Қанның құрамы, мөлшері. Қанның қызметтері
жүктеу/скачать 58,1 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Данини Ашнер рефлексі ол көз алмасын басқанда вагус тітіркеніп жүректің жиырылуы баяулайды.Мысалы 1 мин адамның жүрегі 75 рет соқса көз алмасын басқаннан кейін адамның жүргі 1 мин 70-65 рет соғады
| Және тағы бір қасиеті бар ол эластикалық қасиеті.Яғни жиырылып қайта қалпына келуін айтамыз.Бұл қаңқа еттеріне де тән қасиет болып табылады.
Жүрек автоматиясының құрылымы, табиғаты мен градиенті туралы. Жүректің өткізгіш жүйесі. Жүректегі қозуды туындатып оның жүрекшелер мен қарыншаларға таралуын және осының нәтижесінде олардың үйлесімді әрекеттерін қамтамасыз ететін элементтердің жиынтығы жүректің өткізгіш жүйесі деп аталады.Ол синус –жүрекше (Кис-Фляк) және жүрекше –қарынша(Ашофф-Товвар) түйіндерінен,Гис щоғырынан ,Гис сабақтарынан,Пуркинье талшықтарынан тұрады.Бұл құрылымдар жүрекке автомативм қасиетін береді.Жүрек автоматизмі Кис-Фляк түйіндегі зат алмасудың ырғақты өзөгерістеріне байланысьты. Автоматия градиенті Жүректің өткізгіш жүйесінің құрамдастары бірінен кейін бірі орналасқан және олардың барлығының автоматиялық қасиеті бар.Бірақ олар біодей емес жүрек автоматиясындағы айырмашылық-градиент бар,яғни синоатриалдық түйіннен алыстаған сайын втоматиялық қасиет төқмендей береді.1883 жылы ағылшын ғалымы В.Гаскелл жүректің өткізгіш жүйесігндегі бөлімдер синоатриалдық түйіннени алстаған сайын олардың автоматиялық дәредесі төмендейді деген тұжырымға келеген болатын.Бұл автоматия градиент заңы.Бұл заң бойынша атриовентикулярлық түйін автоматиясы синоатриалдық автоматиясынан төмен және қалғандары одан да төмен болып кете береді. Бұлардың автоматиялық дәрежесі өздігінен туатын қозу санына байланысты. Жүректің өткізгіш жүйесі: Жүректің өткізгіш жүйесіне жиырылғыш кардиомиоциттерге нерв импульсін қалыптастырып ары қарай өткізетін ет жасушалары жатады.Бұл жүйенің құрамына жүрекше түйіні жүрекше мен қарыншадағы түйін немесе Гис шоғыры және оның тармақтары немесе Пуркинье талшықтары жатады.Бұлар жиырылғыш кардиомиоциттерге нерв импульсін өткізіп жүректің ритмін реттейді. Жүрек қызметінің реттелуі (жүйкелік, рефлекстіқ, гуморалдық). Адам жүрегі үздіксіз көптеген жылдар қозғалыста болады.Жүрек тоқтамай организмге қызмет жасайды.Сол қызметінің реттеліп бірқалыптылығын сақтайтын реттегіш орталықтар мен тигізетін әсерлер рефлекстер болады. Жүрек қызметінің жүйкелік реттелуі. Сопақша мида орналасқан.Жұлынның 1-5 кеуде сегменттерінде орналасқан.Яғни ВЖЖ арқылы реттелуі.Парасимпатикалық және симпатикалық жүйкелер әсер етеді.Парасимпатикалық жүйке жүйесі жүрек қызметінің жұмысын баялатады әлсіретеді.Ал симпатикалық жүйке жүйесі керісінше жүрек жұмысын күшейтеді.парасимпатикалық жүйке жүйесінің ұшынан ацетилхолин медиаторы бөлінеді ол жүрек жұмысын баяулатады.Симпатикалық жүйке жүйесінің ұшындағы медиатордан норадреналин бөлінеді ол жүректің жиырылуына жағдай жасайды. Жүрек қызметінің рефлекстік реттелуі .Вегетативті жүйке жүйесінің орталық тонуысның өзгеруімен қамтамасыз етіледі.Орталықтың тонусы экстрорецепторлардан,пропирорецепторлардан,интерорецепторлардан және ревлекстік алаңдарға келетін импульстерге байланысты аорталық,сино каротидтік ,бейнбридж аймағы болады. Жүрек қызметінің гуморальдық реттелуі. Гормондар,иондар,медиаторлар химиялық заттар миоциттерден өтіп жүрек қызметіне тікелей әсер етеді.