Аралық бақылау сұрақтары: 1 Психология ғылым ретінде. Мақсаты. Міндеттері
Психологиялық күйзеліске төзімділік
жүктеу/скачать 1,17 Mb. Pdf көрінісі
|
| 86.Психологиялық күйзеліске төзімділік
Стресске қарсы тұру - бұл адамға, денеге, жеке тұлғаға немесе қоршаған ортаға зиян келтірмей стресстің әсерін тыныштандыруға көмектесетін жеке қасиет. Стресске төзімділік дегеніміз не? Бұл психологиялық стрессті жеңу және басқа адамдарға әсер ететін жағымсыз эмоцияларға бағынбау. Психологиялық күйзеліске қарсы тұру дегеніміз жағымсыз стресстік реакцияларды тоқтату және стрессті жеңілдету қабілеттерін білдіреді. Стресске төзімді адамда стресс, әрине, ағзаның ресурстарын қалпына келтірумен аяқталады. Стресске ұшырамаған адамның денесі психосоматикадағы психологиялық мәселелерге реакция жасайды, және көбінесе адамдар организмнің органикалық ауруларын түсінбейді.Егер адам ұзақ және ауыртпалықсыз аурумен ауырса, психологиялық араласуды қолдануға болады.Стресске қарсы тұру, оптимизмді, қуанышты сақтауға және дұрыс, адекватты шешімдер мен тиімді мінез-құлықты қабылдауды жақсартуға көмектеседі, жеке тұлғаның шекараларын бұзуға жол бермейді, сыни жағдайда организмнің ішкі тыныштығын сақтау қабілетінің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді. Стресске төзімділікті дамыту әр адамға қажет, өйткені жағымсыз стресс психикалық бұзылыстармен бірге жүреді. Стресске төзімділіктің жоғарылауы сіздің денеңіздің сау болуына көмектеседі. Созылмалы ауру көбінесе созылмалы стресстен басталады. Төзімділік пен шоғырлану шиеленіс жағдайында дұрыс және тез шешім қабылдауға көмектеседі. Жұмыс берушілер стресске төзімді қызметкерлерді бағалайды. Жеке жұмыс берушілер өз қызметкерлерін стресске төзімділікке тексереді. 87. Стресске төзімділіктің жеке - жеке детерминанттары. «Стресс» ұғымы білімнің әртүрлі салаларында кеңінен қолданылады, бұл термин сыртқы ортаның әсерінің салдарынан пайда болатын жанжалдарды, қауіпті жағдайларды, күрделі және жауапты өндірістік міндеттерге байланысты орнайтын көптеген мәселелерді біріктіреді. Әртүрлі стресстің түрлері психология, физиология, медицина, әлеуметтану және өзге де ғылымдар саласының зерттеу пәні болып табылады. Жеке адамның өмір сүру сапасы мен оның жұмысының маңызды факторы – бұл стресске төзімділік. Тұлғаның стресске төзімділігі – қиындықтарды еңсеру, эмоцияны басу, ұстамдылық пен сақтық көрсете білуге ептілік. Стресске төзімділіктің неғұрлым толық анықтамасын П.Б. Зильберман берді: стресске төзімділік – «күрделі эмотивтік жағдайда қызмет мақсатына оңтайлы табысты қол жеткізуді қамтамасыз ететін адамның психикалық қызметінің эмоциялық, ерік - жігер, зияткерлік және мотивациялық компоненттерінің өзара әрекеттесуімен сипатталатын тұлғаның интегративті қасиеті» . Стресске төзімділіктің 8 негізгі құрылымдық детерминанттары бар: • еріктік (өзін - өзі бақылау, өзін - өзі басқару, іс - әрекеттерді саналы түрде реттеу, оларды жағдайдың талаптарына сәйкес келтіруде көрінеді); • интеллектуалдық (ойлау қабілеті мен ойлау түрін білдіреді); • коммуникативтік (қызметтің әлеуметтікпсихологиялық аспектісін, өзара әрекеттесуге дайындығын сипаттайды); • мотивациялық (жеке тұлғаның алдына қойылған мақсаттарын орындауға ұмтылысын көрсетеді) • қозғалтқыш (әртүрлі құралдарды пайдалану қызметінің тәсілдері мен әдістерін меңгеруді, оларды қолдануда қажетті дағдылар мен қабілеттердің болуын қамтамасыз етеді); • танымдық (тапсырманы түсінуді сипаттайды); • физиологиялық (ағзаның энергетикалық мүмкіндіктерінің қорын анықтайды); • эмоционалдық (өзіне сену, тапсырмаларды орындау барысында ынта сезім мен қанағаттануды сезінуде көрінеді). Стресске төзімділік адамға кәсіптік қызметтің ерекшеліктеріне байланысты, басқаларға және олардың денсаулығына кері әсерін тигізбестен, маңызды интеллектуалды, ерікті және эмоциялық жүктемелерді алып жүруге мүмкіндік беретін жеке қасиеттер жиынтығымен анықталады. 88) М.Асимов бойынша Өзін - өзі иелену әдісі. жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|