Қанның құрамы, мөлшері. Қанның қызметтері
жүктеу/скачать 58,1 Kb.
|
| 3.Қан тамырларын тарылту қызметі. Ол қан тамырының саңылауын тарылтады.
4.Қан ұйыту қызметі.Тромбоциттің құрамында арнайы қанның ұйюын тездететін 10нан аса арнайы заттар болады олар араб санымен белгіленеді. 5. Тромбоциттер канын креаторлык байланысын , әсіресе кантамырларының табиғи құрылысын сақтайды. Гемостаз туралы түсінік. Қанның ұюы және оның кезеңдері. 1929 ж америка физиологі Уолтер Кэннон ішкі ортаның , организмнің басты - биологиялық көрсеткіштерінің тұрақтылық дәрежесін белгілеу үшін гомеостаз деген жаңа термин ұсынды . Гомеостаз деп қан көлемі мен құрамының және физикалық , химиялық , биологиялық қасиеттерінің тұрақтылығын айтады . Жасушалардың тіршілігіне байланысты және олардың айналадағы табиғи құбылыстарымен ойдағыдай қарым - қатынас жасауы әрдайым гомеостаздың сақталуына қауіп төндіретін жағдай болып саналады . Бірақ бүйрек , тер бездері , өкпе сияқты көптеген ағзалардың қызметі арқасында , сондай - ақ денедегі арнайы механизмдердің қатысуымен гомеостаз әдетте бұзылмайды . Осыған орай ішкі орта үшін абсолюттік тұрақтылықтан гөрі салыстырмалы және динамикалық гомеостаз тән . Мұны гемокинез дейді . Қанның ұюы. Үю - канның биологиялық қасиеті , қорғаныс қызметінің бір түрі Осы қасиеттің арқасында канның сыртқа шығуы тоқтайды.Мұны гемостаз дейді яғни қан тоқтау. Ұйыған кезде кан қойылып , тромбыға айналады . Тромб қантамырынын жарасын бiтейді де , сыртка кан кетуін тоқтатады . Қаны ұйымайтын адамдар да болады . Бұл ауру - гемофилия деп аталады . Гемофилиясы бар адам жарақаттанса , қаны тоқтамай өліп кетуі мүмкін . Кан ұюын көру үшін оны пробиркаға құйып , біраз уақыт байқайды , Қан 2-3 минуттен кейін қойылып , біртіндеп қоймалжыңданған массаға айналады .10-12 сағаттан кейін ұйынды нығыздалады . Қан сарысуы ұйындының жан жағын коршайды. Ұйындыны ағып тұрған суға ұстап жуса , пішінді элементтер жуындымен бірге ағып кетеді де , қолда ақ түсті ұйыскан фибрин талшықтары қалады . Ұйыған қанның құрылысын микроскоп арқылы қарау үшін заттық әйнекке бір тамшы кан тамызады да микроскоп астына қояды . Қараған кезде ең алдымен сұйық плазмада жүзіп жүрген жеке - жеке қан жасушалары көрінеді . 3-5 минуттан кейін плазмада жіп тәрізді жіңішке фибрин талшықтары ұйысып , торға айналады . Тордың арасы қан жасушаларына толады да қан қойылып , тромб қүрады . Сонымен жоға рыда келтірілген тәжірибелер қан ұйыған кезде фибрин жіптері пайда болатынын көрсетеді . Қанның ұюы барлық омыртқалы жануарларға тән күбылыс.Қанның ұю жылдамдығы кан үйтатын заттардын санына , күшіне байланысты . Қатын үюы туралы ілімнің негізін салған Александр Шмидт. Соңғы кездегі мәліметтер бойынша қан ұюы 3 кезеңнен : а ) протромбиназа пайда болуы ; б ) тромбин пайда болуы ; в ) фибрин пайда болуы кезеңдерінен өтеді .Және қанның ең соңғы кезеңі-ретакция мен фибринолиз. Жарақаттанған қантамырының жуан жіңішкелігіне , ондағы қысымына қарай қан тоқтау 2 түрге бөлінеді . Соның бірі тамырдағы тромбоциттік гемостаз - тромбоцит пен қан тамыры қабырғасының ішкі бетінің қасиеттеріне , ал екіншісі коагуляциялық гемостаз кан ую жүйесін құратын плазмалық түрткілерге байланысты . Қан ұюын шапшаңдататын және баулататын факторлар. Плазмалық қан ұйытатын факторлар . I фактор - фибриноген Қан ұйығанда фибриноген зольден гельге айналып , ұйыған канның негізін құрады . ІІ фактор – протромбин ІІІ фактор тіндік тромбопластин мен қан тромбопластині жасуша мембранасынын курамына кіреді . IV фактор кальций ионы коагуляциялык де катысады . VI факторлар пракцелерин және акцелерин - глобулин . VII фактор - проконвертин VІІІ фактор - антигемофилдік глобулин . жеткіліксіз болса , гемофилия ауруы пайда болады IX фактор - Кристмас факторы ( аурудың аты ) — антигемофилдік глобулин. Х фактор - Стюарт - Проуэр факторы ( аурудың аты ) тіндік протромбиназа мен кан протромбиназасы түзілуіне керек XI фактор - тромбопластиннің плазмадағы негізі XII фактор - Хагеман факторы қан тамыры , жасушалары жара каттанғанда әрекет етеді , ол үшін қан бұзылған жасушаның бетімен түйісуі қажет . Сондықтан оны жанасу факторы дейді . XIIІ фактор - фибринді тұрақты ететін фактор плазмада , тінде және қан жасушаларында кездеседі. Бұл фактор жеткіліксіз болса , хирургиялық және жарақаттанудан болған жаралар көпке дейін жазылмайды . XIV фактор - Флетчер фактор ( прокалликреин ) — белок ,жоғары молекулалы кининогендi бел сендіруге қатысады . X5 фактор-Фитидцжеральд-Фложе факторы фибриногенді белсендіреді. Антикоагулянттар. Антикоагулянттардың фармакологиялық әсерлерінің принциптері. Тура және жанама антикоагулянттар. жүктеу/скачать 58,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|