Алматыкітап баспасы 2023 математика
жүктеу/скачать 25,96 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- САБАҚ 106 Ауызша қосуды және азайтуды орындайтын боласың. ПЫСЫҚТАУ 20 көлеміндегі сандар
| АЛ
М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 78 IV ТОҚСАН ТАҒАМ МЕН СУСЫН. ДЕНІ САУДЫҢ – ЖАНЫ САУ АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 79 Бұл бөлімде: • 11ден 20ға дейінгі сандарды білетін боласың; • қандай монеталар болатынын білесің; • қосу мен азайтуға есептер шығарасың; • кестелер, пиктограммалар, диаграммалар құруды үйренесің; • логикалық есептер шығаратын боласың; • әртүрлі белгілері (түсі, пішіні, өлшемі, неден жасалғаны, нысандар әрекеті) бойынша жиындарды ажыратуды және құруды үйренесің; • кесінді сызу, нүктелі қағазға үшбұрыш, төртбұрыш бейнелеуді үйренесің; • фигуралар мен оның бөліктерінен композиция құрастырасың. АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 80 -ға дейін санау АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 81 11 – одиннадцать 12 – двенадцать 13 – тринадцать 14 – четырнадцать 15 – пятнадцать 16 – шестнадцать 17 – семнадцать 18 – восемнадцать 19 – девятнадцать 20 – двадцать 11 – он бiр 12 – он екi 13 – он үш 14 – он төрт 15 – он бес 16 – он алты 17 – он жетi 18 – он сегiз 19 – он тоғыз 20 – жиырма 11 – eleven 12 – twelve 13 – thirteen 14 – fourteen 15 – fifteen 16 – sixteen 17 – seventeen 18 – eighteen 19 – nineteen 20 – twenty АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 82 САБАҚ 101 11ден 20ға дейінгі сандарды білетін боласың. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 11-ден 20-ға дейінгі сандар Көгөніс пен жеміс адамның денсаулығы үшін пайда лы. Көгөністерді өсу ретімен айт. Жемістер- ді кему ретімен айт. 1 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Бұл сандардың ұқсастығы мен айырмашылығы неде? 2 2 1, 7, 2 11, 17, 20 ЕСІҢДЕ САҚТА! Біртаңбалы сандар 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Екітаңбалы сандар ондықтар бірліктер 1 0 1 6 12 11 17 18 15 20 14 16 19 13 9 5 3 8 2 6 7 1 4 10 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 83 Пайдалы тағамдар он бір 11 10 және 1 он екі 12 10 және 2 он үш 13 10 және 3 он төрт 14 10 және 4 он бес 15 10 және 5 он алты 16 10 және 6 он жеті 17 10 және 7 он сегіз 18 10 және 8 он тоғыз 19 10 және 9 жиырма 20 10 және 10 11-ден 20-ға дейінгі сандардың атауын оқы. Олар қалай құрылған? 3 Жемістер мен көгөністердегі сандардың орналасу заңдылығын анықта. Сандық қатар ойластыр. 5 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Теңдеулерді шеш. х + 20 = 90 80 – y = 30 х – 70 = 1 0 4 14 13 11 16 15 18 17 20 19 12 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 84 САБАҚ 102 20ға дейінгі cанауды, сандарды салыстыруды білетін боласың. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 11-ден 20-ға дейінгі сандар Біртаңбалы сандарды ата. Екітаңбалы сандарды ата. 11 Әлия қандай саңырауқұлақтарды терді, ал Сырым ше? Жаз және оқы. 2 МАТЕМАТИКА КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕ Сен тағы қандай біртаңбалы сандарды атай аласың? Оларды жаз. 10-нан 20-ға дейінгі қандай екітаңбалы сандарды атай аласың? Оларды жаз. 6 7 2 5 9 15 11 17 10 20 Біртаңбалы сан әрқашан екітаңбалы саннан кем болады. Екітаңбалы сандарды салыстырғанда алдымен ондықтарды салыстырады. Ондықтар тең болса, бірліктерін салыс- тырады. ЕСІҢДЕ САҚТА! 4 < 11 1 2 < 2 0 1 < 2 1 2 < 1 4 2 < 4 20-ҒА ДЕЙІНГІ САНДАРДЫ САЛЫСТЫРУ АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 85 Пайдалы және зиянды тағамдар Салыстыр және жаз. 3 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 7 – 5 * 18 12 * 2 + 2 9 – 6 * 13 9 + 1 * 10 – 1 14 * 6 + 4 20 * 8 + 2 Есепті шығар. Кері есеп құрастыр. Сырым 6 йогурт, ал Әлия 4 йогурт сатып алды. Олар барлығы неше йогурт сатып алды? 4 Бірінші, екінші, соңғы болып жүгіріп келе жатқан жарысқа қатысушылардың нөмірін ата. Сурет бойынша сұрақтар құрастыр. 5 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Сен спортпен шұғылданар алдында тойып тамақтануға болмайтынын білесің бе? Жүгіруден кейін тәтті сусындар ішпе. Су іш. АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 86 САБАҚ 103 20 көлеміндегі сандарды разрядтық қосылғыштардың қосындысына жіктеуді үйренесің. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 11-ден 20-ға дейінгі сандардың құрамы Текшелерді санауға көмектес. Есептеуді түсіндір. 