Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис



Pdf көрінісі
бет96/406
Дата21.10.2023
өлшемі3,22 Mb.
#120381
түріОқулық
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   406
54-жаттығу.
Туынды түбір жасап тұрган жұрнақтарды сызықша арқылы бөліп 
жазыңдар. 
Бесінші, малды, сусыз, шегеле, өнерпаз, қайратты, ақта, жұмыс, аудандық, 
әлеуметтік,капитализм, ойыншык, оқыт, бөлім. 
55-жаттығу.
 
Сөйлемдерден туынды түбірлерді тауып, туынды мағына жасаушы
жұрнақтардың астын сызыңдар. 
1)Қысқы үйлерге ерте қонып алудың себебі енді ашылды (Ғ. Мүсір.).
2) Шалқыған шаңқай түс кезінде адамның көлеңкесі де саялауға жер таппай
бауырыңа кіріп кетеді ( Ғ. Мұс.). 3) Мен қолымнан келсе оларды ақтаушы, 
жақтаушының да бірі болар едім (М. Ә. ). 4) Әрбір қыбыр еткен дыбысқа, 
ағаштың сыбдырына құлақ түріп, үріккен қояндай елеңдейді ( Т. А. ). 5) Мен 
Сырдың арғы бетінде отыратын егінші ауылдың тұрмысымен таныстым (С. М. 
). 6) Бұлар он екі, он бес үйден үш жерге бөлініп отырған екінші ауылдар еді
( М. Ә. ). 
56-жаттығу.
 
Жұрнақ арқылы жасалған туынды сөздерді тауып, олардың қөай сөз табына 
жататынын ажыратыңдар. 
1.Шабар жас шағында осы ортаның айбынды қолбасы, батыры болған. Ол 
кезде маңайдағы ел атағынан шошитын. Тыным-тыныштықты білмеген, 
барымта, соғыс десе – алағызып қолды-аяққа тұрмайтын қызулы жас болыпты. 
Шабар мықтылық, батырлығының үстіне ауызға ілінген найзагер болды 
десетін ( М. Ә. ).
2. Қарағол қырғынының хабары Қарқараға жеткенде, қалың елдің қан 
жиынының ортасына зеңберек оғы түскендей әсер етті. Жат хабар жайлау-
жайлаудың барлығына кешке жақын бір мезгілде тиіп еді. Ел ерсілі-қарсылы 
шабысып, кешкі жайылыста жүрген жылқыдан дамылсын-дамыл топ-топ ат, 
айғырлар ұсталып, ерттеліп жатты ( М. Ә. ).
КҮРДЕЛІ СӨЗДЕР 
 
§ 43. Күрделі сөздер жайында түсінік 
 


Күрделі сөз деп кемінде екі я онан да көп дара сөзден 
( жалаң я туынды 
түбірлерден)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   406




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет