Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі



Pdf көрінісі
бет10/249
Дата31.12.2021
өлшемі3,93 Mb.
#22880
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   249
Байланысты:
Журналистика казак тил

Жағыпарова Майра
4.Фамилияға 
жалғанатын
қосымшалар 
-ов(а)
Серіков, Серікбаев(а)
-ев(а)
Мақатаев, Жақаев(а)
-ин(а)
Майлин, Бегалин, Хамзин(а),
Оразалин(а)
5.Көмектес 
септігінің 
жалғаулары 
-мен
заңнамамен (с юриспруденцией, 
с законодательством)
-бен
рәмізбен (с символом)
-пен
құрметпен (с уважением)
6.Тəуелді түрдегі 
жұрнақтар 
-дікі
Айжандікі, Жандікі
-нікі
Мәликанікі, Майранікі
-тікі
Асхаттікі, Мақсаттікі
Дыбыс үндестігі (ассимиляция) – түбір мен қосымшаның жігін-
дегі, сөз бен сөздің арасындағы дауысты және дауыссыз дыбыстар-
дың  көршілес  дауыссыз  дыбыстарға  ілгерінді-кейінді  ықпал  етіп 
өзгертуін дыбыс үндестігі (ассимиляция) дейді.
Қазақ  тілінде  дыбыс  үндестігінің  үш  түрі  бар:  ілгерінді  (про-
грессивті) ықпал, кейінді (регрессивті) ықпал және тоғыспалы (пе-
рекрестное) ықпал.
Ілгерінді ықпал (Прогрессивная ассимиляция)
 Сөз ішінде немесе сөздер аралығында алғашқы дыбыстың өзі-
нен кейінгі дыбысқа әсерін тигізіп тұруын ілгерінді ықпал дейміз.
 а) Сөздің соңғы дыбысы дауысты, үнді немесе ұяң дауыссыз ды-
быстардың бірі болса, дауыссыздан басталатын қосымшаның бірін-
ші дыбысы не үнді, не ұяң болады. Мысалы: қала-лық (городской), 
күз-дік (осенний), қоғам-да (в обществе).
 ә) Сөздің соңғы дыбысы қатаң болса не сөз б, в, г, д дыбыста-
рының біріне аяқталса, оған қатаң дыбыстан басталатын қосымша 
жалғанады. Мысалы: Волгоград+та (в Волгограде), клуб+та (в клу-
бе), Асанов+қа (Асанову).
 б) Біріккен сөздердің, сөз тіркесінің алғашқы сыңары қатаң бо-
лып, соңғы сыңары ұяңнан басталса, айтқанда ол қатаңға айнала-
ды, бірақ жазғанда түбірі сақталады. Мысалы:
Айтылуы: Талдығорған, Ботагөз, Тыныспек, тас пер.


13


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   249




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет