Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Журналистика казак тил
| Жағыпарова Майра
Кім? Осы сұраққа жауап беру үшін бірінші орынға тұлғаны қоямыз. Көбінде бұл танымал адам – мемлекет басшысы, белгілі саяси қайраткер. Мысалы: «Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде профес- сорлар мен студенттерге оқыған дәрісі зор мәнге ие болды». Не? Бұл лид – оқиғаның маңызды екеніне назар аударуға арналады. Мұнда объектілер бірінші орында тұрады. Мысалы: «Семей полигонының жабылғанына да 20 жыл өтті». Қашан? Журналистикада бұл лид ең көп қолданылатындар- дың бірі. Материалды «бүгін» немесе, мысалы, «18 қазанда» деп бастайды. Осындай лид ақпараттың жеделдігін көрсетіп тұрады. Мысалы: «Бүгін Алматыда «IT-213 – Microsoft инновациялық жобалары» 2-ші форумы басталды». Қайда? Бұл лид оқиғаның орнына назар аудартады. Мыса- лы: «Қазығұрт ауданындағы Жіңішке ауылының тұрғындары төрдегі теледидар экранына қадалып, дыбысына құлақтарын тосады». Неге? Лидтің осы түрі оқиғаның себептерін ашып тұрғандай болады. Мысалы: «Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолда- уымен ашылған сайттардың мақсаты – қазақ тілді интернет журналистиканы дамыту мен қазақ тілді бұқаралық ақпарат құралдары арасындағы бәсекені арттыру». Қалай? Мысалы: «Қарағанды облыстық тілдерді дамыту басқармасында құжаттардың басым бөлігі тек орыс тілінде жүргізіліп келген. Ал қазақ тілінің қолдану аясын кеңейту жұ- мыстарына бюджеттен бөлінген қаражат мақсатсыз жұм- салған дейді тексеріс жүргізген прокурорлар». Қарап отырсаңыз, лид қазақ тілінің қолдану жағдайын көр- сетіп тұр. (Марк Григорян. «Пособие по журналистике»). |