Атты III халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағЫ



Pdf көрінісі
бет12/418
Дата24.09.2022
өлшемі8,11 Mb.
#40095
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   418
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


"SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD:
CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" 
NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019
 
12 
 
ПРЕССЛАШ УСУЛИДА ОЛИНГАН ПАХТА ҚОРА МОЙИНИНГ ЭКСТРАКЦИЯ 
УСУЛИДА ОЛИНГАН ПАХТА ҚОРА МОЙИГА НИСБАТАН ТОЗАЛАШ 
САМАРАДОРЛИГИ
 
 
Жасур Бойкараевич Фармонов
Технология факультети талабаси У.Х. Бозоров 
Карши, Узбекистан 

Таянч сўзлар: рафинациялаш, пресслаш, форпресс-экстракция, экстракция. 
Ҩозирги вақтда замонавий технологиялар яратиш ва амалиѐтга кенг жорий этиш 
жамиятнинг юқори даражадаги энг бош вазифаларидан бири ҩисобланади. Шундай экан 
ўсимлик мойларини рафинациялаш жараѐнига қатъий эътибор қаратиш лозим бўлади. 
Ўсимлик мойларини рафинациялаш (тозалаш) жараѐни мой таркибидаги йўлдош 
моддалар, механик қўшимчалар ва мой таркибида бўлиши тавсия қилинмайдиган бошқа 
моддаларни чиқариб юборишни ўз ичига олади. 
Мойларнинг йўлдош моддалари таркибига фосфатидлар, ѐғ кислоталари, 
пигментлар, турли совунланмайдиган моддалар ва ўсимликнинг ўсиш даврида ҩамда 
мойли уруғ етилиш даврида синтезланадиган баъзи моддалар киради. 
Рафинация жараѐнининг олдига қўйиладиган муҩим муаммолардан бири бу мойни 
кераксиз моддалардан тозалаш билан бирга ажратиб олинадиган иккиламчи 
маҩсулотларни табиийлигини сақлаб қолиш ва иккиламчи маҩсулот сифатида самарали 
фойдаланишдан иборат . 
Маълумки, мойли хомашѐлардан ѐғ олишнинг пресслаш ҩамда форпресс-
экстракция усуллари мавжуд. 
Бизда асосан йирик ѐғ-мой корхоналари форпесс-экстракция усулида фаолият 
кўрсатмоқда, бунинг ўзига хос ютуқлари билан бирга камчиликлари ҩам бор албатта: 
-экстракция усулида ишлаб чиқарилган ѐғни асосий қисмини озиқ-овқатга 
ишлатиб бўлмайди, бунинг учун эса қўшимча ишлов бериш талаб этади
-экстракция жараѐнида гел қисмдаги кўпгина моддалар, жумладан ранг берувчи 
моддалар, эриган ҩолда мой таркибига ўтганлиги сабабли тозалаш учун қўшимча 
материаллар сарфи кўп бўлади; 
-экстракция қора мойи рафинацияланган ѐғ чиқиши кам бўлади. 
Адабиѐтларга мурожат қиладиган бўлсак Украина ѐғ ишлаб чиқариш саноатининг 
илмий текшириш институти олиб борган илмий ишларнинг натижасига кўра инсон 
организми учун энг фойдали ѐғ деб форпресс-экспеллер ва пресс ѐрдамида олинган ѐғ 
топилган. Форпресс-экспеллер ва пресс қора мойнинг қўйидаги афзалликлари мавжуд. 
-мойнинг тўла миқдори сифатига қараб истеъмолга ишлатилиши мумкин; 
-рафинация қилинган форпресс қора мойининг чиқиши ошади 
-форпресс қора мойини рафинация жараѐнида қўшимча материаллар сарфи 
камаяди.
Юқоридагиларни инобатга олиб изланишларимизда пресслаш усулида ажратиб 
олинган қора пахта мойларини рафинациялаш самарадорлиги ўрганилди. 
1-жадвал. 
Тажрибаларда олинган қора мойларни тозалаш кўрсатгичлари 
№ 
Намуналар 
Ишқор 
Тоза мой 
Кислота сони, 
Намлик ва 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   418




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет