Анатомия және физиология пәніне кіріспе
жүктеу/скачать 358,77 Kb.
|
Анатомия және физиология кітапша
- Бұл бет үшін навигация:
- -сына тәрізді еңбек
- Жыныстық ерекшелігі.
- Синартроздар
- Синдесмоздар
- Синхондроздар
- Буын қапшығы
- Буын сұйықтығы
- Буын ернеуі
- Буын байламдары
| -алдыңғы еңбек, пішіні ромб тәрізді, маңдай және шеке сүйектерінің арасында орналасады, 2 жаста бітеді;
-артқы еңбек, үшбұрыш пішінді, шеке сүйектері мен шүйде сүйегінің арасында жатады, 2 айда бітеді; -сына тәрізді еңбек, шеке, маңдай, самай және сына сүйектерінің қиылысатын жерінде орналасады, баланың 2-3 айлығында бітеді; -емізік тәрізді еңбек, шеке, шүйде және самай сүйектерінің қиылысатын жерінде орналасқан. Жетіліп туылған балаларда бұл еңбек көбіне болмайды. Жыныстық ерекшелігі. Еркектің бассүйегі әйелдікіне қарағанда үлкендеу. Әйел бассүйегінің сырты тегістеу, қас үсті доғалары нашар дамыған, маңдайы тіктеу, шекесі жайпақтау келеді. Алайда, кейде бассүйекте жыныстық белгілер нашар білінетіндіктен, оларға қарап нақты адамның жынысын айыру мүмкін емес. СҮЙЕК ҚОСЫЛЫСТАРЫ ТУРАЛЫ ІЛІМ – ARTHROLOGIA С үйектер қосылыстары екі топқа (2.5-сурет) бөлінеді: - Үзіліссіз қосылыстар-синартроздар - Үзілісті қосылыстар-диартроздар Екі топтың арасында ауыспалы түрде болатын жартылай буындар симфиздер деп аталады. Синартроздар,бұл қосылыстарда сүйектер арасындағы саңылауды қандай да бір тін толтырып жатады, бұндай қосылыстар арқылы біріккен сүйектер қозғалмайды. Сүйектер арасындағы саңылауды толтыратын тініне байланысты синартрозадрдың үш түрі бар: - синдесмоздар - синхондроздар - синостоздар Синдесмоздарнемесе фиброзды қосылыстар деп аталады, бұл қосылыстарда сүйектер бір-бірімен талшықты дәнекер тіні арқылы байланысады, оларға байламдар, lіgamentum, жарғақтар, membrana, жіктер, suttura, жатады. Байламдар омыртқа доғаларының арасында кездеседі, жарғақтар білек және сирақ сүйектерінің арасында орналасады. Жіктердің үш түрін ажыратамыз: тісті, қабыршақты және тегіс. Тісті жіктер бассүйек күмбезі сүйектерінің арасында түзіледі. Қабыршақты жік самай мен шеке сүйектерінің арасында, тегіс жік бет сүйектерінің арасында түзіледі. Синхондроздарсүйектердің шеміршек тіні арқылы байланысуы. Олар уақытша және тұрақты болып бөлінеді. Уақытша синхондроздар белгілі бір жасқа дейін ғана болып, одан кейін синостозға өтеді. Мысалы: жамбас сүйектерінің арасындағы қосылыс. Тұрақты синхондроздар бүкіл өмір бойында сақталады, мысалы: самай пирамидасы мен сына сүйектерінің арасындағы қосылыс. Синостоз сүйектердің сүйек тіні арқылы байланысуы. Мысалы: сегізкөз омыртқалары арасындағы қосылыс.Егер синхондроздың ортасында буындық беттері мен қапшығы бар нағыз буын қуысы сипаты жоқ тар саңылау түзілсе, онда мұндай қосылулар үзілістіден үзілістіге өтпелі болады да, ол симфиз деп аталады. Мысалы: шат симфизі. Диартроздарнемесе буындар, artіculatіo деп аталады. Олар үзілісті, қозғалмалы қосылыстар. Буындар негізінен келесі элементтерден тұрады: буын қапшығы, буын қуысы, буын беттері және буын сұйықтығы. Буын қапшығы, capsula artіcularіs, буын қуысын қоршап тұрады. Екі мембранадан түзіледі: сыртқысы фиброзды, ішкісі синовиалды. Синавиалды қабатынан буын сұйықтығы бөлінеді. Буын қуысы, cavіtas artіcularіs,сүйектердің буын беттерінің арасында болатын саңылау. Буын қуысындағы қысым теріс болады, сондықтан да буын беттері бір-біріне тартылып тұрады. Буын сұйықтығы, synovіі, синовиалды мембранадан бөлінеді. Түссіз, құрамы жағынан қан плазмасына ұқсас. Ол буын беттерін ылғалдандырып, үйкеліс күшін азайтады. Буын беттері, facіes artіculares, сүйектердің буын түзуге қатысатын бөліктері. Буын беттері шеміршекпен қапталады, пішіндері байланысқан сүйектеріне байланысты әртүрлі болады. Кейбір буындарда қосымша элементтері болады. Оларға: буын ернеулері, дискілер мен менискілер, буын байламдары жатады. Буын ернеуі шеміршектен түзіледі, ол буын ойпаңын қаусырып орналасады. Иық және жамбас-сан буындарында кездеседі. Дискілер мен менискілер талшықты шеміршектен тұрады. Дискілер тегіс табақша тәрізді болады да, буын қуысын толығымен екіге бөледі, самай-төменгі жақ буынында кездеседі. Менискілер пішіні жарты ай тәрізді, буын қуысын жартылай бөліп тұрады, тізе буынында кездеседі. Буын байламдары орналасуына байланысты буын ішілік және буын сыртылық болып бөлінеді. Буындар биомеханикасы. Буындар қозғалысы үш негізгі білікті айнала жүреді: - Фронталды білік бойынша- бүгу, flexіo, және жазу, extensіo. - Сагитталды білік бойынша- әкелу, adductіo, және әкету, abductіo. Вертикалды білік бойынша-айналу, rotatіo, ішке айналу, pronatіo, және сыртқа айналу, supіnatіo. Шеңбер бойымен қозғалу, cіrcumflexіo. жүктеу/скачать 358,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|