«Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамдағы тұрақтылық пен келісімнің сенімді, берік іргетасына айналды». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз


«Қазақ халқының қолданбалы өнерінің ерекшеліктерін сипаттап бер»



бет35/37
Дата29.09.2023
өлшемі4,39 Mb.
#111474
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37
Байланысты:
жауап 11 қазақша (копия)

«Қазақ халқының қолданбалы өнерінің ерекшеліктерін сипаттап бер».
Қазақ халқының қолданбалы өнері өзіндік ерекшелігімен, дәстүрінің байлығымен, терең мағыналылығымен ерекшеленеді. Қазақ халқының қолданбалы өнерінің кейбір ерекшеліктері:
1. Ою-өрнек: Қазақ ою-өрнектері қолданбалы өнердің ең маңызды белгілерінің бірі. Ол абстрактілі геометриялық өрнектермен, өсімдік және жануарлар өрнектерімен ерекшеленеді. Ою-өрнектер тоқыма, кілем, керамика, зергерлік бұйымдар және басқа да тұрмыстық бұйымдарды безендіреді.
2. Ағаш оюы: Ағаш ою – қазақтардың қолданбалы өнерінің ең дамыған түрлерінің бірі. Шеберлер ағаштан ойылған үстелдер, сандықтар, әшекейленген айна жақтаулары және егжей-тегжейлі дизайнымен басқа да бұйымдарды жасайды.
3. Зергерлік өнер: Қазақтың зергерлік өнері өзінің шеберлігімен, талғампаздығымен әйгілі. Шеберлер алтын, күміс және жартылай асыл тастардан білезік, жүзік, сырға, алқа сияқты әшекей бұйымдар жасайды. Сипаттамалық элементтерге геометриялық өрнектер, өсімдіктер мен жануарлардың бейнелері жатады.
4. Тоқу өнері: Тоқу өнерінің қазақ мәдениетінде алатын орны зор. Қазақ тоқымашылары кілем, жібек, жүн бұйымдарын ерекше өрнекпен, түс үйлесімімен жасайды. Қазақстанның Сырдария, Жетісу, Қазығұрт сынды кілемдері өзінің сапасы мен әдемілігімен танымал.
5. Керамика: Қазақтың керамика өнері құмыра, ыдыс-аяқ, ою-өрнек, мөр сияқты қыш бұйымдар жасауда көрінеді. Шеберлер әр түрлі безендіру әдістерін пайдаланады, соның ішінде кескіндеме, рельефті өңдеу және глазурь.

84 сұрақ
Ерте көшпелілер империясы – ғұндар мемлекетінің саяси құрылымын сипаттаңыз.


Ғұндар біздің дәуіріміздің ІІ-ІІІ ғасырларында өз империясын құрып, Орталық және Шығыс Еуропада қуатты саяси күшке айналған көшпелі халық. Ғұндар мемлекеті әскери принцип бойынша құрылды: сол, орталық және оң қанаттарға бөлінді. Мемлекетте шаньюйден кейінгі екінші тұлғалар түменбастар – темниктер болды. Олар әдетте билеушінің ұлдары немесе оның жақын туыстары болды. Олар 24 руды басқарды, барлық 24 темник шаньюйге жеке бағынды. Әр темникте 10 000 қарулы атты әскер болды. Империяның басқарушы қабаты тайпалық дворяндардан тұрды. Жылына үш рет барлық басшылар, қолбасшылар шаньюйге жиналып, «құрбандық» шалатын. Жиналғандардың барлығы шаньюйдің туыстары еді.
Ғұн қоғамында әлеуметтік теңсіздік болды. Мемлекет көшпелі және патриархалдық болды. Шаньюйдің билігі атадан балаға мұра болып қалды. Ғұндар өздерінің заңдар жүйесін жасады. Ауыр қылмыстар үшін өлім жазасы, ұсақ қылмыстар үшін кінәлі адамның бетін кесіп, басқа жаза түрлері қолданылды.
Ғұндар мемлекетінің саяси құрылымын былайша сипаттауға болады:
1. Көшпелі мінез: Ғұндар көшпелі халық болған, шатырларда тұрып, жайылым мен байлық іздеп үнемі көшіп-қонып жүрген. Олардың саяси құрылымы көшпелі өмір салтымен тығыз байланысты болды.
2.Князьдік жүйе: Ғұндар княздіктер түрінде ұйымдасқан, олардың әрқайсысының өз хандары болған. Князьдер әскери басшылар болды және өз қол астындағыларға билік жүргізді. Ханзадалар шешім қабылдауда, соғыс жүргізуде және империяны басқаруда маңызды рөл атқарды.
3. Орталықтандырылған басқару: Ғұн империясында орталықтандырылған басқару нысаны болды. Орталық билік шан (қаған) деген атпен белгілі ғұн көсемінің қолында шоғырланды. Шаньюй империяның жоғарғы билеушісі болды және негізгі саяси және әскери шешімдерді қабылдады.
4. Әскери ұйым: Ғұндар өздерінің жауынгерлік рухымен, күштілігімен танымал болған. Олардың атты әскерге негізделген жақсы ұйымдастырылған әскери құрылымы болды.
5. Дипломатия және одақтар: Ғұндар дипломатиялық қатынаста белсенділік танытып, басқа халықтармен, тайпалармен одақ құрды. Олар саяси одақтар мен әскери одақтарды өз билігін нығайтып, империясының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін пайдаланды.

87 сұрақ



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет