Сандықесептерді мынадай жағдайлардапайдалануға болады:
1. Жаңа сабақтытүсіндіргенде, сабақтыбекіткенде, үйгетапсырмабергенде, күнделіктібілімдітексергенде;
2. Өтілгенматериалдардықайталауғажәнеқорытындысабақтарда, өзіндікжұмыстарда, бақылаужұмысында, факультативтіксабақтардажәнесыныптантысжұмыстарда (үйірмеде) т.б.
Сандықесептерді 3 топқа топтастыруға болады.
1. Химиялық формула арқылы есепшығару
2. Химиялық реакция теңдеуі арқылы есепшығару
3. Ерітінділергеарналғанесептер.
Химиялық эксперимент есептеріншығартужолдарының негізгі кезеңдері.
1-кезеңде берілгенесеп теория жүзіндеталқыланады. Мұғалімәңгімелесеотырыпжоспарқұрады, қажетті тәжірибелердіанықтайды да бір білімалушы немесе мұғалімніңөзікөрнекі көрсетеді.
2-кезеңде есептішығаружоспарыкөпшілікбілімалушыларменбірлесіпталқылау арқылы жүзегеасырылады да, тәжірибелер демонстрация түрінде көрсетіледі.
3-кезеңде арнайыпрактикалықсабақтардабілімалушыларэксперименттікесептердіөздігіненорындайды .
Эксперименттікесептербілімалушылардыңтанымдықіс-әрекетініңсипатынақарай бірнеше типтерге бөлінеді. Солардыңісжүзіндежиіқолданылатындары:
заттарды бір-біріненажырату
химиялық құбылыстыбақылаужәнетүсіндіру;
заттарды алу;
заттардыңсапалық құрамын анықтау;
қоспаның құрамын анықтаужәнебөлу;
берілгензаттарға тән реакциялар жасау;
әртүрліконцентрациялыерітінділердідаярлау;
химиялық сапасынқұрастыружәне оны қолдану.
14. Тәрбиелікжәнетәрбиелікмәні мен сандықесептерініңжіктелуі. Химиялық білім беру процесіндетәрбиелеу мен дамытудыңәдістері.
Білімжәнетәрбиеберуменбіргехимияныоқытудың бір аса міндеті –оқушылардыңақыл−ойындамыту.Педагогикалықтеориялардыңтұрғысынанқарағандадамытуоқытудеңгейініңжәнеқарқыныныңкөтеріңкіболуына, соларғасәйкесоқушылардыңтанымәрекетініңбелсенділігінетәуелдіболады.Мұныңмәнісі− оқушылардыңбілімалудағы «еңтаяубиігі» көрініптұруы, оғанжетужолындабойынабіткен қабілеті мен күш−жігерінаямай, еңбекістеуітиіс деген сөз.
Психологиялық жағынан алғандадамытубілімдіигеру мен жаңғырту, танысжәне жаңа жағдайда қолданабілу, логикалықойлануды қалыптастыру болып табылады. Оқушылардыңақыл−ойыбілім мен біліктібіліктіигеру барысында дамиды.Жекекластар бойынша теориялықжәнедеректіматериалдардан, химиялық тілден, химиялық эксперимент жасаудан, сан есептеріншығаруданқалыптасатынбілім мен біліктердің тізбегі мемлекеттікбағдарламадакөрсетілген.
Оқушылардың ой−өрісіалғанбілімніңмазмұны мен ауқымына, іскежаратабілуіненайқынкөрінеді.Мұныңүшдеңгейібар.Біріншідеңгейі− алғанбілімдіескетүсіріпжаңғырту.Бұлбілімдімұқиятқабылдап, жадындаұстайбілуіненаңғарылады.Екіншідеңгейі−алғанбілімді оның қалыптасуынаұқсас жағдайда қолданабілу.Мұндабілімді қайта жаңғыртаотырып, тасымалдаужәнеіскежаратужүзегеасады.Үшіншідеңгейі− алғанбілімдібұрынкездеспеген жаңа жағдайда қолданабілу.Бұл жаңа жағдайдыбұрынғыменжақындастыратын, байланыстардыашатын, ойлаутәсілдерінжүзегеасырудықажет етеді.
Білімді алу мен қолданупроцесіндежүзегеасатынойлаутәсілдері:салыстыру, анализ жәнесиньез, жіктеужәнежүйегетүсіру, себеп−салдарбайланысынашу, қорытужәнежалпылау.Бұлар бір−біріменұштасып, жүзегеасырылғандаақыл−ой әрекетінің негізгі тәсілдері деп аталады.Мәселен, нәрселер мен құбылыстардысалыстыруданқорытындыжасалады.Жалпылау кезінде елеулі белгілері таңдалып, жүйегетүсіріледі, қорытындыжасалып, мысалдарменнақтыланады.Қорытындылаудасебеп− салдарбайланысы, жіктелуі, жекебөліктерініңарасындағыөзарабайланысыашылады. Оқушылардыңақыл−ой әрекетін қалыптастыру химияның алғашқы сабақтарынанбасталып, біртіндеп дамытылады.Ол үшін әртақырыпқалайықсұрақтар, жаттығулар мен тапсыпмаларәзірленеді.Бұлорйдабілімдіжүйегекелтіружәнеқорытындылаусабақтарыныңмаңызызор.Бұлсабақтардаақыл−ой әрекетініңайтылғантәсілдерінқолдану арқылы оқушылармптериалды жаңа қырынанкөругеүйренеді, жекебөліктерініңарасындағыөзарабайланысынтауып, алғанбілімдіқолданабілугедағдыланады.
Достарыңызбен бөлісу: |