| Сойлеудің ңызметтері:1 .Коммуникативтік қызметі-акпарат, пікір, хабар алмасу процесінде жүзеге асады. 2.Сигнификативтік қызметі-бүл латынның «сигнал»-белгі, таңба деген сөзінен шыққан. Сөйлеудің бүл қызметі бойынша адамдар бір-бірін белгілер мен таңбалар арқылы түсінетін болады. Мәселен, қауіпті жағдай туғанда берілетін белгі, адамдардың түрлі қимыл-қозғалыстары мен ым-ишаралары, зат алмасулары арқылы қарым-қатынастар жасау-сейлеудің сигнификативтік қызметін білдіреді.
З.Экспрессивтік қызметі-эралуан хабарлар мен жай-жапсарлардың мәнерлі сөзбен, қүлаққа жағымды үнмен, дауыс ырғағьшен адамның жан дүниесін тебірентіп, өзгелерге жеткізілу тәсілі.
Сөйлеу эрекетінің бүзылуы мидың белгілі алабының зақымдануына байланысты. Осындай зақымдану салдарынан адам сөзінің жүйесі жэне бірізділігі жойылып, афазиялық жағдайға үшырайды. «Афазия» деген грек сөзі, қазақша мәні-мидың закымдануы салдарынан адамның сейлеу қабілетінің толық жойылуы, не өзге адамдармен қарым-қатынасьшдағы сөйлеу қабілетінің мардымсыздығы дегенді білдіреді. Афазиялар үлкен ми жарты шарларының белгілі бір алаптары жарақаттанып, ісік пайда болғанда, не түрлі ауруларға үліырағанда пайда болады. Афазиялар динамикалык, эфференттік, афференттік козғаяысты жэне семантикалық, сенсорлық болып бөлінеді. Осы салада зерттеу жүргізген эйгілі психолог ғалым А.Р.Лурия еді.
Достарыңызбен бөлісу: |
