Арбитраждық сот - бұл экономикалық және коммерциялық жағдайларды шешу жолымен шешуші үйiні құруда қолданылатын жаңа түрікті аділет жүйесі элементі. Бірнеше елдерде арбитраж соттарын құрылушылар өздерінің арасындағы экономикалық жағдайларды шешуді жеделдету және тапсыру соттарын жолымен жүйелеу үшін қолданады.
Арбитраждық соттар туралы маңызды мәліметтер:
1. **Независимдік және адамгершілік:** Арбитраждық соттар дербес деректі емес, государство органдарына қосымша келмейді және шешім қабылдаушылардың құжаттың мазмұнына көмек көрсетуші емес. Бұл, жағдайды шешу просесіне катысушылардың шешімге құпия сенімділігін береді.
2. **Арбитраж келісімі:** Мәселені арбитраждық сотқа түсіру үшін қатынасушылар арасында арбитраж келісімін жасау керек. Бұл келісімде мәселені арбитраж арқылы шешу просесінің ережелері мен шарттары белгіленеді.
3. **Былшылдан тауарларды, қызметтерді және активтерді саудаға шығару:** Арбитраждық соттарда сауда аркетологиясына және коммерциялық деңгейдегі жағдайды шешу адамдары қатынасып, тауарларды және қызметтерді сату, сатып алу, алып сату және өзгерту мәселелерін шешеді.
4. **Байланыс арқылы шешім:** Арбитраждық сотта шешушілер стандарттарды қамтамайды, бірақ олардың шешушілері жасаушы тарифтер және талаптар қолданады.
5. **Жылжымайтын және жедел шешім:** Арбитраждық процесте көмекшілер қысқа жатады және арбитраждық шешімді алу үшін мерзім жылжымайтын болады.
Арбитраждық соттар әр түрлі экономикалық және коммерциялық спорларды шешу мүмкіндігін береді және субъектілерге адалдықты және жылжымайтын шешім алуға көмек көрсетеді. Бірнеше елдерде арбитраж соттары жұмыс істейді, жалпы соттарға көмек көрсету миссиясын атқаратын тармақтар болмақты.
Арбитраждық соттың обьектілері мен субьектілері байланысты:
**Объектілері:**
1. **Экономикалық және коммерциялық мәселе:** Арбитраждық соттардың негізгі обьекті - экономикалық және коммерциялық мәселелер. Бұл тауарларды сату, қызметтерді көрсету, сауда жасау, соттың шарттары мен жалпы экономикалық мәселелер киреді.
2. **Арбитраж келісімі:** Жеделдетушілердің арасындағы экономикалық жағдайды шешу кезінде қолданылады. Арбитраж келісімі, мәселені арбитраждық сотқа жіберу үшін түсіндірілген келісім нысанының бір жолы.
**Субьектілері:**
1. **Көмекшілер (арбитрлар):** Арбитраждық сотта соттың бір не бірнеше арбитрлары болады. Олар шешуші ретінде қатысушылардың арасындағы мәселені шешеді. Арбитрлар адамгершілік және бекітілісіздікке сенім беруі керек.
2. **Катынасушылар (тарифтер):** Катынасушылар арбитраждық процесте қатынасып, соттың барлық талаптарына және құжаттың мазмұнына келісуі керек. Олар мәселені жасау және шешу просесіне қатысушылар.
3. **Көмекшілер (адвокаттар және эксперттер):** Көмекшілер қатынасушыларды өз жағдайларында көмек көрсету үшін қатынасып алуы мүмкін. Мысалы, адвокаттар соттың құжаттың баптамасын жасау, аргументтерді қалыптастыру мен шешушілерге қолдау көрсету арқылы көмек көрсете алады. Эксперттер маңызды деректі айқындайды және экономикалық, техникалық, құқықтық және басқа аспекттерді анализдау үшін қолданылады.
Арбитраждық соттың субьектілері өзгеруі мүмкін, бірақ олардың тараптары арасында біріншісі деп орнатылуы керек және мәселені арбитраж жолымен шешу шарттық.
Қазақстан Республикасында арбитраждық сот туралы анықтама берерсіз:
Қазақстанда арбитраждық сот - бұл экономикалық және коммерциялық мәселе жағдайларын шешу және өзгерту мәселелерін арбитраж жолымен шешетін специализацияланған соттық орган. Қазақстандағы арбитраждық сот Коммерциялық арбитраждық сот (Commercial Arbitration Court) және Қазақстан Республикасы Арбитраждық Соты (Arbitration Court of the Republic of Kazakhstan) деп аталады.
Коммерциялық арбитраждық сот үйiнің шығыс тарафындағы коммерциялық мәселелерді шешуде қатысады. Басқа сөзбен айта білсе, бұл органның міндетін көмекшілерге жасау жасалған келісімнамалар арқылы экономикалық және коммерциялық мәселелерді шешу.
Қазақстан Республикасы Арбитраждық Соты экономикалық және коммерциялық мәселелерді шешу үшін арбитраждық соттың маңызды институты. Ол соттың жалпы көмекшісі болмақ және кейбір экономикалық және құқықтық мәселелерді шешу үшін қолданылады.
Арбитраждық соттар оқыметті басшыным, арбитрлар және қатынасушылар түрлі түрде болуы мүмкін. Олар тараптар арасындағы мәселені шешу жолымен шешуді жеделдету үшін біріншісі келісім жасайды. Экономикалық, коммерциялық, адалдықты қорғау және басқа көмек көрсетушілерде арбитраждық сот қолданылады.
Қазақстанда арбитраждық соттың міндеті тиімді шешімге жеткізу және экономикалық мәселелерді жүйелеу. Бұл аймақтағы экономикалық даму мен коммерциялық жетекшілікті қолдануды мемлекеттік салыстыру жолымен бағалайды және жарау қою жолымен ашуландырады.
Достарыңызбен бөлісу: |