Арман пв баспасы

109
Бай ғанин нің «Қан ды жо рық», Жам был Жа ба ев тың «За ма на ағы мы», Қал қа 
Жап сар ба ев тың «Орақ ба тыр» дас тан да рын да өмір шын ды ғы жыр лан ған. 
Жанрдың­пай­да­бо­луы
Жанр үне мі да мып оты ра ды. Әр бір та ри хи дәу ір әртүр лі жанрдың түп 
не гі зін сақ тай оты рып, оған өз ге ше лік тер ен гі зіп оты ра ды. Ол ерек ше лік тер, 
бір жа ғы нан, әде би ет тің ұлт тық си па ты мен бай ла ныс ты бол са, екін ші 
жа ғы нан, әр жа зу шы ның ерек ше лі гі не, ала тын ор ны на бай ла ныс ты. Жанрлар 
дү ние ге ке ліп, өз ге ріп, жо ға луы, жа ңадан пай да бо луы әде би ет тің та ри хи 
да муы мен ты ғыз бай ла ныс ты. Мә се лен, қа зақ эпосы бір кез де ба тыр лар жы ры 
тү рін де кө рін се, уа қыт өте ке ле лиро-эпос қа көш ті, одан ке ле жанрлық та би-
ғатын мүл де жа ңарт қан жа ңа поэма лар ға ау ыс ты. Әр бір көр кем шы ғар ма ның 
жанрлық ерек ше лік те рі сол шы ғар ма ны жаз ған ав тор дың қа лам гер лік ерек-
ше лі гі не тәу ел ді. Әр қа лам гер өз қа ла уын ша жа за ды, өзінің же ке стилі бо ла ды, 
жанрға бұ рын-соң ды бол ма ған жаңа лық ен гі зіп, түр лен ді ре тү се ді. Жанр эпос, 
ли ри ка, дра ма болып, үш топ қа бө лі не ді. 
Ирония­мен­сатира
Сөз дер ді қа ра ма-қар сы ма ғы на да, ке ке сін ма ғы на сын да қол дану 
ирония 
деп атала ды. Шы ғар ма кей іп кер ле рі нің мінез-құ лық та рын жан-жақ ты көр се ту 
үшін ас та рын да зіл ді ке ке сін жа та тын мақ тау, ма дақ тау сөз дер ді қол дан ған 
шы ғар ма лар бар. Бұл – әде би ет те гі 
ирония тә сі лі бо лып та бы ла ды. Бұл тәсіл 
С.То рай ғы ров шы ғар ма ла рын да жиі кез де се ді.
Көр кем шы ғар ма лар да өмір дің, адам дар дың жа ғым сыз мінез-құ лық та рын 
күл кі ете мыс қыл дай су рет теу ді 
сатира деп атай ды. Мы са лы, өз де рі ңе та ныс 
С.То рай ғы ров тың «Бір адам ға» де ген өле ңін де сатира ның үл гі сі бар:
Де дім мен: «Құт ты бол сын шек пені ңіз,
Арт қы ға қан дай егін ек ке ні ңіз?
Жу сақ та де не міз ден ке тер емес,
Сон да ғы тұ қым ша шып сеп ке ні ңіз».

жүктеу/скачать 3,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: