Мәліметтердің жіктелуі Си тілінде қарайым (скалярлық ) және күрделі ( құрамды) деп аталатын екі түрлі мәліметтер категориясы қолданылады. Негізгі (базалық) түрге бүтін, нақты, символдық түрлер жатады. Оның ішінде бүтін типті мәліметтер қысқа (short), ұзын (long) және таңбасыз (unsigned) болуы мүмкін.
Мұнда мәліметтердің бірнеше негізгі типтері қолданылады. Олар:
char (8 бит) – символдық, яғни таңбалық тип, -128...127
short () – қысқа бүтін сан,
int – бүтін сан типі,
long – екі еселенген бүтін сан,
float – нақты сан типі, яғни жылжымалы нүктелі сандар,
double – екі еселенген нақты сан типі.
unsigned – таңбасыз сан,
Алғашқы төрт тип бүтін сандарды сипаттау үшін қолданылады. Төмендегі кестеде әр түрлі типтердің ұзындықтары көрсетілген.
1 кесте. Си тілінің ішкі құрамындағы мәліметтер типтері мен олардың ұзындығы
Мәлімет типі
Ұзындығы (бит – байт)
Сандар диапазоны
char
8 бит – 1 байт
-128 ... +127
unsigned char
8 бит – 1 байт
0 ... 255
short int
16 бит – 2 байт
-32768 ... 32767
unsigned short
16 бит – 2 байт
0 ... 65 535
int
16 бит – 4 байт
-32768 ... 32767
unsigned [int]
32 бит – 4 байт
0 ... 4294967295
long
32 бит – 4 байт
-2 147 483 648 ... 2 147 483 647
unsigned long
32 бит – 4 байт
0 ... 4 294 967 295
float
32 бит – 4 байт
3.4*10-38 ... 3.4*1038
double
64 бит – 8 байт
1.7*10-308 ... 1.7*10308
long double
80 бит – 10 байт
3.4*10-4932 ... 3.4*104932
Бүтін мәліметтерді сипаттау 1. Int бүтін сандар типі Int типін стандарт бекітпеген, ол компьютерге немесе компиляторға байланысты өзгеріп отырады. 16-разрядты процессорде ол 2 байт, ал 32-разрядтысында – 4 байт.
Егер int алдында short спецификатор сөзі тұрса, онда ол әрқашан 2 байт, ал егер спецификаторы long болса, 4 байт болады. Санға компьютер жадында берілген орынға қарай олардың мәндері өзгереді.
short int – 2 байт, оның диапазоны –32768 ..+32767;
long int – 4 байт, оның диапазоны –2 147 483 648..+2 147 483 647.
Int типі 16-разрядты ДК үшін short int типімен бірдей, ал 32-разрядты ДК үшін long int типімен бірдей.
Signed және unsigned модификаторлары да сандар шамасына әсер етеді, олар:
unsigned short int – 2 байт, оның диапазоны 0 ..65536;
unsigned long int – 4 байт, диапазоны 0..+4 294 967 295.
Айнымалыларды сипаттау кезінде бүтін тұрақтылар – костанталар мәндерін де көрсетуге болады. Мысалы:
int k=0; (бір ғана сан сипатталған және оған мән берілген)
int k1, k3=0; (біреуі тек сипатталған, екіншісіне мән де берілген)
Unsigned типі int, long, short түйінді сөздерімен сипатталатын типтердің модификаторы ретінде қолданылады. Мысалы:
unsigned int sum=0;
char типін 0–255 аралығындағы таңбасыз бүтін сандарды сипаттауға қолдануға болады, ДК жадында бұларға бір байт орын бөлінген. Мысалы:
char c1;
char ck=’k’;
2. Char типі Бұл тип мәндері реттелген символдар жиыны болып табылады. Әрбір символға бір бүтін сан сәйкес келеді, ол символ коды деп аталады. Символдық тип ені – 1 байт. Char типі де signed және unsigned спецификаторлармен қолданылады. Signed char типі диапазоны –128 .. 127. Unsigned char типін қолданғанда, оның мәндер диапазоны 0 .. 255 болады. Символдарды кодтау үшін ASCII (American Standard Code for International Interchange) стандарты негізге алынған. Символдардың 0 .. 31 кодтары қызметтік кодтарға жатады, олар тек енгізу-шығару кезінде ғана қолданылады.
Сhar типі шамалардың көрсетілген диапазоны сандарын сақтау үшін де қолданыла алады.