Тақырыбы: Қатты дененің қозғалысының еркіндік дәрежелері. Қатты дененің ілгермелі және айналмалы қозғалыстары. Бұрыштық жылдамдық векторы. Бұрыштық үдеу.
Орындаған: Алдаберген. А
Группа: ЕП-20-3К3
Қабылдаған: Ортаева. К
2020-2021ЖЖ Жоспар:
1)Қатты дене динамикасы _____________________________________3
2) Қатты дененің ілгермелі қозғалысы__________________________3
3) Қатты дененің тұрақты өс төңірегіндегі айналмалы қозғалысы____4
4) Бұрыштық жылдамдық векторы_____________________________5
5) Бұрыштық және сызықтық жылдамдық______________________7
6) Айналу жиілігі _____________________________________________8
7)Бұрыштық үдеу_____________________________________________9
8) Пайдаланылған әдебиеттер тізімі____________________________10
Қатты дене динамикасы Абсолют қатты дененімеханикалық жүйенің дербес жағдайы деп қарастыруға болатыны белгілі. Қатты дене динамикасының есептерін шешу үшін бұл денеге әсер ететін күштерді және кеңістікте дененің орнын анықтайтын параметрлерді байланыстыратын теңдеулерді табу керек. Бұл тәуелділіктерді жүйе динамикасының жалпы теоремалардан алуға болады.
Қатты денеде ішкі күштер теңістірілген күштер екенің ескеру қажет. Сондықтан, денеге түсірілген күштерден тек сыртқы күштерді қарастыру керек.
Дене қозғалысының дифференциалдық теңдеулері бойынша есептердің екі түрін шешуге болады: 1) дененің берілген қозғалысы бойынша оған әсер ететін сыртқы күштерді анықтау; 2) денеге әсер ететін берілген қүштері мен қозғалысының бастапқы шарттары бойынща дене қозғалысының кинематикалық теңдеулерін анықтау.
Қатты дененің ілгермелі қозғалысы Ілгерілемелі қозғалыстағы бұрыштық жылдамдығы мен оның массалар центріне қатысты алынған қозғалыс мөлшерінің бас моменті нөлге тең. Механикалық жүйенің массалар центрінің қозғалуы туралы теоремасы қарастырып отырған жағдай үшін былай жазылады:
, (.1)
мұнда - дененің массасы; - дене массалар центрінің үдеуі, ол ілгерілемелі қозғалыстағы дененің кез келген нүктесінің үдеуіне тең.
(1) теңдеуді қатты дене ілгерілемелі қозғалысының дифференциалдық теңдеудің векторлық түрінде жазуға болады:
. (1.2)
Жалпы жағдайда ілгерілемелі қозғалыстағы дененің еркіндік дәреже саны үшке тең және оның қозғалысын декарттық координат жүйесінде массалар центрінің қозғалысы арқылы беруге болады. Декарттық өстерге (1.2) проекциялары:
.
Бұл жағдайда бастапқы шарттары мына түрде жазылады: уақыт болғанда .
Табиғи өстеріне (1.2) проекцияласақ (массалар центрінің қозғалысы табиғи әдіспен берілгенде бұл жағдайда дененің еркіндік дәреже саны бірге тең), алатынымыз:
,
мұнда - траектория бойымен массалар центрінің қозғалысының заңы. Бастапқы шарттар бұл жағдайда мына түрге келеді: болғанда .
Осыған ұқсас қатты дене қозғалысының дифференциалдық теңделерін қандай болсада инерциялы координат жүйесінің өстеріне проекциялап жазуға және бастапқы шарттарды қоюға болады. Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысының дифференциалдық теңдеулері бір материалық нүкте қозғалысының дифференциалдық теңдеулері сияқты екені көрініп тұр.