Қазақ тілінің шығу тарихы туралы түркі тілдері тіл туыстығына

жүктеу/скачать 0,54 Mb.

бет	39/102
Дата	16.03.2022
өлшемі	0,54 Mb.
	#28180

1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 ... 102

Сөз табы мысалы мысал
АЙҚЫНДАУЫШ МҮШЕ Айқындауыш мүше

Жалпылауыш сөз – бірыңғай мүшелермен қызметтес, тұлғалас болып, оларды ортақ жинақтау мәнін білдіретін мүше.

Жалпылауыш сөздің жасалу жолдары

№	Сөз табы	мысалы	мысал
1	сілтеу есімдігі	мыналар, осылар, бұлар, солар, олар	Қазақстанның ең ірі көлдері мыналар: Балқаш, Алакөл, Сасықкөл.
2	жалпылау есімдігі	бәрі, баршасы, барлығы	Шымкент, Алматы, Қарағанды – бәрі үлкен қала.
3	жинақтық сан есім	екеуі, үшеуі	Аса, Мағаш, Жандос – үшеуі оңаша әңгімеле-сіп отыр екен.
4	зат есім	зат есімдер	Мына өзендер: Іле, Қаратал, Ақсу, Лепсі – Балқаш көліне құяды.

Жалпылауыш сөздің тыныс белгісі

Жалпылауыш сөз бірыңғай мүшеден бұрын тұрса, одан кейін қос нүкте қойылады. (Жалп. сөз: бірың. мүше.)
Жалпылауыш сөз бірыңғай мүшеден кейін келсе, оның алдынан сызықша қойылады. (Бірың. мүше – жалп. мүше)
Бірыңғай мүшенің алдында жалпылауыш сөз тұрып, соңында сөйлемнің басқа мүшелері келсе, бірыңғай мүшеден бұрын қос нүкте, олардан кейін сызықша қойылады. (Жалп. сөз: бірың. мүше – басқа сөздер)

АЙҚЫНДАУЫШ МҮШЕ

Айқындауыш мүше – сөйлемде белгілі бір мүшенің мағынасын басқа сөзбен түсіндіріп, нақтылап көрсететін сөйлем мүшесі.

Айқындауыш мүшенің 2 түрі бар: оңашаланған айқындауыш және қосарлы айқындауыш.

түрі	ерекшеліктері
Оңашаланған айқындауыш	Өзінен бұрын тұрған сөзді айқындап, дәлелдеп, түсіндіріп тұратын бір немесе бірнеше сөз
	Омардың үлкен ұлының, Асанның, елге жасаған жақсылығы өте көп. Біздің лицейдің оқушылары, әсіресе, 10-сынып-тар, әрдайым бірінші орын алады.
	Үтір оңашаланған айқындауыштың екі жағынан қойылады. Сызықша оңашаланған айқындауыштың екі жағынан немесе өзі анықтайтын мүшесімен екі араға қойылады. 1928 жылы Қазақстандағы тұңғыш оқу орны – ҚазПИ ашылды.

жүктеу/скачать 0,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 ... 102