л +
д ар, а ң +
д ар, ма л +
ғ а, а ң -\- ғ а, ма л +
м ен а ң +
н ан Е с к е р т у . ш, с дыбыстарынан басталатын қосымшалар ілгерінді ыкпал за-ңына
бағынбай, сөздің соңғы дыбысы ұяң дауыссыз дыбыс болса да, үнді дыбыс болса да, сол
күйінде жалғана береді. Мысалы: мал+сыз, кір + сіз, кім+сің, өзің+сің, кел+сін, жүр+сін,
тер + шіл, құлын + шақ, тіл+ші, мал +
шы;
ә) сөздің соңғы дыбысы қатаң дауыссыз дыбыс болса, оған дауыссыз
дыбыстан басталып жалғанатын қосымшаның бірінші дыбысы да қатаң
болады. Мысалы:
кіта п -\- т ар, суре т +
т ер, кіта п + қ а, суре т +
к е
Е с к е р т у. Казақтың байырғы сөздері ұяң
б, в, г, д дыбыстарына аяқталмайды. Бұл
дыбыстарға орыс тілі арқылы енген сөздер ғана аяқталып тұрады. Орыс тілінің
орфоэпиясында (айтылу нормасында) сөздің аяғындағы ұяң
б, в, г, д дыбыстары қатаң
п, ф, т, к дыбыстарына айналып естіледі. Сондықтан бұл сөздерге қазақ тілінің қосымшалары
қатаң дауыссыз дыбыстан басталып жалғанады. Мысалы: склад-қа, склад-тан, прораб-тың,
прораб-тар, негатив-тің, ңегатнв-ті, дифтонг-тар.
20-жаттығу. Мәтінді окып шығып, қара әріптермен жазылған сөздерге қосымшалардың
неліктен түрлі-түрлі жалғанып тұрғандығына түсінік беріңдер.
