Қолмен жаудырар ма едің жауынды, Қызыл сөзге салынба, балақай
Несі бар, көмектес
Мән мәтінмен жұмыс
Бірлік
Е. Өтетілеуұлы
Данияр мектептен келсе, үйдің алды омбы қар болып, қалыпты. Ол тамағын ішті, аздап демалды да, аулаға шықты. Қорадан қол шанасын алып, оған талдан тоқыған қорапты таңып бекітті. Қолына күрек алды. Ауланың қарын тазартуға кірісті. Қорапқа қар толтырып, шанамен сырғытып, оны алысқа апарып төгеді. Жалғыз өзі өқаншама қимылдаса да ісі өнбеді.
Данияр! Кнл, мен саған көмектесейін,-деп көрші үйдегі досы Нариман. Нариман да қол шанасын сүйреп шығыпты.
Содан кейін бірігіп біздің үйдің алдын тазалайық, жарай ма?
Жарайды,-деді Данияр қуанып.
Екеуі екі шанамен қар толтырып, тасып, жұмысты тез аяқтады.
Осыдан кейін Нариманның үйінің алдына келді. Бұлардың жанына көрші үйдегі Берік пен Серік келді. Төртеуі ойнап- күліп жүріп, қызу еңбекке кірісті. Олардың бұл істеріне үлкендер сүйсіне, қызыға қарайды.
- Алақай, Екі сағттта бәрін бітірдік!- деп айқайлады балалар.
Осылайша, төрт дос күш қосып, төрт үйдің алдын лезде-ақ қардан тазалап шықты. Мұның аты-бірлік.
61. Екеуі екі шанамен қар толтырып, тасып, жұмысты тез аяқтады сөйлеміне сәйкес қатар қимыл- сын бағыныңқылы
62. Қорапқа қар толтырып, шанамен сырғытып, оны алысқа апарып төгеді сөйлеміне сәйкес қатар Көп бағыныңқылы құрмалас сөйлем
63. Мәтінің негізгі идеясы Жұмыла көтерген жүк жеңіл
64. Бұйрық рай түрінде жазылған сөздер Кел, көмектесейік, тазалайық
65. Лезде-ақ сөзіндегі ақ шылауының түрі күшейткіш
1. Ауыл шаруашылығына байланысты кәсіби сөз қоза, шиіт
2. Мақалды жалғастырыңыз: Дені саудың-..... жаны сау
3. Негізгі түбір сөздер ақыл, сәби, адам
4. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымша -ин, -ина, -нікі, -дікі
5. Екі немесе одан да көп буынды бір сөздің ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы сөз екпін
6. Сөзді біркелкі әуезбен айту үндестік заңы
7. Лексиканы зерттейтін сала сөз
8. Тіркесті сөздер қатары саяси ахуал, сөз таптары, ғарыш кемесі
9. Мағынасы бір- біріне жақын қос сөздер қатары ағайын-туыс, әке-шеше, аға-іні
10. Жалпы есім қатары тау, құс, адам, қала
11. Етістіктен сын есім тудыратын жұрнақтар қатары –ғақ, -гек,-қақ,-кек, -ғыр, -гір
12. Сын есім мағынасына қарай сапалық сын есім, қатыстық сын есім
13. Туынды етістік қатары шегеледі
14. Болымсыз етістігі бар ұатар жазбайды
15. Есім сөздердің орнына кейде қолданылатын орынбасар сөз табы Есімдік
16. Өлең жолдарындағы сан есімнің мағыналық түрі
Аралап қайттым Марсты,
Қоржынға мыңдап жүзік сап.
Анама моншақ сыйладым,
Жүз шақтыжұлдыз тізіп ап... болжалдық сан есім
17. Аралас құрмалас сөйлем Күн шығып, елтұра бастады, Нұрлан әлі жоқ
18. Аралас құрмалас сөйлемнің құрамында ...... жай сөйлем болады 3-4
19. Сөйлем құрамында тұрып сөйлем мүшесі бола алмайды шылау
20.Бастауыш та, баяндауыш та атау туралы зат есімнен болса, арасындағы тыныс белгі – сызықша
21. Тұйық етістік жалғанған сөз қатары жүгіру, жарысу, тексеру
22. Шақыру, үндеу, нақтылық қай стиьге тән ерекшелік: публицистикалық стилі
23. Қаратпа сөзге байланысты тыныс белгісі дұрыс қойылған қатар: Арман, 26 мамыр күні емтихан болады.
24. Оқшау сөздер сөйлемге тигізетін мағыналық әсеріне қарай бөлінеді қаратпа сөз, қыстырма сөз, одағай сөз
25. Айтушынығ тарапынан өзгеріске ұшырап, тек мазмұны сақтып жеткізіледі: төлеу сөз
26. Білімді не айтады, тыңдап көріңіз!
Әдептіліктің басы- аузын бағу.
Тіліңді тарт, тісің сынбасын, Егер тілің шыға қалса, тісіңді мықтап сындырады-деген үздінің авторы, дастанның атауы Ахмет Иүгенки «Ақиқат сыйы»
27. «Музыканың үлкен кітабы» еңбегінің авторы Әбу Насыр Әл- Фараби
28. Сайрам қаласында туып, Иасыда тұрған ақын Ахмет Иасауи
29. «Қыз Жібек» жырының негізгі идеясы Сүйіспеншілік пен адалдық
30. Қобыландыбатырдың әкесі Тоқтарбай
31.Ауыз әдебиетінің ғылыми атауы
32. Алпамыс батыр» жырын хатқа түсіріп, орысша бастырған жазушы
Достарыңызбен бөлісу: |
