Ат әбзелдері мен қару-жарақтары

Ер - тұрман дегеніміз – салт атқа мінуге арналған әбзел - жабдықтар жиынтығы. Ал ер - тұрман жасайтын шебер ұста ерші деп аталады. Ершілер ерте заманда ерді негізгі үш топқа бөлген: 1) Атаман ( бес жасқа дейінгі балалар мінетін ердің өте жеңіл, ықшам әрі қарапайым түрі, 2) Әйелдерге арналған ерлер сүйегі, қаңқасы ауыр әрі алтын, күміс, асыл тастармен, сүйекпен, мүйізбен өте шеберлікпен әшекейленеді. Ер - тұрманға — оған қосымша керекті жабдықтар жатады: тоқым, терлік, тебінгі, үзеңгі, тартпа, өмілдірік, құйысқан, жүген, ноқта, шылбыр, тізгін, аткөрпе, көпшік, кежім, ат жабу, өре, тұсау, кісен.

• Ер - тұрман дегеніміз – салт атқа мінуге арналған әбзел - жабдықтар жиынтығы. Ал ер - тұрман жасайтын шебер ұста ерші деп аталады. Ершілер ерте заманда ерді негізгі үш топқа бөлген: 1) Атаман ( бес жасқа дейінгі балалар мінетін ердің өте жеңіл, ықшам әрі қарапайым түрі, 2) Әйелдерге арналған ерлер сүйегі, қаңқасы ауыр әрі алтын, күміс, асыл тастармен, сүйекпен, мүйізбен өте шеберлікпен әшекейленеді. Ер - тұрманға — оған қосымша керекті жабдықтар жатады: тоқым, терлік, тебінгі, үзеңгі, тартпа, өмілдірік, құйысқан, жүген, ноқта, шылбыр, тізгін, аткөрпе, көпшік, кежім, ат жабу, өре, тұсау, кісен.

Тоқым – ер астынан келетін, былғарымен қапталып, киізден жасалған әбзел.

• Тоқым – ер астынан келетін, былғарымен қапталып, киізден жасалған әбзел.
• Тебінгі – атқа үзеңгі тимес үшін және киім ат терімен бүлінбес үшін тоқымға жалғасатын әбзел.
• Терлік – ат арқасына жұмсақ болу үшін тоқым астына салынатын жұқа киіз.
• Үзеңгі – жезден, темірден жасалған атқа міну үшін қолданылатын тұрман.
• Таралғы – үзеңгіні ерге қосатын қайыс.
• Үзеңгілік – қапталдың таралғы өтетін тесігі.

Өре – жылқының бір алдыңғы, бір артқы аяғына салынатын әбзел.

• Өре – жылқының бір алдыңғы, бір артқы аяғына салынатын әбзел.
• Шідер – алдыңғы екі аяғын және артқы бір аяғына салынатын әбзел.
• Ашамай – тайға мінетін бала ері.
• Шөлке – түйенің қамыты.
• Жазы – жүк артатын, түйе үстіне қойылатын тұрман.
• Мұрындық – жетектеу (байлау) үшін түйе мұрнына көлденең өткізілетін кішкене ағаш. Ол мұрындық, екі тығырық, желбұйдадан тұрады.
• Желбұйда – мұрындыққа байланған қысқа жіп.
• Бұйда – жетектеу үшін желбұйдаға жалғанған бау.
• Тығырық – мұрындық шығып кетпес үшін оның екі жағынан кигізілген былғары шығыршық.