3
•
рухани-имандылық және т.б.
Қалыптары бойынша эссе келесідей болады:
•
пікірсараптық,
•
лирикалық миниатюрлық,
•
ескертпелер,
•
күнделіктен жазбалар,
•
хаттар және басқа.
Эссе бөлінеді:
•
сипаттамалық,
•
баяндамалық,
•
рефлексивтік,
•
сындық,
•
талдаулық және басқа.
Қолданылуына қарай: әдеби жанрда, білімді бақылау әдісі ретінде, батыс
елдерінде ЖОО-ға түсуде талап етіледі.
Жазылу көлемі:
5-сынып 70 -80 сөз
6-сынып 80-90 сөз
7-сынып 90 - 100 сөз
8-сынып 100 – 150 сөз
9-сынып 150- 200 сөз
10-сынып 200- 300 сөз
11-сынып 300 -400 сөз
ЖОО –дағы студент 500 сөз немесе 1-2 беттен 20 бетке дейін.
Мінсіз эссе жазудың дайын ережесі жоқ және болмайды да, бірақ эссе
жазу дағдыларын жүзеге асыруға көмектесетін ережелер мен нұсқаулар бар.
Ең
алдымен өзіңнің хабарлайтын, жазатын, ой толғайтын,
талқылайтын
нәрсең туралы анық білуің керек. Сондай-ақ, эссе жазуға итермелеген не нәрсе,
эссені кім оқитынын түсіну өте маңызды. Оқырманның назарын өзіңе
аудартатын, мүмкін болса қарсы жауап реакциясын тудыратындай өз ойыңды,
сезіміңді, көңіл-күйіңді жеткізу үшін мәнерлі, мазмұнды, күшті сөздерді дұрыс
таңдай білу керек. Эссе жазатын адам үшін ең маңызды қасиет –
тілді еркін
меңгеруі, басқалардың сезіміне әсер ететіндей дәл,
анық бейнелі етіп
сабақтастыра жаза білу.
Эссе жазу кезеңдері: Проблеманы анықтау -ойлану–жоспарлау –жазу–тексеру
ЭССЕ жазу барысында қатаң сақталынуы тиіс
ТАЛАПТАР:
• Жеке
көзқарастың көрінісі;
• Деректі дәйектер (аргументтер);
• Теоретикалық негіздеме;
• Терминдерді қолдану;
• Цитаталарды келтіру;
• Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;
4
• Логикалық заңдылықтың сақталынуы;
• Салыстыру және
қорытындылау әдістерін қолдану;
• Сауаттылық (пункт., орфогр.);
Достарыңызбен бөлісу: 
