Қазақ тілінің орфографиясы мен пунктуациясы


Латын графикасына қайта оралу – Латын әліпбиін қабылдау – компьютерлендіру ағымына ілесу, халықаралық аренаға шығу



бет6/6
Дата24.04.2023
өлшемі0,57 Mb.
#86089
1   2   3   4   5   6

Латын графикасына қайта оралу

– Латын әліпбиін қабылдау – компьютерлендіру ағымына ілесу, халықаралық аренаға шығу,

-интернетті толыққанды пайдалану үшін;

-электронды пошта, телеграф қызметін кеңінен қолдану үшін;

-ортақ түркі жазуын қалыптастыру үшін;

-қазақ тілінің тілдік табиғатын қайтару немесе сақтау үшін;

-орыс тілінің фонетикалық, мoрфологиялық, синтаксистік, лексикалық деңгейдегі әсерінен құтылу үшін керек.

Латын графикасына қайта оралу

Қазақ тілінің дыбыс жүйесін латын графикасының 26 әрпімен қалай береміз деген сұрақтар:

1) Қазақ тілі дыбыстар жүйесін латын әліпбиінің таңбаларымен ғана беруді жақтайтын бағыт, сонымен, қазақ тіліне тән фонемалар үшін дыбыстық мәні жоқ, сирек қолданылатын бір ағылшын әрпін маркер ретінде алып, белгілеуді ұсынады. Мысалы, ң, ш, ч, ғ дыбыстарын һ таңбасын қосақтап таңбалау : nһ – , sһ , tsh (ч), gһ (ғ) (Қырықбай Н. Қазақ үшін әріп 26 латын әріпінен түзілген қазақ жаңа әліпнамасы // Ағайын 2001.№1

Латын графикасына қайта оралу

Келесі топ қазақ тіліне тән дыбыстар үшін диакритикалақ таңбаларды ұсынады. Дауысты фонемаларға әріптердің үстіне, дауыссыз фонемаларға жол астына салуды ұсынады. Мысалы, ă (ә), ĭ (ы), ŏ (ө), ь (ү), ŭ (ұ), з (ч), р(ғ), s, (ш) s (щ) (Түндікбаев Ж. Латын-түрік жобасы // АТ. 7.09.00.). Сондай-ақ ű (ү), ĭ (і), к (к), р (г) (Қондыбаев …); n(ң), ў (й), s (ш), c (ч) (Жұрынов М

Латын графикасына қайта оралу

Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай таңбаланады? Дауыстыларды диакритикамен: фонемасын ä/ă таңбаларының, фонемасын ц/ŏ әріптерінің бірімен, дыбысын ŭ, дыбысын ь әрпімен, дыбысын э, дыбысын і әрпімен беру немесе дәйекше арқылы белгілеуге болады. Сонда қазақ тілі дауыстылары үшін (егер дәйекше қолданылмаса) латын жазуының мына таңбалары лайық: -a, - ă, – э, – і, – ŭ, – ь, – o, – ц, – е.

Латын графикасына қайта оралу

Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай таңбаланады? Дауыстыларды диакритикамен: фонемасын ä/ă таңбаларының, фонемасын ц/ŏ әріптерінің бірімен, дыбысын ŭ, дыбысын ь әрпімен, дыбысын э, дыбысын і әрпімен беру немесе дәйекше арқылы белгілеуге болады. Сонда қазақ тілі дауыстылары үшін (егер дәйекше қолданылмаса) латын жазуының мына таңбалары лайық: -a, - ă, – э, – і, – ŭ, – ь, – o, – ц, – е.

Латын графикасына қайта оралу

Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай

Латын графикасына қайта оралу

Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет