Аулау 28. Бізге қарсы қойылған қарсыластың кейбір пікірлерін оңай жоюға немесе ең болмағанда күдікті етуге болады. Тек оларды жұрттың бәріне жек көретін немесе құрметтелмейтін қандай да бір санатқа жеткізу керек, әрине, егер бұл пікірлердің қандай да бір әлсіз, олармен байланысы болса. Мұндай жағдайда әдеттегідей «е, көгершін, бұл манихейлік қой!» («бұл арианизм!», «бұл пелапандық!», «бұл идеализм!», «бұл спинозизм!», «бұл натурализм!», «бұл пантеизм!», «бұл рационализм!», «бұл спиритизм!», «бұл мистицизм Аулау 28. Бізге қарсы қойылған қарсыластың кейбір пікірлерін оңай жоюға немесе ең болмағанда күдікті етуге болады. Тек оларды жұрттың бәріне жек көретін немесе құрметтелмейтін қандай да бір санатқа жеткізу керек, әрине, егер бұл пікірлердің қандай да бір әлсіз, олармен байланысы болса. Мұндай жағдайда әдеттегідей «е, көгершін, бұл манихейлік қой!» («бұл арианизм!», «бұл пелапандық!», «бұл идеализм!», «бұл спинозизм!», «бұл натурализм!», «бұл пантеизм!», «бұл рационализм!», «бұл спиритизм!», «бұл мистицизм Бұл ретте мыналарға жол беруге болады: 1) Айтылған тұжырымның келтірілген санатпен шынымен бірдей екендігі немесе, ең болмағанда, онда «О, бұл бәріне бұрыннан белгілі!» деп айқайлаймыз. 2) Бұл санат мүлдем жоққа шығарылған және онда ешқандай шындықтың жоқтығы.!» және т.б.) Аулау 29. «Мүмкін бұл теорияда әділ шығар, бірақ іс жүзінде мүлдем жалған». Осы софизмнің көмегімен адамдар негізінен келіседі, бірақ сонымен бірге ережеге қарамастан қорытындыларды жоққа шығарады, a ratione ad rationitum valet consequentia - дұрыс себеп дұрыс тергеуді туғызады. Мұндай пікір қастық жасап, мүмкін емес нәрсені талап етеді, себебі теорияда дұрыс нәрсе дұрыс болуы керек және іс жүзінде, керісінше жағдайда теорияның өзінде қандай да бір қателік орын алды, оны қазіргі сәтте байқамадық деп болжау керек.
Достарыңызбен бөлісу: |
