Ангелы не спят

Бізден  танып  шығып,  құрбандыққа  қиып  кет-
кеніңіз қалай?! Жүрегіңіз жұмсақ еді ғой...»
Өмірбай еңкілдеп жылап төсекке құлады. Құлап 
жатып көрпені бүркенді. Ыстық жас тарам-тарам 
боп екі бетін күйдірді.
  Сәбидің  алақанындай  магнитофондағы  дауыс 
бірер жөткірінген, көз алдына Әсемай көлбеңдеп 
келе қалсын. 
Келгенде  де,  ілкі  босаға  аттағандағыдай  келісті 
қараторы өңіне қолаң шашы жарасып, бетінің сүт 
шұқыры ойылып кесе-көлденең тұра қалды.
Қатаң тартқан қарлығыңқы даусы жұмсарып сы-
бызғыдай сызылады.
«...Содан бізді шекараға тиіп тұрған ауылға қоны-
стандырды.  Қыста  мал  бақтық,  жазда  шөп  шап-
тық. 
Аязға үсіп, аптапқа пісіп жүріп қос ұлыңызды қа-
тарға қостым, Өмеке. 
Қанаттыға  қақтырып,  тұмсықтыға  шоқыттырған 
жоқпын.
  Ертеректе  Көлсайдан  бел  орақпен  шөп  шауып 
жүргенімде екі тентек қыр басына шығып, арғы 
бетке телміретін де тұратын. 
Сәбет жақтан қыбырлаған қара көрсе, «Әкем келе 
жатқан шығар!» деп ұшып кете жаздайтын. 
Мен де соларға сеніп, Өмекең болса, бәлкім, есіне 
түсерміз деп ән бастайтынмын. 
Қыз-жігіт  боп  ай  астында  ақсүйек  ойнап,  алты-
бақан  теуіп  жүргенде  «Балапан  қазды»  әуелетіп 
шырқаушы ек қой. Есіңізде ме?
Бұл өлке – біздің ауыл жайлаған жер,
Желіге асау құлын байлаған жер-ай!
Көзіме от-жалындай көрінесің,
Құрбымен алтыбақан ойнаған жер-ай!
Е-ей, ахау, сабаз,
Как же так, отказавшись, принесли нас в жертву?! 
Вы же были мягкосердечны...»
Умирбай,  заплакав  навзрыд,  повалился  на  по-
стель.  Упав,  накрылся  одеялом.  Горячие  слёзы, 
проливаясь ручьями,  обжигали лицо. 
Голос в магнитофоне величиной с детскую ладонь 
утих, но тут же возник в глазах образ Асемай. 
Возник так, как тогда, когда она впервые пересту-
пила  порог  их  дома,  выделяясь  приятным  сму-
глым  лицом  и  подстать  ему  густыми    чёрными 
волосами. Даже ямочка на её щеке так же озаряла 
всё  вокруг  своей  неповторимой  притягательно-
стью и красотой. 
Её слегка огрубевший голос, смягчившись, зазву-
чал протяжно, как звук свирели.
«Потом нас поселили в ауле, который был рядом с 
границей. Зимой присматривали за скотом, летом 
косили сено. 
Замерзая на морозе, поджариваясь на жаре, под-
няла Ваших двоих сыновей, воспитала достойны-
ми людьми. 
Не  давала их  смахнуть крылатым, склевать но-
сатым. 
Раньше, когда косила сено в районе Кульсай, двое 
баловников, поднявшись на косогор и не отрыва-
ясь,  всматривались в сторону границы. 
Если видели кого-то, идущего с той стороны, чуть 
ли не взлетали от радости, думая, что это их воз-
вращающийся отец. 
Я, веря им, напевала, считая, что если это Умеке, 
то должен вспомнить нашу песнь.        
Помните, когда мы были молодыми, играя в ко-
сти, качаясь на качелях при лунном свете,  напева-
ли песню «Гусиный птенец». Помните?
Называли мы «краем своим» эти земли, 
здесь земля, где мы веселились и пели, 
ты в виденьях моих, точно так, как тогда 
шестиножные нас качали качели.
Э-эй, ты лихой удалец,
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПИСЬМО ИЗ КИТАЯ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚЫТАЙДАН ЖЕТКЕН СӘЛЕМДЕМЕ
            
