Ғылыми зерттеулерге қарағанда, Қазақстанда, ертедегі діни наным дәстүрлері кең тараған аймақ:
Жетісу
Арабтардың «дін үшін соғыс» деген ұранмен көрші елдерді жаулап ала бастаған уақыты:
633 ж.
714 жылы Шашты басып алған араб қолбасшысы:
Хаукәл
Х ғасырда ислам дінін алғаш рет мемлекеттік дін деп жариялаған мемлекет:
Қарахан
Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың Х ғасырдағы қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағандығын жазған араб ғалымы:
Әл - Макдиси
Қазақ жерінде ғылым білім салаларының дамуына ықпал еткен дін:
Ислам
Оңтүстік Қазақстанда ислам діні кең түрде дами бастаған уақыт:
X ғ.
Х ғасырдан бастап Қазақстанда әдеби және ғылыми шығармалар жазылған тіл:
Араб
Түрік тілдес тайпалардың бір-біріне жақындығын зерттеген белгілі ғұлама:
М. Қашғари
М. Қашғари қалдырған үш кітаптан тұратын мәңгі өшпес мұра:
«Түрік тілдерінің сөздігі»
Ж. Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқаны үшін алған лауазым атағы:
Ұлы хас - хажип
«Арабша, тәжікше кітаптар көп. Ал бұл-біздің тіліміздегі тұңғыш даналық жинақ» деп өз тілін қорсынып, жат елдің тілінде сөйлеу, шығарма жазу сияқты әрекеттерге қарсы болған ғұлама:
Моғол хандығында этносаяси құрамында үйсіндердің орынына уақытша аталған тайпалар:
Дулаттар
Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағы :
Жетісу жері
XIV ғ. аяғы мен XV ғ. I-ші жартысында қазақ деген этносаяси қауымдастықтың болғанын кім жазған:
Рузбихан
ХІІІ ғасырға дейін «қазақ» атауының қолданып келген мағынасы:
Еркін адамдар
Таңбалы Нұра
«Алаша хан»
Ш.Уәлиханов
XV ғасырдың ІІ жартысы
өзбек-қазақтар
XIV ғасыр
Таңбалы Нұра
Алаша хан
Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі:
Өз жерін қорғау үшін
Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің басты мақсаттары:
Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін
XV ғасырда қыпшақ, қаңлы, арғын, қоңырат, дулат т.б. қазақ рулары мен тайпаларының өкілдері өмір сүрген жер:
Түркістан аймағы
Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік-шығыс Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде құрылған халық:
Қазақ
Сырдарияның орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтардың арасындағы өзара байланыс басталған ғасыр:
Х ғасыр
XIII ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің сөздігінің атауы:
Араб-қыпшақ
««Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»-деп жазған тарихшы:
Б.Е.Көмеков
XIII ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің «араб-қыпшақ» сөздігінде «қазақ» сөзіне берілген түсіндірме:
Еркін, кезбе
IX-X ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны:
Алаш
Алғашқы кезде «қазақ» атауының орнына қолданылған сөз:
Алаш
ІХ-Х ғасырларды «қазақ» атауы әлеуметтік мағынада қолданылған жер:
Шығыс Дешті Қыпшақта
Өзбек ұлысында (XV ғ.) үш халықтың болғандығы, оның ішінде ең көбі ержүректері екені жайлы хабар айтқан:
Рузбихан
ХІІІ ғасырға дейін «қазақ» атауының қолданып келген мағынасы:
Еркін адамдар
Таңбалы Нұра
«Алаша хан»
Ш.Уәлиханов
XV ғасырдың ІІ жартысы
қыпшақтар тайпалар одағы және үйсін тайпалар одағы
мықты, берік, алып
XIV ғасыр
Алаша хан
Қазақ мемлекеті құрылғаннан кейінгі кезде қазақ халқының жүзге бөліну себебі:
Өз жерін қорғау үшін
«Қазақ жүздерінің құрылу себебі, олар (қазақтар) көшіп-қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын қорғау үшін одақтар құрған. Ол одақ – қазақ жүздері»-деп жазған ағартушы ғалым:
Ш.Уәлиханов
Қазақ жеріндегі ру-тайпалардың XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің басты мақсаттары:
Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін
XV ғасырда қыпшақ, қаңлы, арғын, қоңырат, дулат т.б. қазақ рулары мен тайпаларының өкілдері өмір сүрген жер:
Түркістан аймағы
Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік-шығыс Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде құрылған халық:
Қазақ
Сырдарияның орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтардың арасындағы өзара байланыс басталған ғасыр:
Х ғасыр
XIII ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің сөздігінің атауы:
Араб-қыпшақ
««Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді»-деп жазған тарихшы:
Б.Е.Көмеков
XIII ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің «араб-қыпшақ» сөздігінде «қазақ» сөзіне берілген түсіндірме:
Еркін, кезбе
IX-X ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны:
Алаш
Алғашқы кезде «қазақ» атауының орнына қолданылған сөз:
