Орта ғасыр ғалымдарының Қазақстандағы ғылыми білімнің дамуына қосқан үлесін сипаттаңыз.
Қазақстан тарихындағы ортағасырлық кезең Орталық Азиядағы ислам мәдениеті мен ғылымының даму кезеңімен байланысты. Бұл кезеңде мұсылман ғалымдары тек Қазақстанда ғана емес, бүкіл ислам әлемінде ғылыми танымның дамуына зор үлес қосты.
Орта ғасырлардағы Қазақстан ғылыми ойының ең көрнекті өкілдерінің бірі Құтадғу би болды. Ол жазушы, әнші, ойшыл болған және оның шығармалары өзекті әлеуметтік және саяси мәселелерді шешуге бағытталған. Философияның, өнердің, этнографияның дамуына да үлес қосты.
Тағы бір ғалым Хакім Ата-сұлтан. Ол Батыс Қазақстан билеушісінің ұлы болды және Қазақстанның тарихи-географиялық зерттеулерінің негізін салушылардың бірі болып саналады. «Қазақстанның қалалары мен ауылдарының реестрі», «Балх, Хиуа, Хорезм және Түркіменстанға саяхат» сияқты көптеген еңбектер жазды.
Әлфараби деген атпен белгілі Әбу Наср әл-Фараби Қазақстанда туып-өскен және өз заманының ең танымал ғалымдарының бірі саналады. Ол философ, логика, музыкант және математик болды және оның шығармашылығы Қазақстандағы және Шығыстың басқа елдеріндегі ғылымның, өнер мен мәдениеттің дамуына әсер етті.
Осылайша, ортағасырлық ғалымдар Қазақстандағы ғылыми танымның дамуына зор үлес қосты. Олардың еңбектері өз заманының өзекті мәселелерін шешуге бағытталып, өлкедегі ғылымның ғана емес, мәдениеттің, философияның, өнердің де дамуына әсер етті.
74 сұрақ
«ХХ ғасырдың екінші жартысындағы қазақ әдебиетінің жетістіктерін сипаттаңыз».
20 ғасырдың екінші жартысында қазақ әдебиеті тақырыптардың, стильдердің, жанрлардың сан алуандығын көрсететін елеулі жетістіктерге жетті. Мұнда олардың кейбіреулері бар:
1. Прозаның дамуы: Бұл кезеңде шығармалары ел ішінде және шетелде танылып, атақ-даңққа ие болған қазақтың дарынды прозашылары өсіп шықты. Мұхтар Әуезов («Бескітінше», «Аяғы жоқ жол»), Шаламов («Қыз Жібек», «Қарпоға»), Сейіт Жәнібеков («Адам және балалары», «Қара сөздер») және т.б. қазақ халқының тарихы, мәдениеті, әлеуметтік мәселелері және ұлттық болмысы.
2. Поэзиясы мен лирикасы: Мұхтар Шаханов («Сұлтанмын, Шахбану»), Олжас Сүлейменов («Жолама», «Тілек»), Мұхтар Мақатайұлы («Мәңгілік ел», «Сонда маған сен мейлі») сынды қазақ ақындары эмоционалды сарынды ашты. және өмірдің философиялық аспектілері, Отанға, табиғатқа деген сүйіспеншілік, рухани-поэтикалық ойлар.
3. Драма: ХХ ғасырдың екінші жартысындағы қазақ драматургиясында Жамбыл Жабаевтың («Айман-шолпан», «Абай», «Ақын сағынған маңдайым»), Кенжебек Серенбетованың («Айман-шолпан», «Абай», «Ақын сағынған маңдайым») шығармалары маңызды орын алады. «Балалар орманы», «Қоштасу»), сондай-ақ Манас Жұбаншев, Сәрсен Есентаев және т.б. Олардың пьесалары қазақ қоғамының өзекті әлеуметтік-адамгершілік мәселелерін, тарихи оқиғалары мен мәдени аспектілерін ашады.
4. Әйелдер әдебиеті: ХХ ғасырдың екінші жартысында қазақ әдебиеті талантты жазушы әйелдердің шығармаларымен байыды. Олардың қатарында Қауһар Аманжолова («Қара сүйек», «Апамның өсиеті»), Рахима Жалағашова («Тұз-шала», «Есіккөз»), Лейсан Юлдашева («Күкші қызы», «Ермек кесенде») және т.б. Олардың еңбектерінде әйел көзқарасы, отбасылық мәселелер, қазіргі қоғамдағы әйелдің рөлі мен бостандығы көрсетілген.
75 сұрақ
Достарыңызбен бөлісу: |
