Білім | Образование | Education
122
Тарих | История | History
123
Тарих | История | History
124
M
ilitary Department of Kazakh
Institute
of
Agriculture
was
established in 1946. Until 1961 the
Department prepared commanders
of motorized rifle platoons. From its
foundation, the Department has graduated over 50 000
reserve officers.
Since 2006 students are trained at Military Department
in the framework of the Officer’s Reserve Corps Program in
4 military specialties:
• “Tactical employment of motorized rifle divisions,
combat units and forces on military vehicles” (ВУС-
021001);
• «Employment of automobile divisions, combined-arms
units and forces» (ВУС-261001);
• “Food supply organization” (ВУС-250300);
• “Veterinary-sanitation expertise (ВУС-991700)”.
As a result of complex inspection conducted by
Ministry of Defense of the RK, Military Department
of KazNAU was recognized as one of the best military
departments in higher educational institutions of
Kazakhstan.
Many graduates of the Department serve in armed
forces, law-enforcement and custom authorities,
Republican Guard, National Security Committee of the
Republic.
We proudly proclaim that the University students
participated in the republican military-patriotic training
in June 2015 in Spassk, Karaganda oblast and ranked
№4 in military combative sports and were awarded
certificates of the Ministry of Defense “Will to
Victory”.
Білім | Образование | Education
125
Тарих | История | History
126
Тарих | История | History
127
ғылыМ | науКа
sCieNCe
Ғылым дегеніміз – ұйымдастырылған білім. Г. Спенсер | Наука – это организованное знание. Г. Спенсер
Science – is the organized knowledge. G. Spencer
Ғ
ылыми зерттеулер жеке құндылық бо-
луымен қатар, білім беру қызметінің,
университетті дамытудың жүйе құраушы
негізі, элиталық деңгейдегі біліктілігі
жоғары мамандар дайындау үдерісінің
міндетті құрамдас бөлігі болып табылады.
Университеттегі профессор-оқытушылар құрамы
мен қызметкерлерінің ғылыми қызметін дамытудағы
негізгі бағыт – агроөнеркәсіптік кешен салаларының
индустриалды-инновациялық
дамуының
негізін
құрайтын егіншілік және өсімдік шаруашылығы,
өсімдіктерді қорғау және карантин, су, орман, балық
шаруашылықтары, мал шаруашылығы, ветеринария,
механикаландыру, ауылшаруашылығы өнімдерін
қайта өңдеу және сақтау, жаңғыртылатын энергетика,
агроөнеркәсіптік кешен экономикасы салаларындағы
басым, ерекше қажетті, бәсекеге қабілетті ғылыми-
техникалық өнімдер дайындау.
Университеттегі бюджеттік бағдарламалар, тап-
сырыс берушінің ғылыми қызметтерін орындау және
бастамалық зерттеулер тақырыптарын біріктірген
ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық
дайындамалар «Агроөнеркәсіптік кешенді дамытуға
әсер ететін және ресурстық әлеуеттің бәсекеге
қабілеттілігін, ұтымды пайдаланылуын және азық-
түліктік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін жаңа техно-
логиялар, шаруашылық жүргізу әдістері мен түрлерін
әзірлеу» Ғылыми-техникалық бағдарламасы аясында
жүргізіледі.
Университеттің ғылыми қызметі іргелі және
қолданбалы зерттеулері аясында ғылым дамуының
мына басымдықтары бойынша ғылыми-зерттеу
жұмыстарын (ҒЗЖ) орындауға бағытталған:
• табиғи ресурстарды тиімді пайдалану, шикізат
пен өнімді қайта өңдеу;
• энергетика және машина жасау;
• ақпараттық және телекоммуникациялық техно-
логиялар;
• өмір туралы ғылым;
• елдің зияткерлік әлеуеті.
128
Университетте академик Т.И. Есполов, Р.Е. Еле-
шев, С.Б. Байзақов, Н.П. Иванов, А.Г. Рау, Т.С. Садықұ-
лов, Т.С. Сайдулдин, С.А. Кешуов, Г.С. Шабдарбае-
ва, Ж.Ж. Сүлейменов және тағы басқа ғалымдардың
басшылығымен аграрлық сала экономистерінің,
агрономдардың, ветеринарлардың, мал маманда-
рының, орман мамандарының, инженерлердің
ғылыми мектептері құрылған. Аталған ғылыми
мектептер базасында студенттер, магистранттар мен
докторанттар білім алады.
Университеттің ғылыми-техникалық бағдарла-
малары «Қазақстан стратегиясы – 2050»; 2013–2020
жылдарға арналған Қазақстан Республикасында
агроөнеркәсіптік кешенді дамыту бағдарламасы
(«Агробизнес-2020»); 2015–2019 жылдарға арналған
Қазақстан
Республикасының
индустриалды-
инновациялық мемлекеттік даму бағдарламасы
міндеттерін орындауға, сонымен бірге EXPO-2017
көрмесіне дайындалуға бағдарланған.
2011–2014 жж. жүргізілген зерттеу нәтижелері
бойынша 55 инновациялық патент алынды, жаңа агро
және биотехнологиялар, мал шаруашылығы және
ветеринария, биологиялық және тағам қауіпсіздігі,
энергияның
баламалы
көздері,
биоресурстар-
ды тиімді пайдалану, агроинженерия салаларына
енгізу үшін 80-нен аса инновациялық дайындамалар
ұсынылды.
Ветеринарлық
ғылымдар
саласында
«Ауылшаруашылық малдарының төлдерін сақтауды
және биологиялық сапалар бойынша толыққанды
мал өнімдерін алуды қамтамасыз ету үшін жаңа
пробиотикалық препараттар әзірлеу» жобасы бойын-
ша жүргізілген ғылыми-зерттеу нәтижелері негізінде
ауылшаруашылық малдары төлдерінің асқазан-ішек
ауруларының алдын алуға арналған «Антакон» пре-
параты жасалды. Препаратты пайдалану бұзау, қозы
және торайлардың асқазан-ішек жолдарының ауру-
ын айтарлықтай басады, ағзаның жалпы жағдайын
жақсартып, түлік басының сақталуын қамтамасыз
етеді. «Ауылшаруашылығы малдарының қауіпті ауру-
лары және сыртқы ортадағы олардың қоздырғышта-
рын залалсыздандыру құралдары бойынша мони-
торинг жасаудың тиімді әдіс-тәсілдерін әзірлеу»
ғылыми-зерттеу
нәтижелері
бойынша
көлемі
шағын, жылжымалы бүріккіш – көбік түзгіш және бу
генераторы – 24 әзірленіп, өндіріске енгізілді. Бұл
жабдық шошқа өсіретін қора-жайларды көбікпен
профилактикалық залалсыздандыру үшін пайдаланы-
лады.
ҚР индустриалды-инновациялық дамытудың
2015–2017 жылдарға арналған мемлекеттік даму
бағдарламасы бойынша мамандар дайындау үшін
Қазақ ұлттық аграрлық университетінің 2015 жылы
орындалатын жұмыс жоспарында 3 жаңа зертхана
салу қарастырылған:
• тамақ өнімдерінің микробиологиялық қауіпсіздік
зертханасы;
• тамақ өнімдерінің технологиясы, сапасы және
қауіпсіздігі зертханасы;
Университеттегі
профессор-оқыту-
шылар құрамы мен қызметкерлерінің
ғылыми қызметін дамытудағы негізгі
бағыт – агроөнеркәсіптік кешен са-
лаларының индустриалды-инновациялық
дамуының негізін құрайтын егіншілік
және өсімдік шаруашылығы, өсімдіктерді
қорғау және карантин, су, орман, балық
шаруашылықтары, мал шаруашылығы,
ветеринария, механикаландыру, ауылша-
руашылығы өнімдерін қайта өңдеу және
сақтау, жаңғыртылатын энергетика, АӨК
экономикасы салаларындағы басым, ерек-
ше қажетті, бәсекеге қабілетті ғылыми-
техникалық өнімдер дайындау.
Ғылым | Наука | Science
130
Ғылым | Наука | Science
• топырақ және өсімдік талдауларының физика-
химиялық әдістері зертханасы.
Университеттің профессор-оқытушылар құрамы
ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау
комитетінің тізіміне енетін беделді ғылыми журнал-
дар мен басылымдарға, ғылыми еңбек жинақтарына,
отандық және шетелдік журналдарға мақалаларын
жариялап отырады. Мұндай жарияланымдардың
саны мен сапасы жыл сайын өсуде. 2014 жылы
әртүрлі журналдарға 384 ғылыми мақала жа-
рияланды, оның ішінде 27-сі Томсон Рейтер және
Scopus (Elsevier) компанияларының дерек-қорына
енді.
1999 жылдан бастап университетте «Ізденістер,
нәтижелер. Исследования, результаты» ғылыми жур-
налы тоқсан сайын жарық көреді. Соңғы төрт жылда
журналда 1572 мақала жарияланды, оның ішінде 895-і
мемлекеттік тілде, 18-і ағылшын тілінде.
Университет республикадағы агроөнеркәсіптік
кешенді дамытудың өзекті және басым мәселелері
бойынша еліміздің жетекші ғылыми және білім
беру орталықтарының, сондай-ақ алыс және жақын
шетелдік ғалымдардың қатысуымен халықаралық
және республикалық ғылыми-практикалық конфе-
ренцияларды жиі өткізіп тұрады.
Соңғы төрт жылда Қазақстан Республика-
сы Парламент Мәжілісі депутаттарының, ҚР БҒМ,
ҚР АШМ министрлері мен вице-министрлерінің,
Өңірлік даму министрлігінің, облыс әкімдерінің,
Ұлттық Кәсіпкерлер палатасы, Қазақстан фермер-
лер одағы, «ҚР БҒМ Ғылым комитеті» мемлекеттік
мекемесі өкілдерінің, Алматы қаласы мәслихат
депутаттарының, сондай-ақ Германия, Франция, Ни-
дерланды, АҚШ, Финляндия, Ресей, Қытай, Украи-
на, Белоруссия және т.б. ғалымдарының қатысуымен
50 конференция, дөңгелек үстел, ғылыми семинар
өткізілді.
Университеттегі
студенттердің
ғылыми-
зерттеу
жұмыстарын
ұйымдастыру
ғылыми
және
ғылыми-техникалық
шығармашылық
үйірмелер арқылы жүзеге асырылады, олардың
жұмысына студенттер қатысады. Университетте
барлығы 70 ғылыми студенттік үйірме бар, мұнда
шығармашылық белсенді жастардың 1500-ге жуығы
біріккен.
Соңғы 3 жылда жаратылыстану, техника,
әлеуметтік-гуманитарлық және экономика ғылым-
дары
бойынша
студенттердің
ғылыми-зерттеу
жұмыстарының республикалық байқауында ҚазҰАУ
студенттерінің дайындаған ғылыми жұмыстары ҚР
Білім және ғылым министрлігінің I, II және III деңгейлі
дипломдарымен марапатталды (барлығы – 126 ди-
плом), анағұрлым озық әлеуметтік-маңызды ғылыми-
техникалық дайындамалар республикалық ғылыми-
техникалық көрмелерге ұсынылды.
Университет құрамында 6 ғылыми-зерттеу ин-
ституты (агроинновация және экология ҒЗИ, анима-
логия проблемалары ҒЗИ, агроинженерия проблема-
лары және жаңа технологиялар ҒЗИ, агробизнестің
консалтингтік ҒЗИ, орман ғылыми инновациялық ин-
ституты, су проблемалары және жерді мелиорациялау
ҒЗИ).
Н
аучные исследования помимо само-
стоятельной ценности являются и
системообразующей основой обра-
зовательной деятельности, развития
университета, обязательной составля-
ющей процесса подготовки высококвалифицирован-
ных специалистов элитного уровня.
Основными направлениями развития научной
деятельности ППС и сотрудников университета яв-
ляются: разработка приоритетной, прорывной, кон-
курентоспособной научно-технической продукции
в области земледелия и растениеводства, защиты и
карантина растений, водного, лесного, рыбного хо-
зяйств, животноводства, ветеринарии, механизации,
переработки и хранения сельхозпродукции, возобнов-
131
Ғылым | Наука | Science
ляемая энергетика, экономика АПК, составляющие
основу индустриально-инновационного развития от-
раслей агропромышленного комплекса.
Научно-исследовательские
и
опытно-конст-
рукторские
разработки
университета
прово-
дятся в рамках Научно-технической програм-
мы «Разработать новые технологии, методы и
формы хозяйствования, способствующие развитию
агропромышленного комплекса и обеспечивающие
конкурентоспособность, рациональное использова-
ние ресурсного потенциала и продовольственную
безопасность», объединившие тематики по бюджет-
ным программам, выполнение научных услуг заказ-
чика и инициативные исследования.
Научная деятельность университета направле-
на на выполнение научно-исследовательских работ
(НИР) в рамках фундаментальных и прикладных ис-
следований по следующим приоритетам развития
науки:
• рациональное использование природных ресур-
сов, переработка сырья и продукции;
• энергетика и машиностроение;
• информационные и телекоммуникационные тех-
нологии;
• наука о жизни;
• интеллектуальный потенциал страны.
Созданы научные школы экономистов-аграриев,
агрономов, ветеринаров, животноводов, лесоводов,
инженеров под руководством академиков Т.И. Еспо-
лова, Р.Е. Елешева, С.Б. Байзакова, Н.П. Иванова,
А.Г. Рау, Т.С. Садыкулова, Т.С. Сайдулдина, С.А. Кешуо-
ва, Г.С. Шабдарбаевой, Ж.Ж. Сулейменова и других. На
базе названных научных школ проходят обучение сту-
денты, магистранты и докторанты.
Научно-технические программы университе-
та ориентированы на выполнение задач: «Стратегия
Казахстан-2050»; Программа развития агропромыш-
ленного комплекса в Республике Казахстан на 2013–
2020 годы («Агробизнес-2020»); Государственная про-
грамма индустриально-инновационного развития
Республики Казахстан на 2015–2019 годы, а также на
подготовку к EXPO-2017.
По результатам проведенных исследований в
2011–2014 гг., получено 55 инновационных патентов,
предложено для внедрения более 80 завершенных
инновационных разработок в области новых агро- и
биотехнологий, животноводства и ветеринарии, био-
логической и пищевой безопасности, альтернативных
источников энергии, рационального использования
биоресурсов, агроинженерии.
В области ветеринарных наук по результатам
НИР по проекту «Разработка новых пробиотических
препаратов для обеспечения сохранности молодняка
сельскохозяйственных животных и получения пол-
ноценного по биологическим качествам продуктов
животноводства» для профилактики желудочно-
кишечных болезней молодняка сельскохозяйственных
животных создан препарат «Антакон». Использование
препарата значительно снижает заболеваемость по
Основным направлением развития
научной
деятельности
профессорско-
преподавательского состава и сотрудни-
ков университета является разработка
приоритетной, прорывной, конкуренто-
способной научно-технической продукции
в области земледелия и растениеводства,
защиты и карантина растений, водного,
лесного, рыбного хозяйств, животновод-
ства, ветеринарии, механизации, перера-
ботки и хранения сельхозпродукции, воз-
обновляемая энергетика, экономики АПК,
составляющие основу индустриально-
инновационного развития отраслей агро-
промышленного комплекса.
132
Тарих | История | History
133
Тарих | История | History
135
желудочно-кишечным болезням телят, ягнят и поро-
сят, улучшает общее состояние организма, повышает
сохранность молодняка. По результатам НИР «Разра-
ботка эффективных приемов и методов мониторинга
по опасным болезням сельскохозяйственных живот-
ных и средств обеззараживания их возбудителей во
внешней среде» разработан и внедрен в производство
передвижной малогабаритный распылитель – пеноо-
бразователь и пеногенератор 24. Это оборудование ис-
пользуется для профилактической пенной дезинфек-
ции свиноводческих помещений.
Для подготовки кадров по ГПИИР-2 на 2015–2017
годы в плане выполняемых работ Казахского нацио-
нального аграрного университета на 2015 год преду-
смотрено создание 3 новых лабораторий:
• лаборатория микробиологической безопасности
пищевых продуктов;
• лаборатория технологии, качества и безопасности
пищевых продуктов;
• лаборатория физико-химических методов анализа
почв и растений.
Профессора и преподаватели университета пу-
бликуют научные статьи в ведущих рецензируемых
научных журналах и изданиях, входящих в перечень
Комитета по контролю в сфере образования и науки
МОН РК, в сборниках научных трудов, отечественных
и зарубежных журналах. При этом количество и каче-
ство таких публикаций ежегодно растет. В 2014 году в
различных изданиях были опубликованы 384 научные
статьи, из которых 27 вошли в базу данных компании
Томсон-Рейтер и Scopus (Elsevier).
