Аналитикалық химияның даму тарихы мен кезеңдерін зерттеу. Массалар әрекеттесу заңы. «Химиялық анализ»
Теорияның сарамандыққа байланыстылығы
жүктеу/скачать 0,79 Mb.
|
Аналитикалық химия
- Бұл бет үшін навигация:
- 16. Сандық талдау. Сандық әдістердің жіктелуі мен жалпы сипаттамасы
- Сандық талдаудың үш түрі бар: толық, жартылай, элементтік.
- Санды қ талдау әдістерінің жіктелуі
| Теорияның сарамандыққа байланыстылығы.Бұл− оқушылардың ғылым негіздерінен алған білімін өмірмен, қоғамдық құрылыс сарамандығымен ұштастыру арқылы жүзеге асады, политехникалық білім беру мәселелерін қамтиды. Сөз болып отырған принципті жүзеге асыру үшін оқушылар химиядан .алған теориялық білімін сарамандық таным есептерін шығаруға қолдана дыбілуі тиіс.Бұл есептер өмірде, табиғатта, зертханаларда және өндірісте жиі кездесетін құбылыстарға негізделіп құрастырылады.
16. Сандық талдау. Сандық әдістердің жіктелуі мен жалпы сипаттамасы Сандық талдау - талданатын сынамадағы заттардың сандық құрамын анықтауға бағытталған. Алдымен сапалық талдау жасалады, ол талданатын үлгінің құрамына қандай элементтер (элементтер, иондар, молекулалар) кіретіндігі анықталады. Сандық талдаудың үш түрі бар: толық, жартылай, элементтік. Толық сандық талдаудың көмегімен талданған үлгінің құрамындағы барлық компоненттердің толық сандық құрамы анықталады. Мысалы, қанның толық сандық анализі үшін 12 компоненттің құрамын анықтау керек: натрий, калий, кальций, глюкоза, билирубин және т.б. Толық талдау көп уақыт пен еңбекті қажет етеді. Жартылай талдау жүргізу кезінде тек кей бір компоненттер анықталады. Мысалы, бензинді талдау - құрамында тетраэтил қорғасынының немесе ароматты көмірсутектердің пайыздық мөлшерін анықтауды қамтуы мүмкін. Сатылымдағы аспирин таблеткаларының тазалық дәрежесі олардың құрамындағы салицил қышқылының мөлшеріне байланысты. Көп жағдайда ішінара талдау зерттеушіні барлық қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді. Элементтік талдау, қандайда да бір сынамадағы қосылыстардың құрамына қарамастан, талданған үлгідегі әр элементтің мөлшерін анықтайды. Бензин үлгісіне элементтік талдау көміртектің, сутектің, оттегінің, қорғасынның, фосфордың және т.б. пайыздық мөлшерін көрсетеді. Сандық талдау әдістерінің жіктелуі Сандық талдау әдістері химиялық реакцияларға, белгілі бір химиялық немесе физикалық қасиеттерді (спектрлерді) өлшеуге немесе химиялық және физикалық қасиеттерді (фотометриялық титрлеу) анықтауға негізделген. Кейбір жерлерде аспаптық әдістер қолданылады, олар процесті автоматтандыруға бағытталған. Осыған қарамастан, химиялық әдістер әлі де қолданылады. Бұған бірнеше себептер бар. Көптеген аспаптар талданатын әрбір үлгі үшін мұқият калибрлеуді қажет етеді, ал химиялық әдістер жаңа үлгі түрін талдауға тез бейімделеді, мысалы спектрдің көмегімен,эмиссиялық спектрдің сызықтарынан іс жүзінде, барлық элементтер бірге болған кезде барлығы да бір мезгілде анықталады. Химиялық әдістердің дұрыстығы мен қайталанғыштығы тек бірнеше аспаптық әдістерде ғана біріктірілген. Мысалы, эмиссиялық спектроскопия - металл қорытпаларындағы компоненттердің аз мөлшерін анықтаудың тамаша әдісі, бірақ химиялық әдістерге қарағанда макрокомпоненттерді анықтау дәлдігі әлдеқайда төмен. Дұрыс қолданған кезде аспаптық және химиялық әдістер бір-бірін толықтырады. Сандық талдау әдістерін үш үлкен топқа бөлуге болады: химиялық, физикалық, физикалық және химиялық. Химиялық әдістер сандық түрде жүретін әртүрлі типтегі химиялық реакцияларды қолдануға негізделген: алмасу, тұндыру, тотығу-тотықсыздану және комплекстүзу реакциялары. Химиялық әдістерге гравиметриялық және титриметриялық (көлемдік) талдау әдістері жатады. Гравиметриялық талдау әдісі анықталатын компоненттің массасын гравиметриялық формада бөліп алғаннан кейін оны өлшеуге негізделген. Бұл әдіс жоғары дәлдікпен сипатталады, бірақ ұзақ және көп еңбекті қажет етеді. Фармацевтикалық талдауда негізінен дәрілік заттардың ылғалдылығы мен күл құрамын анықтау үшін қолданылады. Титриметриялық талдау әдісі талданатын ерітіндінің нақты өлшенген көлеміне концентрациясы белгілі ерітіндінің - титранттың дәл өлшенген көлемін енгізуге негізделген. Титрантты анықталатын затпен толықтай әрекеттескенге дейін енгізеді. Бұл сәт титрлеудің соңғы нүктесі деп аталады және арнайы химиялық индикаторлармен немесе аспаптық әдістер көмегімен анықталады. Сандық талдаудың химиялық әдістерінің ішінде бұл ең көп таралған әдіс. Химиялық талдау әдістері, олар қазіргі кезде химиялық зертханаларда негізгі болып саналғанымен, көптеген жағдайларда жоғары сезімталдық, шапшаңдылық, селективтілік, автоматтандыру және т.б. сияқты талдауға қойылатын талаптарға жауап бермейді. Физикалық және физика-химиялық талдау әдістері. Талдаудың физикалық және физика-химиялық әдістері арнайы бейімделген құралдарды - заттардың физикалық және физика-химиялық қасиеттерін тіркейтін құрылғыларды қолдануды қарастырады. Сондықтан бұл әдістераспаптық деп аталады. Бұл әдістердіңөзіне тән ерекшелігі молекулалардың, функционалдытоптардың, эмиссиялықжәнежұтылуспектрлері бар атомдардыңжәне т.б. сипаттамалыққасиеттерінебайланысты жоғары селективті болып табылады. жүктеу/скачать 0,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|