164
165

улетел из гнезда, как гусиный птенец.
  Неужели  эта  песня,  которую  я  напевала  вместе 
с двумя сиротинушками,  не долетела до Вашего 
слуха, Умеке?..»
Откинув,  душившее  его  одеяло  прочь,  закричал 
голосом, разрушающим мир:
- Закопала меня живьём, Асемай! 
Детки, мои детки! Простите несчастного отца ва-
шего! Простите!
Лежавшая  рядом  с  ним  моложавая,  миловидная 
и светлоликая женщина, лицо которой стали уже 
бороздить морщинки, перевернувшись на другой 
бок и перекатившись к стенке, бредила во сне:
-  Ну, давай, пей, проклятый, свои остатки! 
Ночные  тени,  отступая,  спрятались  по  четырём 
углам  комнаты,  подол  рассвета  был  подобран, 
утренняя заря обнажена.
Примечания: 
*Умеке – почтительно-ласкательное имя Умирбая
* *  жун-жун – казахское название китайской водки
Ұшырдым ұясынан балапан қаз-ай!
Қос  жетімекпен  қосылып  шырқыраған  сол  дау-
сым құлағыңызға жетпеді ме, Өмеке?..»
Үстіндегі тұмшалап жатқан көрпені лақтырып та-
стап, даусы әлем-тапырық боп бақырып жіберді:
– Тірілей көмдің ғой, Әсемай! 
Балапандарым менің!.. Кеш сорлы әкеңді! Кеш!
Жанындағы әдемі ақсары жүзіне әжім үйір бола 
бастаған келіншек ұйқысырап іргеге қарай аунап 
түсті.
– Шаяқ келгір!.. Атаукереңді ішкір! Өңмеңдеуін!..
Қаракөлеңке шегіне-шегіне үйдің төрт бұрышына 
тығылып, таң етегі түріліп қалыпты.
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПИСЬМО ИЗ КИТАЯ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚЫТАЙДАН ЖЕТКЕН СӘЛЕМДЕМЕ
            
166
167

ҚАЙДАҒЫ-ЖАЙДАҒЫ
Осы кемпір түбі алжып өлетін шығар. 
Баяғы  бір  қора  қойды  ысқырығымен  қайырып, 
кімсің – Санақбаймын боп жүргенде... Тоңқаңдап 
жүріп томырғаны май еді. 
Қабақ шытып, қас ойнатса бітті, тұқайы сыртыл-
даған сиырдың жорғасы құсап бүлкіл қағатын.
 Енді кеп шүйкедей боп дауды тамызық етуін. Қы-
зыл тілі таңдайын күйдіріп олай-бұлай көсеуін.
«Мен  болсам  белімнен  шойырылып,  кәріп  боп 
қалдым. Сегізкөзімді сипатайын деп ауданға бал-
герге  кетіп  барам.  Жолкіреңе  деп  зейнетақыңды 
уысыма тұтасымен құймайсың...» деуін!
Қап, бәлем!..
«Дүкен жағалап кеткелі тұрсың. Иә, карта ойнап 
ұтыласың. Бар, ойбай, сыбағаңнан қағыларсың...» 
дей ме, әй?!
Осы  сөзді  кешегі  сауырынан  түспей,  оқыранып 
ПОСИДЕЛКИ
Похоже, эта старуха умрёт, вконец выжив из ума. 
Да,  были  славные  времена,  когда  он,  Санакбай,  
лишь  свистом  сбивал  овец  в  огромную  отару,  а 
она кувыркалась, как сыр в масле. 
Стоило ему только, скрестив брови,  нахмуриться, 
так всё, вставала на цыпочки и семенила ногами, 
как смирная корова копытами. 
А теперь же, возгорается, словно прядь пуха для 
растопки. Её острый язык, воспламеняя рот, шу-
рует огонь и так, и сяк. 
 
-  От  болей  в  пояснице  стала  калекой.  Уезжаю  в 
райцентр к целителю. Почему на дорогу не отдал 
пенсию полностью? 
 