С 1999 года в университете издается ежеквар-
тальный научный журнал «Ізденістер, нәтижелер. Ис-
следования, результаты». За последние четыре года в
журнале опубликовано 1572 статьи, из них 895 – на го-
сударственном и 18 – на английском языках.
Университетом регулярно проводятся междуна-
родные и республиканские научно-практические кон-
ференции по актуальным и приоритетным вопросам
развития АПК республики с участием ученых из ве-
дущих научных и образовательных центров страны, а
также ближнего и дальнего зарубежья.
За последние четыре года было проведено 50
конференций, круглых столов, научных семинаров с
участием депутатов Мажилиса Парламента Республи-
ки Казахстан, Министров и вице-министров МОН РК,
МСХ РК, Министерства регионального развития, аки-
мов областей, представителей Национальной палаты
предпринимателей, Союза фермеров Казахстана, ГУ
«Комитет науки МОН РК», депутатов маслихата г. Ал-
маты, а также ученых из Германии, Франции, Голлан-
дии, США, Финляндии, России, Китая, Украины, Бело-
руссии и т.д.
Организация НИРС в университете осуществля-
ется через научные студенческие кружки и кружки
научно-технического творчества молодежи, в кото-
рые вовлечены студенты, начиная с первых курсов
обучения. Всего в университете функционируют 70
научных студенческих кружков, которые объединя-
ют около 1500 человек из числа творчески активной
молодежи.
За последние 3 года на Республиканском конкур-
се НИРС по естественным, техническим, социально-
гуманитарным и экономическим наукам работы сту-
дентов КазНАУ были удостоены 126 дипломами I, II и
III степени МОН РК, демонстрировались на республи-
канских научно-технических выставках, как наиболее
Ғылым | Наука | Science
136
передовые социально-значимые научно-технические
разработки.
В структуре университета функционируют
6 научно-исследовательских институтов: НИИ «Агро-
инновации и экологии», НИИ «Проблем анималогии»,
НИИ «Агроинженерных проблем и новых технологий»,
НИ «Консалтинговый институт агробизнеса», Лесной
научно-инновационный институт и НИИ «Водных
проблем и мелиорации земель»).
S
cientific studies, in addition to the intrinsic
value and the basis for a system-educational
activities of the university, are a compulsory
part of training highly qualified specialists of
high level.
The main direction of scientific activity of teachers and
staff of the University is to develop a prior, forward-
thinking, competitive scientific and technical products
in the field of agriculture and crop production, plant
protection and quarantine, water, forest, fish enterprises,
animal husbandry, veterinary medicine, mechanization,
processing and storage of agricultural products, renewable
energy, agricultural business economy, forming the basis
of industrial-innovative development of industries of agro-
industrial complex.
Scientific – research and development activities
at the university, are carried out in the framework of
Scientific and Technical Program “Development of
new technologies, methods and forms of management,
contributing to the development of agriculture and ensuring
competitiveness, sustainable use of the resource potential
and food security”, uniting the topics of budget programs,
performance of scientific services and proactive customer
research.
The scientific activity of the University is aimed at
carrying out scientific research (R&D) in the framework
of basic and applied research in the following priority
development of science:
• Rational use of natural resources, processing of raw
materials and products;
• Energy and engineering;
• Information and communication technologies;
• Life Sciences;
• Intellectual potential of the country.
The scientific schools of economists, farmers, agro-
nomists, veterinarians, breeders, foresters, engineers are
formed under the leadership of T.I. Espolov, R.E. Eleshev,
S.B. Baizakov, N.P. Ivanov, A.G. Rau, T.S. Sadykulov,
T.S. Sayduldin, S.A. Keshuov, G.S. Shabdarbayev,
J.J. Suleimenov and others. On the basis of these scientific
schools students and postgraduates are trained.
Scientific and technical programs of the university are
focused on the tasks of “Strategy Kazakhstan-2050”; The
program of development of agriculture in the Republic of
Kazakhstan for 2013–2020 (“Agribusiness-2020”); State
program for accelerated industrial-innovative development
of Kazakhstan for 2010–2014, as well as focus on the
preparation of the exhibition in the EXPO-2017.
55 patents of innovation, proposed for implementation
were received, more than 80 innovations were completed in
the field of new agro-biotechnology, animal husbandry and
жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу: |