мамандығы қазіргі ақша құнының кетуін өтей алмайды.Инфляцияның жылдан-жылға көтерілуі,ақшаның құнын кетіруде,әрі өмір сүруге қажеттіліктердің бағасы өсіп,жалақының тұраланып қалуы жастардың өз мамандығынан алшақ, тұрақсыз жұмыс істеуі,өз кәсіптерін ашуға талпынысы тіпті шет елдерде қара жұмыс жасауға әкеліп отыр. Тіпті Дипломмен ауылға жобасы да жастар арасында резонанс тудырады.Оған ауылдағы жұмыс істеуге арналған технологиялық жағдайдың төмендігі де себеп.
Қорыта келе,Қазақстандағы жұмыссыздықтың сыртқы және ішкі факторлары өте көп.Оны түсіндіруші гипотеза- біркелкі тек үкіметтің салғырттығы мен бейжайлығы,жемқорлығы немесе жастардың жеке кәсіпке деген бетбұрысы,социологиялық менталитет құрған имиджі төмен жерде жұмыс істегісі келмеуі,төмен жалақыны қаламауы деп кесіп-пішіп айта салуға болмайды.Бұл тек Алматыда ғана емес бүкіл Қазақстанда белең алып келе жатқан мәселе,яғни әр облыстың континеті,экономикасы,мәдениеті,білім беру жүйесіне де байланысты көптеген себептері бар.Алайда,ең маңызды өзектілігі және мәселені шешудегі басты назар аударатын жайт-Қазақстандағы білім беру жүйесінің сапасы.Бүгінгі кәсіби оқытушылардан керекті сапалы білімді сіңірген,әрі функционалдық сауаттылығы дамыған,жоғары білім алмастан бұрын,универ алды қызметтерден өткен,мамандығын тыңғылықты таңдап,сапалы ЖОО-нда кәсіби маман болатындай қажетті ресурстарды,тәжірибені алса,Алматыдағы жұмыссыздық санының көрсеткіші түсер еді.
Мемлекттің қарауында мамандарды жұмысқа алатын мекемелерді қатаң назарға алу қажет.Олардың жемқорлыққа және мамандарды жұмысқа алудағы тәжірибелік категорияны бұзуына жол бермеу және заңмен жазалау-мамандықпен жұмыс істейтін жұмысшылар санын жоғарлатады.
Достарыңызбен бөлісу: |