«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
жүктеу/скачать 42,06 Kb.
|
1 2
|
«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Тыңдалым
1.В
Оқылым
7. Атом электр станциялары қазіргі уақытта өндірілетін электр энергиясының 11 пайызын құрайды 8.Мақала 9.
10.Атом энергетикасын дамыту өте ауқымды мәселенің бірі. Қазақстанда бұл энергетиканың түрін қолдануды қажет деп санамаймын. Себебі :қоршаған ортаға зиян, адам өміріне қауіпті. Мысалға:Атом станцияларының жарылу қаупі басым, бұл жағдай болған кезде сыртқа улы заттар тарайды.Ал ондай жағдайдың болуы өз кезегінде қауіпсіз деген сөзді жылжытып, қатерлі дегенді орнатады. Пайдалы жақтарын да айта кету керек, бұл атом энергетикасы өте көп мөлшерде энергия береді, яғни отын, көмірді шамадан тыс жағуды тоқтата аламыз. Қорытындысы ретінде айтарым,Қазақстанда атом энергетикасын дамытудың қажеті жоқ, үзілді кесілді қарсымын. Жазылым
Мұнай қоршаған ортаға теріс әсер ететіні белгілі. Табиғатты қорғау заңнамасында қамтылған құқықтық нормалардың сақталмауы тұтастай алғанда экожүйенің және оның элементтерінің жұмыс істеуінің бұзылуына әкеледі. Қоршаған ортаның ластануы мұнай мен мұнай өнімдерін өндіру, тасымалдау, өңдеу және кәдеге жарату нәтижесінде, сондай-ақ мұнай өнімдерін су айдындарына рұқсатсыз төгу, техногендік авариялар, өнеркәсіптік өндіріс нәтижесінде пайда болады. Қалалық аумақтардан, теңіз порттарынан, әртүрлі өндірістік алаңдардан ағындар да осы заттармен ластанған. Мұнай мен мұнай өнімдерінің ластануы барлық жерде кездеседі: топырақ қабатында, гидросферада, атмосферада. Ластанған аумақта орын алатын экологиялық жағдайдың нашарлауына байланысты біз өсімдіктер мен жануарлар әлемінің жағдайының айтарлықтай нашарлауын байқаймыз. Мұнайдың қоршаған ортаға осындай ауқымды теріс әсерінің себебі оның химиялық құрамына байланысты. Мұнай құрамында бірнеше мың сұйық көмірсутектер бар. Олардың пайызы 80-90 % жетеді. Сондай-ақ, мұнайға шайырлар, меркаптандар, нафтен қышқылдары, асфальтендер және басқа заттар сияқты басқа органикалық қосылыстар кіреді. Сонымен қатар, мұнай құрамында 10% су және 4% газ бар. Аз мөлшерде минералды тұздар мен микроэлементтер бар. Мұнайдың химиялық құрамында ең көп, шамамен 57% алифатты көмірсутектер бар екені белгілі. Хош иісті көмірсутектердің мөлшері аз, шамамен 29 %. Асфальтендер мен басқа қосылыстардың үлесі 14 % құрайды. Мұнай өндіру және өңдеу кезінде шамамен 48% көмірсутектер мен 44% көміртегі оксиді түзіледі. Бұл заттар қоршаған ортаға теріс әсер етеді, өйткені олар ластаушы заттар. Мұнайдың құрамында 30-ға жуық металл бар. Топырақтың мұнай өнімдерімен ластануымен олардың бірқатар белгілері мен қасиеттері өзгереді. Біріншіден, топырақтың морфологиялық белгілеріне әсер ететін физикалық қасиеттер өзгеріске ұшырайды, топырақтағы ауа алмасуы бұзылады, судың түсуі қиындайды және сәйкесінше топырақ организмдерінің тіршілік әрекетін қамтамасыз ету үшін қажетті әртүрлі қоректік заттар. Өсімдік жамылғысының бұзылуы экожүйенің басқа элементтеріне әсер етеді. Ластанудың ең қауіпті түрлерінің бірі-гидросфераның ластануы, өйткені су өсімдіктер үшін тіршілік көзі және көптеген жануарлар үшін тіршілік ету ортасы болып табылады. Су ортасына түскен мұнайдың көп бөлігі тасымалдау шығындарын білдіреді. Оның үлесі шамамен 35 % құрайды. Сәл аз, шамамен 32% өзендердің суларымен келеді. Жағалау аймақтарының қалдықтарынан мұнай өнімдерінің шамамен 10% келеді. Су бетіне жайылып, мұнай су объектілерінің үлкен аумақтарын ластайды. Мұнай көлемінің бірлігі су көлемін одан мың есе көп ластайтыны белгілі. Осылайша, 1 литр мұнай 1000 м3 суға зиян келтіреді. Мұның себебі-оның құрамындағы беттік-белсенді заттар (беттік-белсенді заттар). Олар тұрақты мұнай эмульсияларының пайда болуына ықпал етеді. Мұнай өнімдерінің таралуы нәтижесінде пайда болған жұқа мұнай пленкасы ауа алмасуға кедергі келтіреді, сонымен бірге өсімдіктер мен жануарлар әлеміне теріс әсер етеді. Мұнайдың суда ерігіштігі шамалы, сондықтан мұнай өнімдерінің жиналуы ең алдымен су айдындарының бетінде және түбінде жүреді. Мұнай пленкасының қалыңдығы 0.1 мм-ден асқан кезде атмосфералық оттегінің суға ену және судан көмірқышқыл газын шығару процестері баяулайды. Мұнай өнімдерінің тірі организмдерге әсері физиологиялық белсенділіктің бұзылуынан, ағзаға көмірсутектердің енуінен туындаған аурулардан, тіршілік ету ортасының биологиялық ерекшеліктеріндегі өзгерістерден және т. б.. Мұнай құрамындағы фракциялардың бір бөлігі улы болып табылады. Айта кету керек, бұл фракциялардың суда сіңуі немесе еруі кезінде олардың концентрациясы неғұрлым жоғары болса, олардың уыттылығы соғұрлым жоғары болады. Мұнай тірі организмдерде тұншығуды тудыратын улы эмульсиялар түзеді. Су ортасына түсетін мұнай өнімдері микроорганизмдермен жойылуы мүмкін, дегенмен бұл процесс өте баяу жүреді. Мұнай өнімдері су қоймаларының түбінде жиналуы мүмкін, бұл қоршаған ортаның қайталама ластануына әкеледі. Қазіргі әлемде қоршаған ортаны мұнай мен мұнай өнімдерінің ластануынан тиімді қорғауды қамтамасыз ететін көптеген әдістер бар. Ең көп таралған әдістерге мыналар жатады: механикалық, химиялық, физикалық, физика-химиялық, микробиологиялық, сонымен қатар жаңа әдістер мен технологиялар әзірленуде. Оларға биосорбциялық әдіс, суды озондау, магниттермен тазарту, флотациялық-кавитациялық әдіспен тазарту, магниттік нанобөлшектермен тазарту, биологиялық тазарту және басқалар жатады. Мұнаймен ластанудың қоршаған ортаға әсері өте зор және жан-жақты. Мұнай саласының дамуына байланысты Мұнай және мұнай өнімдерімен ластанған аумақтардың көлемі ұлғаяды деп болжауға болады. Демек, қазіргі уақытта бар экологиялық жағдай нашарлайды, бұл адамның денсаулығына тікелей әсер етеді. Айтылым - «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары жүктеу/скачать 42,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2