АРИСТОТЕЛЬ (Б.Д.Д. 384-322 Ж.Ж.) – ЕЖЕЛГІ ГРЕК
ФИЛОСОФЫ, ЛОГИКА ЖӘНЕ БАСҚАДА КӨПТЕГЕН
ІЛІМДЕРДІҢ НЕГІЗІН ҚАЛАҒАН ЭНЦИКЛОПЕДИСТ-ҒАЛЫМ.
ӘЛЕМ БОЙЫНША БІРІНШІ ҰСТАЗ АТАҒЫНА ИЕ.
ФРАКҢИЯДАҒЫ СТАГИРДА ТУҒАН, АФИНЫДАҒЫ ПЛАТОН
МЕКТЕБІНДЕ ТӘРБИЕЛЕНДІ. ПЛАТОННЫҢ ДЕНЕСІЗ ФОРМА
ЖӨНІНДЕГІ («ИДЕЯЛАР ДҮНИЕСІ» ПІКІРІН) ТЕОРИЯСЫН
СЫНАСА ДА «ИДЕЯЛИЗМ МЕН МАТЕРИАЛИЗМ» АРАСЫНДА
ЕКІ ҰДАЙ КҮЙГЕ ТҮСІП ПЛАТОНДЫҚ ИДЕЯНЫ ТОЛЫҚТАЙ
ЖОҚҚА ШЫҒАРА АЛҒАН ЖОҚ. АРИСТОТЕЛЬДІҢ АЙТУЫ
БОЙЫНША РУХ ТӘННЕН БӨЛІНБЕЙДІ, ТӘН ӨЛГЕНДЕ ЖАНДА
ЖОҒАЛАДЫ. 335 Ж. АФИНЫДА ӨЗ МЕКТЕБІН (ЛИКЕЙ ДЕП
АТАЛДЫ) АШТЫ. АРИСТОТЕЛЬ ФИЛОСОФИЯНЫ ҮШ САЛАДА
БӨЛІП ҚАРАСТЫРДЫ: 1) ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМІ – БОЛМЫСТЫҢ
КЕЗЕҢДЕРІ, СЕБЕПТЕРІ МЕН ТҮП НЕГІЗІ ТУРАСЫНДАҒЫ ІЛІМ;
2) ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ – АДАМДАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТІ
ЖӨНІНДЕ ; 3) ПОЭТИКАЛЫҚ БӨЛІМ –(ТВОРЧЕСТВО)
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖӨНІНДЕ. АЛ ҒЫЛЫМНЫҢ ЗЕРТТЕЙТІН
ОБЪЕКТІСІ – АДАМНЫҢ АҚЫЛ-ОЙ ӨРЕСІ ЖЕТЕТІН ДҮНИЕ.
Аристотель табиғатты «материяның»
«формаға», «форманың» «материяға»
біртіндеп ауысуы түрінде қарастырды.
Алайда материядағы қозғалыс
бастамасының баяулығын байқап,
түбінде қозғалыстың түп төркіні мен
мақсатқа келіп тірелетін форманың
белсенділігіне баса назар аударды.
Қозғалыс атаулының түп төркіні – «өзі
қозғалмайтын, қозғалтуға түрткі
болатын» - Құдай деген тұжырым
жасады.
Адамның ақыл-парасатының қабілетін
этикадағы ең жоғарғы қозғаушы күш
деп тапты. Аристотельдің моральдық
үлгісі – Құдай, яғни «өзін ойлайтын ой» -
нағыз кемелденген философ.
Антикалық философияның ү шінші кезең і римдік –эллиндік кезең ( б.д.д. 3ғ – б.д. 6ғ .). Платон мен
Достарыңызбен бөлісу: |