- Не многого ли требуешь?
- Опять собираешься в магазин. Как всегда, про-
играешься  в  карты.  Иди,  иначе  останешься  без 
причитающейся тебе доли, иди. Язвит что ли она? 
Попробовала бы высказывать такие едкие слова, 
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПОСИДЕЛКИ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚАЙДАҒЫ-ЖАЙДАҒЫ
            
168
169

тұрған шақта айтса нетті?..
Мана  түс  әлетінде  поштаға  бас  сұққан.  Зейне-
тақысы келіпті. Ол қайбір жарытымды нәрсе? Ай 
сайын  алақанына  сауысқанның  саңғырығындай 
ғып  бірдеңе  тамызады.  Жатар-тұрарың  осы  деп. 
Келе: 
«Мә,  әлгі  жамандарға  кәмпит  апар»,  –  деп  кем-
піріне  тұтас  мың  теңгелікті  ұстатқан.  Немере-
лерін айтқаны.
Аяғын аттап басқан сайын бажылдап жүрген неме 
жалғыз жетім қағазды көргенде тіпті өршіп кетті. 
Осының ауыратынының өзі өтірік. Қарашы, қаз-
даң-қаздаң  етіп  мұны  желімен  қағып  жанынан 
әрі-бері өтуін.
– Кетем, келін-баламның қолында тұрам! Қал со-
лай, Ерлепес мен корей шалды, қарауыл орыс қа-
тынды қара тұтып, – деп сілтейді-ай. 
-Үкіметтің  үйіне  қамалып  оңарсың.  Дәрет  алам 
деп  таскелінің  үстінде  үкі  құсап  шошайып  оты-
рғанын көрсе бір, шіркін!
Дүкен  жағалап  дейді.  Е,  несі  бар?  Айына  бірер 
мәрте  Антонинаның  күркесіне  бас  бағып,  бата 
тілемес көкмойнақтың бір-екеуін босататындары 
рас. 
Қызды-қыздымен алдарына ала қағазды да жайып 
жібереді. Басқа не ермек қалды дейсің осы ауыл-
да?
– Кешегі кезде...
–  Келістіргенің  шамалы.  Алдыңдағы  ызғындай 
малды  өңшең  шпанаға  айдап  беріп,  қарадың  да 
отырдың.
Жауап  қатуға  шамасын  келтірмегені.  Есікті  сарт 
жапты. Айтам ғой ауырғаны өтірік деп. 
Немелерін сағынғандағы әдеті. 
Сегізкөзден  шойырылса,  ішіне  адам  сыйып  ке-
тетін шатыраш қытай сөмкені құрым құрлы көр-
мей жөнеле ме? 
когда он был на коне. 
К полудню ходил на почту. Давали пенсию. Сме-
хотворна  её  сумма.  Каждый  месяц  капают  в  ла-
донь гроши, величиной с помёт сороки. Вот тебе 
на всё и про всё. Вернувшись, всунул ей в руки 
купюру в тысячу тенге: 
- Вот, купишь этим бесенятам конфеты, - сказал 
он, имея в виду своих внуков. 
Старуха, с каждым шагом, взвизгивающая от боли 
в пояснице, увидев в руке лишь одну сиротливую 
бумажку, воспылала ещё больше. 
Похоже, она лишь притворяется больной. Ты по-
смотри,  как  она,  носясь  вокруг  него,  обдаёт  его 
ветром своих телес. 
- Уйду, буду жить у сына и невестки. Оставайся с 
ними, - намекает на Ерлепеса, старика-корейца и 
русскую сторожиху. 
– Как будто сможешь ужиться в многоэтажке. Вот 
бы хоть краешком глаз увидеть тебя взгромоздив-
шуюся на унитазе, словно сова!
Что она говорит о магазине? Что, правда, то, прав-
да. Что тут такого?! Раз в месяц, посещая сторож-
ку Антонины, опустошают бутылку-две злодейки  
с наклейкой, это правда.  
Играют на мелочь в карты. А какая ещё забава мо-
жет быть в этом захолустье? 
 
- В былые времена…
- И чего ты достиг? Отогнав свою отару в руки 
шпаны, сел и сидишь сиднем. 
Даже слова не даёт вставить. Со стуком хлопнула 
дверью. Говорю же, она лишь притворяется боль-
ной. 
Привычное  и  обычное  дело,  когда  она  начинает 
скучать по своим внукам. 
Если бы у неё болела поясница, то смогла бы она 
играючи  унести  полосатую  китайскую  сумку, 
куда мог бы вместиться взрослый человек? 
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПОСИДЕЛКИ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚАЙДАҒЫ-ЖАЙДАҒЫ
            
170
171

Ауданға  қатынайтын  автобусқа  асыққан  түрін. 
Қап, тым құрығанда төрт өрме қамшымен сипай 
бір тартып жібермегенін қарашы...
Кешегі кезде... Еліміздің егемендік алуына да қы-
руар жәрдемі тиген Санақбай емес пе бұл?! 
Құрдастары әзіл ғып айтса да негізсіз емес. Болған 
оқиға...
Тура елу бес жасты ерттеп мініп тұрған шағы-тын. 
Жілік майы толысқан, қияқ мұрт, қыр мұрын, қа-
рағайдың берішіндей Санақбайдың алдын... 
Кесіп  өтсе  кеңшар  директоры  ғана.  Қозықарын 
қортықтау, жымысқы неме ұрлығын жасырам деп 
ақыры елден безді. 
Әкесін  қаңғыртып  жұртқа  тастап  кетіп  еді,  әй, 
түбі оңбас!
Ерте көктемнің кезі. Мая-мая шөп таусылып, қой 
біткен ескі қораны кеміріп, үңгіп шыдатпай бара-
ды. 
Енесі  жарытпаған  соң  төлде  береке  бола  ма? 
Шығын күн санап үдеп тұр. Екі апта бұрын «Жем 
жіберемін,  сақманшы  бөлем,  қарық  қылам»  деп 
кеткен қозықарын қортықтау немеден ұшты-күй-
лі хабар жоқ. 
Баласына  қатын  әперіп,  кернейлетіп-сырнайла-
тып жатыр деп естиді. Ал, шауып ал!
Ашумен атқа мінген. Қолтығынан жел гулеп ша-
уып түс әлетінде кеңшар орталығына жеткен. 
Салып-ұрып кеңсеге беттеген. Жолдағы дүкеннің 
жанында үш-төрт құрдасы қауқылдаса қалыпты. 
Құшақтарын жая ұмтылысты. Тісінің қатары бұ-
зылған бірі тіпті бетін сілекейлеп те жіберді. Қай-
тіп жібімесін?..
Жардай атанды жығатын жазғытұрғы желкем күн 
Смотри,  как  она  спешит  стремительно  на  авто-
бус, отправляющийся в райцентр. Жаль, хотя бы 
разок, не прошёлся четырёхжильным кнутом по 
её крупу… 
В былые времена…  Разве он не тот Санакбай, ко-
торый внёс и свою лепту в пользу страны, полу-
чившей независимость? 
Его ровесники, хотя и подшучивают над ним, всё 
же правы. Что было, то было.
В то время ему исполнилось ровно пятьдесят пять 
лет. 
Перейти дорогу Санакбаю, крупному горбоносо-
му мужчине с аккуратными  усиками, выглядев-
шему как сосновый нарост, мог… 
Мог только директор совхоза. Полноватый низко-
рослый мужчина, пытаясь скрыть своё воровство, 
ныне уже покинул эти края. 
Бросив своего отца на произвол судьбы… Понят-
но, ничего путного с него не получится. 
Дело было ранней весной. Запасы сена уже иссяк-
ли. Овцы от голода грызли ограду старого скотно-
го двора, да так, что в ней зияли огромные дыры. 
Ягнята, оторванные от вымени матерей, вымира-
ли день за днём. От полноватого и низкорослого 
директора, который ещё две недели назад обещал 
прислать корма, направить помощников для око-
та, завалить его всем необходимым, нет никаких 
вестей. 
Доходят только слухи о том, что он женил своего 
сына, устроив пир горой. Вот тебе и обещания!
Отчаявшийся и обозлённый он сел на коня. Обдув 
рукава  ветрами, к полудню доскакал в райцентр. 
Прямиком  направился  в  контору.  По  пути  к  ней 
возле магазина встретил своих трёх-четырёх ра-
душных ровесников. 
Бросились к нему с объятьями. Один из них без 
зубов даже расцеловал, обслюнявив его щёку. По-
пробуй не смягчиться. 
Промозглый весенний ветер, от которого валится 
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПОСИДЕЛКИ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚАЙДАҒЫ-ЖАЙДАҒЫ
            