1 10 + 4 = 4 + 10 = – 4 = – = 10 + 5 = + = – 5 = – = 10 + = + 10 = – = – = 10 + = + = – = – = ЕСІҢДЕ САҚТА! Дәптеріңе жазып, есепте. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 1 8 – 8 1 0 + 7 1 0 + 9 1 3 – 3 1 9 – 9 1 0 + 2 ондықтар бірліктер Бұл – разрядтық қосылғыштардың қосындысы: 1 0 + 6 = 1 6 6 + 1 0 = 1 6 Амалдардың өзара байланысын біле отырып, азайтуға берілген мысалдарды есептеуге болады: 16 – 10 = 6 16 – 6 = 10 1 6 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 87 15 18 – – – – – – = = + + 5 10 8 3 10 5 2 6 ? ? «Жеуге жарамды – жеуге жарамсыз» ойыны Есепті шығар. Кері есептер құрастыр. Сырым 16 алма, ал Әлия 10 алма жинады. Сырым қанша алма артық жинады? 4 Қайсысы ауыр? Алма ма, алмұрт па? Алма ма, апельсин бе? а) ә) 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ Балалар «Жеуге жарамды – жеуге жарамсыз» ойынын ойнады. Тізбектерді есептеп, Әлияның нені жасыр ғанын анықтайсың. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС а) ә) АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 88 САБАҚ 104 20 көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайтуды орындауды үйренесің. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ Қосу және азайту 13-ке 5-ті қалай қосуға, 19-дан 5-ті қалай азайтуға болатынына қара. 1 Бірліктерді бірліктерге қосады. Бірліктерден бірліктерді азайтады. ЕСІҢДЕ САҚТА! Дәптеріңе жазып, оны есепте. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 14 + 2 = 10 + + 2 14 + 2 = 10 + 14 + 2 = 12 + 6 = 10 + 2 + 6 12 + 6 = 10 + 12 + 6 = 18 – 4 = 10 + – 4 18 – 4 = 10 + 18 – 4 = 16 – 2 = 10 + 6 – 2 16 – 2 = 10 + 16 – 2 = 13 + 5 = 10 + 3 + 5 13 + 5 = 10 + 13 + 5 = 19 – 5 = 10 + 9 – 5 19 – 5 = 10 + 4 19 – 5 = АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 89 Қысқа азық дайындаймыз Есептеуді түсіндір. Теңдіктер құр. 3 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС Есепті шығар. Дәптеріңе сұлбасын сал. Оны толтыр. Бөшкеден 3 литр су құйып алынғанда, оның ішінде тағы 15 литр су қалды. Бөшкеде қанша литр су болған? Азайту амалымен шығатын кері есеп құрастыр. 4 Сырым мен Әлияның текшелерге қарап тұрған орынның нөмірін ата. 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ + = 1 0 1 6 – = 1 6 1 3 + = 1 0 1 6 6 9 6 3 6 5 8 + = 1 1 1 9 – = 1 0 1 6 + = – = – = 1 4 1 9 + = 1 0 1 9 – = 1 0 1 0 0 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 90 САБАҚ 105 20ға дейін қосуды және 20дан азайтуды үйренесің. ЖАҢАНЫ ОҚЫП-ҮЙРЕНУ 20-ға дейінгі қосу және азайту + = 20 20 - = Сырым йогурттарды санады. Мысал дар ға қара. Оған есептеуге көмектес. 11 7 + 3 1 7 + 3 – = 6 1 4 2 0 – = 6 4 1 0 + = 6 2 0 1 4 + = 6 1 0 4 – = 8 1 2 2 0 – = 8 2 1 0 + = 8 2 0 1 2 + = 8 1 0 2 1 0 – 9 20 – 9 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 91 Сүт өнімдері Үш түрлі сүт тағамының қосындысынан 10 саны шығатындай жинақ құр. 5 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ Есепте. 2 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС Есепте. Балалар не сатып алды? 3 ТОПТЫҚ ЖҰМЫС Есепті шығар. Кері есеп құрастыр. Дүкенге 20 литр сүт, одан 3 литрі кем қаймақ әкелінді. Дүкенге неше литр қаймақ әкелінді? 4 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС 10 – 3 20 – 3 10 – 4 20 – 4 10 – 5 20 – 5 10 – 7 20 – 7 50 – 30 – 5 – 5 3 15 + 5 – 7 – 10 10 5 3 6 9 4 2 1 8 3 5 4 2 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 92 САБАҚ 106 Ауызша қосуды және азайтуды орындайтын боласың. ПЫСЫҚТАУ 20 көлеміндегі сандар Бос орындардағы тиісті сандарды ата. Сандарды тура және кері ретпен айт. 1 Есептеуді қалай орындау керектігін түсіндір. 2 ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС + = 9 – = 3 1 + = 8 – = 5 1 9 1 8 1 1 1 1 1 20-ҒА ДЕЙІН САНАУ Есепте. 3 ӨЗІНДІК ЖҰМЫС 6 + 4 16 + 4 2 + 5 12 + 5 3 + 7 13 + 7 10 – 9 20 – 9 АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 93 5 кг ? кг 3 кг артық Көгөністер Есепті шығар. Екі кері есеп құрастырып, оны шығар. Бірінші себетте 5 кг, ал екіншісінде одан 3 кг артық қызанақ бар. Екінші себетте неше килограмм қызанақ бар? 4 5-ке (15-ке, 20-ға) тең сандардың қосындысы- ның біреуін таңда. Олармен байланысты айырма құрастыр. 5 ТОПТЫҚ ЖҰМЫС 5 = 0 + 5 15 = 10 + 5 20 = 17 + 3 1 + 4 11 + 4 12 + 8 2 + 3 12 + 3 16 + 4 3 + 2 13 + 2 18 + 2 4 + 1 14 + 1 10 + 10 5 + 0 15 + 0 0 + 20 Мысалдарды қатар мен баған бойынша есепте. Бос торкөздерді толтыр. 6 СЕН ЗЕРТТЕУШІСІҢ 40 30 90 10 + жүктеу/скачать 25,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|