Олар не жақсы жағымен әсер етеді немесе жаман жағымен әсер етед Жүрек қызметіне парасимпатикалық, симпатикалық жүйке талшықтарының және олардың медиаторларының әсері. Жүрек қызметіне жүйке жүйесінің әсері . Орталық жүйке жүйесі жүрекке өзінің бір бөлігі - вегетативтік жүйке жүйесі арқылы әсер етеді . Ол - кос нейронды жүйе екені белгілі . Олардың біреуі орталық жүйке жүйесінде , ал екіншісі мидан тыс шеткі тораптарда орналасқан . Жүрек қызметін реттейтін парасимпатикалык жүйке жүйесінің бірінші нейроны сопақша мида , ал екінші нейроны жүрек тініндегі , яғни интрамуральдык ганглийде орналасқан. Жүректің симпатикалық жүйке жүйесінің бірінші нейрондары жұлынның бастапқы 1-5 кеуде сегменттерінің бүйір ашаларында орналасқан . Бұлардың жүйкесі ганглийге жетеді , симпатикалық жүйке жүректегі метасимпатикалық нейрондар арқылы қарынша миоциттеріне әсер етеді . Кезеген жүйке үшынан ацетилхолин медиаторы , ал симпатикалык постганглийлік жүйке ұшынан норадреналин медиаторы бөлінеді . Жүрек қызметінің рефлекстік реттелуі. Данини-Ашнер рефлексі. Жүрек қызметінің рефлекстік реттелуі Вегетативті жүйке жүйесінің орталық тонуысның өзгеруімен қамтамасыз етіледі.Орталықтың тонусы экстрорецепторлардан,пропирорецепторлардан,интерорецепторлардан және ревлекстік алаңдарға келетін импульстерге байланысты аорталық,сино каротидтік ,бейнбридж аймағы болады. Данини Ашнер рефлексі ол көз алмасын басқанда вагус тітіркеніп жүректің жиырылуы баяулайды.Мысалы 1 мин адамның жүрегі 75 рет соқса көз алмасын басқаннан кейін адамның жүргі 1 мин 70-65 рет соғады. Жүрек қызметенің гуморалдық реттелуі. Гормондар , иондар , медиаторлар және т.б. химиялык заттар қаннан миоциттерге өтіп , жүрек кызметіне тікелей әсер етеді . Кальций мен адреналин әсері симпатикалық жүйке әсеріне ұқсайды жүрек соғуын жиілетіn, күшін, тонусын өсіреді, козу мен козу өткiзу касиеттерін де көтереді. Хлорлы калий , гистамин , ацетилхолин кезеген жүйке сиякты , жүректің барлык касиеттерін төмендетеді : жүрек әлсіреп , соғуы сирейді , козу кабілеті темендеп , козу өткізу каркыны баяулайды , кейде бұл заттардың әсерінен диастола кезінде токтап калады . Әсері кезеген жүйке әсеріне ұксас заттар вагототропты , ал симпатикалық жүйке әсері сияқты химиялық заттар симпатотропты заттар деп аталады . Гуморалдык заттар жүрекке орталыктагы кезеген жүйке тонусын өзгертуі аркылы әсер етуі мүмкін КСI , ацетилхолин кезеген жүйке нейрондары тонусын әлсіретіп , симпатикалық жүйке тонусын күшейтеді , сөйтіп , жүрек кызметін жақсартады , ал адреналин , хлорлы кальций кезеген жүйке орталығын коздырып , жүректің қызметін басендетеді , әрі әлсіретеді . 1. Гуморалдык әсері күшті заттардың деңгейі жүйке әсеріне тауелді . Мәселен , қандағы адреналин денгейі жүйке жүйесінің бүйрекүсті безге тигізетін әсеріне байланысты 2. Белгілі бір жүйке нақты тінге ықпал ету үшін алдымен өзінің ұшынан химиялык зат бөліп шығара ды да , сол арқылы әсер етеді .Жүйке әсерін тінге жеткізетін химиялык зат медиатор деп аталды Гемодинамиканың негізгі көрсеткіштері. жүктеу/скачать 58,1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|