172
173

бойын жайлап алған екен. 
Ат үстінен әупірімнің күшімен түсті. Қысыр әң-
гімені қыр асырып тұрған құрдастарына да керегі 
сол. 
«Ауыз  жылытайық...»  десті.  «Күнде  қолымызға 
түсіп  жатқан  жоқсың...»  десті.  «Ет  жемегенмен 
сорпа ішкендей болайық...» десті. Өңшең қу мүйіз 
шыдас бермес. 
Әрқайсысына атап тұрып екі жартыдан алған. 
«Жарылғанша  ішіңдер,  өлгенше  ұмытпаңдар» 
деп...
– Ал кеттім... – деп үзеңгіге аяқ іліктіргенін біледі. 
Арғысы бұлдыр-бұлдыр бір елес. Бір есін жиса, 
әлгі  қозықарын  қортықтау  неменің  кабинетінде 
тұр. 
Өзі креслоның үстінде қалқиып көрінеді. Аман-са-
улық жоқ. 
Бұл  болса  айылын  жияр  емес.  Теңселе  басып, 
ықылық атады. Көз алдын кептеген мұнар бірде 
қоюланып, бірде ашылады. 
Кеңшар директорының жымысқы жүзі кейде анық 
көрініп, кейде тұңғиыққа сіңіп жоғалады.
–  Әй!  –  деді  бұл  сол  тұрған  қалпы  екпіндеп.  – 
Атаңа нәлет, балаңның күйегі түсті екен деп мал-
ды қырамыз ба?! 
Бір  уыс  шөп  жоқ.  Қыстай  жем  көрмедік.  Тумай 
туа шөгіп жатыр. Ертең «төл қайда?» дерсіңдер. 
«Пішт, мә!» дерім сонда. – Қолын шығарып, бас 
бармағының  өсіңкіреп  кеткен  тырнағына  бір 
түкіріп қойды. 
– Пішт, мә! Неге үндемейсің? Ә, солай ма? Шы-
бынның  өзі  шөлдеген  шілдеде...  Өгіз  өкірген 
даже нар величиной с яр, добравшись до костей, 
сковывал всё тело. 
С трудом сошёл с коня, да и то не без помощи ро-
весников. Им, ведшим между собой бесплодную 
беседу, так того и надо было. 
Настояли на том, чтобы согреть уста. Убеждали 
в том, что он желанный для них, не каждый день, 
попадающийся к ним в руки, человек. Наперебой 
галдели, мол, хотя нет сваренного мяса, заменим 
его горьким бульоном из бутылки. С этим напо-
ром сплошь  засохших рогов он не справился. 
Каждому  из  них  купил  по  две  бутылки  полли-
тровки. 
«Пейте, пока не лопните, не забудьте меня до са-
мой смерти», -  говорил он им. 
Помнит только, как, вдев ногу в стремя, сказал им:
- Всё, мне пора.
Всё  дальнейшее  –  в  сплошном  тумане.  Когда  в 
голове наступило короткое просветление, он уже 
стоял в кабинете директора. 
Перед  глазами  то  темнело,  то  смутно  светлело. 
Показалось,  что  тот  сидит  на  кресле,  развалив-
шись. Нет ни привета, ни ответа. 
Его же охватило возмущение. Покачиваясь, стал 
икать. Его глаза то темнели от сгущающихся ви-
дений, то раскрывались от просвета. 
Лик директора то ясно различим, то, впитавшись 
в бездну видений, исчезал. 
- Эй! – воскликнул он, возбуждённо. - Проклятый 
пройдоха, что, из-за того, что устраиваешь свадь-
бу своего сына, должен дохнуть скот?! 
Нет  ни  горсти  сена.  Всю  зиму  не  было  кормов. 
Ягнята гибнут. Завтра сами же будете требовать 
увеличения поголовья. 
Вот тебе ягнята, - выкрикну тогда вам, выставив 
из  кукиша  не  выстриженный  ноготь  большого 
пальца, да ещё в придачу плюнув на него. 
- Вот тебе! Чего молчишь? Нечем крыть?! В июле, 
когда даже мухи дохнут от жажды… В стужу, ког-
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПОСИДЕЛКИ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚАЙДАҒЫ-ЖАЙДАҒЫ
            
174
175

аязда... Біз пақыр жүреміз. 
Алдымен  мал  аман  ба  дейсіңдер...  Жан  аман  ба 
деп көрдіңдер ме осы?! 
Қақсайтындарың – қайта құру... Құрып неге кет-
пейсіңдер?! – деп сөзінің соңын саясиландырып 
барып әзер тоқтаған.
– Ағай, директор әзір келе қойған жоқ. Құда ат-
тандырып жатыр. Ертең болады.
Жалт  қарапты.  Есіктің  көзінде  еліктің  лағындай 
боп бұған үрке қарап хатшы қыз тұр.
Көз алдын кептеген мұнар сейіліп сала берді. Қа-
раса, кресло қаңырап бос жатыр. Бос креслоның 
көк желкесінен асылып Горбачев тұр. 
Жансыз сурет демесең, бұған тесірейе қалыпты. 
Көз  айырса  екен-ау!  Оң  жақ  шекесіндегі  қызыл 
қалы тіпті қарақошқылданып барады.
 
«Әй, Санақбай-ай, сен де сондай ма едің?..» дей-
тіндей.
Ыза мен ұят қысып, атына міне қамшы басты.
Әлгі  еліктің  лағындай  пәтшағар  естігенін  елге 
жайыпты. Былайғы жұрт бауырын тырнап күлді. 
Аңыз ғып әкетісті.
Қылаяғы Санақбайдан да сөгіс естіп тынған Гор-
бачев «қой, болмас, болмас» десе керек. 
Алаң-құлаң  етіп  отырғанда  «Жайлауың  –  анау, 
қыстауың  –  мынау,  бар  енді,  егемен  бол»  деген. 
Осында Санақбайдың да үлесі жоқ деп кім айта 
алар?!
Былтыр көрші ауылдағы немере інісінің қызына 
құда келіп, табақтас болғаны бар. 
Артынып-тартынып жеткен құданың алдында бұл 
да ревут волы… Мы же, как отрезанный ломоть. 
Вместо того, чтобы справиться сначала о здоро-
вье, вы расспрашиваете нас о поголовье… 
Когда-нибудь нашим состоянием интересовались 
вы, а?!? Твердите о перестройке. Да провалитесь 
вы со своей перестройкой в тартарары! – полити-
зировав и, завершив свою гневную тираду, кажет-
ся, он тогда еле-еле успокоился. 
- Дядя, директора нет на месте, провожает сватов, 
будет только завтра.
Резко повернулся на голос. В дверях стояла моло-
денькая испуганная  секретарша. 
Миражи,  застилающие  глаза,  рассеялись.  Заме-
тил:  кресло  пустовало.    Над  ним  висел  портрет 
Горбачёва. 
Нельзя сказать, что это бездушный рисунок, так 
как  взгляд генсека проникал до глубины души. 
Неодушевлённый  предмет  был  вовсе  неотличим 
от оригинала. Красное родимое пятно на правой 
стороне его лба даже стало чернеть. 
«Дорогой Санакбай, да разве ты такой же горло-
пан», - будто упрекал он. 
Охваченный  одновременно  и  гневом,  и  стыдом, 
он, взобравшись на коня, пустил кнут по его кру-
пу. 
Оказалось,  эта  пичуга  распространила  слухи 
об этом казусе кому ни лень. Даже посторонние 
люди  смеялись,  почёсывая  животы.  Превратили 
этот случай в легенду. 
 
Горбачёв, раскритикованный Санакбаем, похоже, 
сдался, не выдержав этой нападки. Надо полагать, 
что он, смирившись с велением времени, выгово-
рил: «ладно, нельзя уже сопротивляться». 
Сумятицы  в  стране  закончились  тем,  что  одним 
достались зимовья, другим – кочевья, словом, на-
ступила  независимость.  Кто  может  сказать,  что 
она осуществилась без участия Санакбая?! 
В  прошлом  году,  когда  состоялось  сватовство  к 
дочери двоюродного брата, живущего в соседнем 
ауле, было дело, что и он попал на это застолье. 
Под  горячими  парами  захотелось  прихвастнуть 
Рахимжан Отарбаев • 
АНГЕЛЫ НЕ СПЯТ 
ПОСИДЕЛКИ
               
Рахымжан Отарбаев • 
ПЕРІШТЕЛЕР   ҰЙЫҚТАМАЙДЫ 
ҚАЙДАҒЫ-ЖАЙДАҒЫ
            
176
177

қызды-қыздымен: «Мен сонау Петерборға қой ай-
дайтын жылы», – деп салыпты. 
Сөйтіп,  дастарқан  басындағы  жас-кәріні  бірдей 
таң-тамаша еткен. 
Тек  әлгі  немере  інісі  түскір  ұялып,  жауырынын 
бүлкілдетіп: 
«Көке, оның бергі жағында да қалалар бар ғой», 
– дейді.
 «Ой, Сәке, сіздің даңқыңызға қанықпыз», – десіп 
құдалар жағы мұның ыңғайына жығыла-жығыла 
кетсін.
Не  десеңіз  де,  қой  үстіне  бозторғай  жұмыртқа-
лаған кешегі заман мұның көзінен бір-бір ұшты. 
Петербордың  төбесін  көрмесе  де  қызды-қыз-
дымен  қой  айдаттырып  отырған  жүз  граммның 
буы  емес,  сол  өткен  дәуренге  деген  сағыныш 
екен-ау.
...Жекешелендіру  келді  де,  әлгі  жымысқы  неме 
ортақ қазанның қаймағын қалқып ішіп, қашып ол 
кетті. 
«Пайызға алдым» деп маңыратып айдап бас ма-
мандар жөнелді. 
Жиырма-отыз  тұяқ  пен  ақ  таяққа  сүйеніп  «Ой, 
дөйт!» деп бұл қалған. Сегізкөзін сүйретіп жүріп 
кемпірінің кіржіңдейтіні содан...
Өз ойымен өзі тартысып жүріп аңдамапты, ауыл-
дағы жалғыз дүкеннің де алдына келген екен. 
Дүкенмен іргелес қарауыл күркесінен жылт етіп 
Антонинаның басы көрінді. Артынша тот басқан 
мылтығына  сүйеніп  шикіл  сары  кемпірдің  өзі 
шықты
– Санақ, ішке кір. Корей шал қазір келеді.
– Келсін. Ерлепес қайда?
– Пошта жақта. Жетер.
Енді тізе сындыра бергенде аулақтау өскен қос те-
ректің көлеңкесінен корей шал да шықты. Қолын-
перед прибывшими с подарками сватами.  «В тот 
год,  когда  я  отгонял  стада  овец  в  Петербург»,  - 
брякнул он невпопад. 
За застольем были удивлены и стар, и млад. 
Только  двоюродный  брат,  не  пропади  он  пропа-
дом,  пошевелив  от  стыда  лопатками,  пробормо-
тал:  «О,  брат,  есть  же  и  другие  близлежащие    к 
нам города».
«Да, Саке, мы давно уже наслышаны о вашей сла-
ве», - с этими словами сваты, чтобы загладить и 
этот казус, встали на его сторону. 
Чтобы ни говорили, перед его глазами промель-
кнули  поочерёдно  события  прошедшей  эпохи, 
когда на шерсти овец вили свои гнёзда жаворон-
ки. 
Хотя и не был в Петербурге, но отгонять  туда ота-
ры вынуждали не пары от ста грамм, а тоска по 
тем минувшим временам.
…  Наступило  время  приватизации.  Этот  прохо-
димец и пройдоха, проглотив с общего котла все 
сливки, сбежал, неизвестно куда. 
Блеющих овец, якобы в качестве своих долевых  
вкладов, стали отгонять и главные специалисты. 
Он же, опираясь на свой посох и причитая на злые 
козни  эпохи,  остался  лишь  с  двумя  десятками 
овец. Вот от того-то и бесится его старуха. 
Не заметил, как, борясь со своими мыслями, до-
шёл до входа единственного в ауле магазина. 
В примыкающей к магазину сторожке, мелькнула 
голова Антонины.  Следом, опираясь на своё ржа-
вое ружьё, появилась и сама рыжая старуха. 
-  Санак,  милости  просим.  Сейчас  придёт  ста-
рик-кореец. 
- Хорошо. А где Ерлепес?
- На почте. Должен прийти и он.
Только было, согнул колени, как из тени двух де-
ревьев, растущих поодаль, появился старик-коре-

жүктеу/скачать 16,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: