Қазақстан республикасы білім және ғылым министрл іп
жүктеу/скачать 5,75 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Добровольским (
- 1 1 Ы Й В В
- « Г п Г Л ™ ™ 24: 8+І=193 % Е Я
- ------ •■И.... *..........* и/ шіки
I 1*4 ТЖ9Ш _ — _. - _ * ^ М 6.1
Если в магнитном поле постоянного магнита или поместить проводник и под действием какой-либо силы п е о і е ш і Т нем возникает ЭДС. При подключении этого г т р о в о д н и к Г Г ^ Г ’ Т° / приемнику энергии в замкнутой цепи под воздействием ЭДС будет протекать этой силы полем
создается проводник начнет - "Хгг™ ” г Н Е “ ™ " электромагнитная сила. Под воздействием перемещаться в магнитном поле. 6.3
Асинхронные электрические распространение получил трехфазный асинхронный сконструированный известным русским Добровольским ( 1 8 6 2
1
1
машины Наиболее широкое электриком двигатель, М. О.
впервые I Доливо ■
Мәтінді
Сүйық май сүзгісіз тазаланады I |Я И
М іІШ гйг
зарядталған электрод бетінен өткізіледі. Осы курамындағы бөгде заттар кезде май мен бірге оның ластар да екі түрлі зарядталады. Содан сон X ,
X — — ----------------------------- ^
# чайяяппч *• • • . Г "радталады. Содан со* майларды Каитадан б.р.кпрещ. Ногижесінде ер түрлі зарядталған бвлпіекге| бір-бір.мен тартылысып, ірі-ірі түйіршіктерге айналады. Ал майды онлан түйіршіктерден тазалау аса киын шаруа емес. Жана әдістің ұтымдылығы сол, ол 0,1 микроннан кіиіі бөлшектерді ле жинактай алады. Ондайды ең кіші деген сүзгілердің өзі де камтамасыз ете алмайды. («Зерде» журналыван) Я. Сүрақтарға жауап беріңіз. 8.1 Американдық фирма кандай әдіс үсынды? 8.2 Әдіс кандай принципке негізделген? “ ■"
8.3 Жана әдістің үтымдылығы ңеде? ' Он жетінші сабақ 1. Жана сөздерді есте сақтаңыз: ш ө г у - оседать ’ м ы с -м е д ь , ■
! мырыш - цинк көпіршік - пузырьки күкірт қышқылы — серная кислота батыру - погрузить , теріс - отрицательный айырым - разница 2. Сөз тіркестерін аударыңыз. Гальваникалык элементердің жүмыс істеуі кезінде; электролипен болініп шыққан заттардың иондары қозғалысқа түседі; суда ерітілген күкірт қышқылы мыстың және мырыштың жалпақ тіліктері батырылады; элемент тізбепн өткізпшпен түиықтағанда; ток әсерімен элементтің ішінде;
қышкыл қалдығының теріс иондары қарама-қарсы багытга козғалады; сугектің он иондары мыс тш ктерімен жанасып; сутектің мыс тілікшесінде болінуі поляризация ЭҚҚ тудырады; оң полюсында жиналуына кедергі жасауға арналған; элементге поляризацияның соншалыкты әсерлі болуына байланысты. 1. Мөтінді аударыңыз. Гальваникалық элементтерг Гальваникалык элементердің жүмыс істеуі кезінде электролитген бөлініп шыққан затгардың иондары қозғалыска түселі ле элем«нттін шөгеді. электродтарына гальваникалык Суда е р т л г е н күкірт кышқылы толтырылған шыны ыдысқа мысгың және МЫрЫШТЫҢ ^СЯППаіГ тіпилглл. --------- л полюстері болып табылады. Элемент тізбегін откізгішпен түйыктаганда элементпн іш.нде теріс мырыш тіліктен мыс оң тілікке, ал сыртқы тізбекте мыс гіліктен мырыш тілікке карай ток жүрелі Тоіг сутегінін он ионлары ток бағытымен яп әсеР'мен элёментгің ішінде карсы
жанасып оған өз зарядтарын береді ал сутеп гГч " Дары мыс тіліктерімен бсгіне жиналальі. Сонымен бірге күісірт кы щ кы ль.Т КӨПІРшігі түрінде оиын ю заригары н мырыш тілікшесіне берелі. Й а В
ш Ш к ' Я Р 1
«рядталы н, оның кыскыиггарында отырады.
г’) Сутегінің мыс тілікшесіңде бөліт/і Пи т . , өйткені ол э л е м е н т поляризациялауга алып к е л ^ і, ӘССрШ бәсевдетеді’ Поляризация қүбылысында оң электпптгя мегалымен бірге косымша потенциал айырьшьш - Щ Ш й Ш
“ “ Пии және ол элементпң электр қозғаушы күшіне каоама ісяп я тудьірады 0 « устіие МЫс тілшесінін б і р ^ л т Г ^ б З Т ™ ^ ^ ^ ™
= ~Ч > ототіи бетін азайтады: Ол адем ен™ , Щ
° " ™ Қаралып отырған элементге поляои^яимяыілн ^ болуына байланысты элементгі практикалык іске ОНШалыкты әсеРЛІ Поляризация күбылысынан қүтылу үшін элемент купям
« « . сіиірпш еигізеді, Оп е
^ Т « Г и " М полюсында жиналуына кедергі жасауға апНа„гЯН 1 1 Ы Й В В оң өеуще хлорға бай химиялық препаратгар 4.
Бос орынға қажетгі еөздерді койыңыз: өсуіне, ушіп полкктет Э
М г мыс-мырышты, тіліктері, деп, бәсеңдетеді.
. Р ' А 1
_ гальваникалық элементке................. элемент жатады және мьшыіігтмн Ғ Т
юлтырылған шыны ыдысқа мькггың және мырыштың............................. батырылады 4.3 Олар элемеиггің оң және теріс .........болып табылады. ° ” ЭЛекТродка жиналған сутегі электрод металымен бірге қосымша потенциал аиырымын
поляризация................. тудырады ’ ’ г * 4.5
Сутектін мыс
тілікшесінде болінуі
оның жүмыс
әсерін ....... ......... өиткені ол э л е м е н т поляризациялауга алып келеді 4.6 Ол элем енпің ішкі кедергісінің ....________алыпкеледі. 4.7
Поляризация қүбылысынан қүтылу ......
элемент қүрамына
деполяризатор........аталатын сіңіргіш енгізеді. 5. Мәтіндегі сөздермен сөз таптарының қатарын толыктырыңыз Затесім Сынесім
Етістік мыс .
оң енгізу
ГПіІІ" сУт егі ішкі арналу 6. Үзіидіні аударыңыз. Отличаясь простотой конструкции и обслуживания, асинхронный двигатель, как и любая электрическая машина переменного тока, состоит из двух основных частей: статора й ротора. Статором называется неподвижная часть машины пптпплм _ _________ пъиидоижная вращающаяся іеиствие трехфазного асинхронного двигателя основано на использовании ~ ------г —*— шоі пишиіі) ноля, это поле создается ппн
пяганни оТр«х обмоток, оси которых сдвинуты одна относительно другой на >тод 120 . Эти обмотки расположены на неподвижной части машины - статоре Их соединяют в звезду или треугольник, подключая к сети г а х ^ г о переменного тока. ч таф в я ю ге аударыңыз. > бағытын уақытын
қоиып толықтырыңыз, ОҚЬЩЬІЗ, жабдықталған үшін айырмашылығы арналган Мүсылмандарға арналған телефон к ^алайзиада мусылмандарға________ уялы телефон шығарыла бастады Бүл баиланыс құралынын өзі текгес басқа апнаратіардан ^ оньщ дисплей, қай кезде де және қай жерде де И З т * --------------^ туратын корсеткішпен__________ Ш Телефон иесі с о ^ п к к е жузін каратып Касие ^ Нқ!^н ьің Н қай^жакта экРа^ ынДа оқушылар
нүсқап
| ------------- ■*— ------I ш ртас күрал. /\Л IV баиланыс компаниясы аппараттарына кішігірім толем болатын наш-і :______ ^ болатын
8. Сүрақтарға жауап беріңіз. О I X
Ж ___%
/ үшін күніне 5 рег ин де үсынуда. («Зерде» журналынан) қандаи үялы телефон шығарыла баста, Бүл телефонный басқа телефондар 8 3 Бул телефон м ус ь сш ан д ар гГ к аи д Г к і Г Г к о “ “
« " » » ■ 64,7 үсыну, қані Он сегізінші сабак еиім - доступ ақырғы - оконечный үйлсстіру - координировать мыс жүбы - медная пара тарату - передача каггтама - пакет тез жылдамдыкты - скоростной бөлгіш - разделитель толыкэкранды - полноэкранный желі ішілік - внутрисетевой бейнеконференция - видеоконференция 2. Соз тіркестерін аударыңыз. Кенейплген денгейдін енімі; кәдімгі телефон желісінде пайдаланылатын мыс жүбы; паидаланушынын акыргы күрылғысына; мыс жүбы негізінде күрылған байланыс желісі аркылы; мыс жүбы негізінде күрылған байланыс желісі (Ц-интёрфейс) аркылы; цифрлық синхронды мәлімет беру арнасы жасалынады; толыкэкранды бейнеконференция өткізу; тез жылдамдыкты магистральдык цифрлык арна пайдаланылады; мәліметтер қатгамасы түріндегг АҚШ стандарты болып табылатын ИКМ-нің 24 арнасы аркылы; әуелі ИКМ- нін бірінші арнасынан мәлімеггердін 8 биті. I. Мәтінді аударыңыз. І8ЭЫ желісіне енімнің үйымдастырылуы ІЗӘЫ кызметіне енімнің екі децгейі бар: - Негізгі денгейдін енімі (І80И ВКІ); - Кенейтілген денгейдін енімі (І80Ы РКІ). І8ӘЫ ВКІ, кәдімгі телефон желісінде пайдаланылатын мыс жүбы негізінде күрылган байланыс желісі (ІІ-интерфейс) аркылы жүзеге асырылады. Сонымен катар, пайдаланушының акыргы күрылгысына дейін откізу кабілетплігі 144 КБит/с-ке тең цифрлык синхронды мәлімет беру арнасы жасалынады. Берілген жылдамдық үш арнаны мультиплекстеуден: тарату жылдамдығы 64 Кбит/с-тік екі В-арнасынан (Веагег сһаппеів) және 16 Кбит/с- тік Б-арнасынан (Реііа сһаппеі) күрылады. Арнайы протоколдар мен интерфейстердін комегімеи тарату жылдамдығын 384 Кбит/с -к а дейін аргтыруға болады. Мұның өзі теледидарлык сапасы бар толыкэкранды бейнеконференция өткізуге мүмкіндік береді. В-арналары аркылы пайдаланушынын акпараты беріледі. Ақпараттар: дауыстык байланыс, бейне немесе мәліметтер болуы мүмкін. 1>арнасы І80И
желісіне косылған паидаланушылардың ақырғы күрылғыларынын жумысын үилестіретін кызметтік сипаттағы ақпаратты береді. Сондай-ак О-арнасымен мәліметтер қаттамасы түріндегі пайдаланушылық акпаратты беруге болалы Г п и п 9 Іі-а іг ҒСПКІ ________ ________ •
Сондай негізделген Т1 арнасымен өткізгіш жүбы аркылы сигналдар жылдам> мул ьт и плексияланады әуелі ИКМ-нің бірінші арнасынан мәліметтердін 8 биті, сосын екінші арнадан 8 бит т.с.с. беріледі. 24-арнадан кейі н кадрдың бір бит-бөлгіші қосылады Сонда « Г п Г Л ™ ™ 24: 8+І=193 % Е Я О - н д а й кадрлардың й Ш І шығады
1540000 пайдаланушылар мәліметтері О * — -----« - « іу и и я л в у І Щ ҮШІН және 2-уі қызмегпк сипаттағы ақпаратгы беру үшін ИКМ-нщ 32 арнасы * " Д! " ДМ™ 7-2,048 М6ит/С> І И Ш И 1 стандарты Й Щ Щ Щ мезплде ж_
' ---------- ъ*т.ш\м^г х\аиіл^і ІІЛІІІ ЦН ШиТ/Г-
тық 30 телефон арнасы жүмыс істейді. Осыған байланысты РЯІ кеңейгілген Лригрт
__ ^л • т ’ і ^ цмпіиііVII ТІК жылдамдығы 64 әрекеттесуі 4. Сәйкес косымшаны белгілеңіз. Жылдамдық.... тан/пен/та таратылады; синхрондау.... ды/да/дын жүзеге ІЛІЛ ршиши _/___ ^ м
пап
кабылданған; арна....ны/н/ның мультиплекстейді; қамтамасыз етеді; артгыру.. .да/ға/дан болады. 5. Сүрактарына қарап, бос орынға қажетті кос і: һ і стандарт мәліметтер бс 4| ™
Ышше1> « « « » « « ч . ...... телефон
камтамасыз етеді; өзара арнасы жүмыс істейді; мәлімеггер беру....(нені) * - -
' А * - . & -- енім
трактының В арна.... (неге) тәртіп..... .(немен) мул ьти плексияланады. 6. Үзіндіні аударыңыз. Вращающееся магнитное поле ста ротора, индуцирует в них эдс. Если обмп стандарт ... (не) кабылданған эквивалентті; сигнал мынадай
проводники 9 сопротивлению (в том числе и очень мя м ш и _ ..
ротора с вращающимся магнитным полем обмотки ДСИСТВИеМ КОТ°Р °ГО Р ™ Р начинает вращатьс ______________ І ротора_________ ____ читается синхронной Частота вращения ротора, не равная частоте зывается асинхюонмой маг . Асинхронные электрические машины отличаются от синхронных т а , І®604™ пР°цесс 1 " Р ^ ^ т ь только при аснихрояноийчагпгте ™ при частоте вращения ротора, не равной часто™ арашення магнитного „о",'. * “ ЭТІНДІ Кер" СГІ кось,мшалармен толыктыра отырын,
Роботтар күкықпен камтылмақ Роботтар... қатысты қатыгездік болдырмайтын (А8РСК) «Роботтар да адам! Бол м аса олар да бір кез адам болады» деген уран.... алға тартады. А8РСК-лықтардың пікірінще, кез-келген саналы жаратылыс, сонын ішінде, жасанды дүниелер де емір сүругс тәуелсіздйс [' және білшін жетіДДІрУге күкылы. Бүл орайда жасанды робоггардын гуманоид гәрізді бодуы ешкаңцай шартты емес. Қоғам ... әзірге коздеп огырған максат... | ' жүртшылыкты алдагы уакытта кәдімгідей ойланып, толғана алатын роботтар I жасЗяЯҒ&н кез..... кездесетін мәселелер.......хабардар сту.
Әрнне, қазіргі заман.... А8РСҚ-дің жүмысы манызды мәселе гөрі
күлюлі әрекетп елестегуі әбден мүмкін. Сөйте түра. оньщ ар жағында күрделі нәрсе бой көрсететіндей. Өйткенц 1890 жылдары баска бір американдық компания «Жануарлар..... катысты қатыгездікті болдырмау когам.... » күрған кезде күлкі..... калған болатын. Ал бүгінде аталған компания - халыкаралык деңгей.— мойындалған, көптеген елдер... болімше..... ашкан, жылына бірнеше ондаған
миллион долларлык айиалымы бар үйым. п ^ к
8- Американдык қоғам роботтарға кандай қүқық беру керек дейді?
Осыған катысгы а і
пимнміпи ^ ігттппіип . ,
... - . _ _ - . _
Он тогызыншы сабақ 1. Свздерді есте сақтаңыз. өзекше — стержень бөлшек - часть, частица магниттелген - намагниченный үгінді - стружка кезең - момент тартылу - притяжение, притягиваться бағдар - направление үш (ы)- конец ~ қарама- қарсы - встречно мыс - медь , 4
^ қорғасын - свинец күміс — серебро , м ы ры ш -ц и н к 2. Сөз тіркестерін аударыңыз. | Электр зарядтары козғалысының ерекше көрінісі; металдардын бөлшектерін өзіне тартып үстап түра алатын касиеті бар; компастың тілі магнит болып табылатындықтан; жердің магнит өрісінде бір үшы солтүстік бағдарды көрсетіп орналасады; магниттелген өзекшені темір үгінділерінің іигіне салып; магниггелген өзекшені әрі қарай кішкене бөлшеісгерге бөле берсек; бүл өріс материалдык орта болып табылады; магниттің солтүстік және оңтүстік полюстары бір-бірінен ешқашан бөлінбейді; электрондардың әсерінен қозатын магниттік өрістер де әр түрлі орналасады; атомдарыиьщ магнитгік кезеңі болмайтын және оларды магниттеу мүмкін емес материалдар. 3. Мәтінді аударыңыз. Магниттер жэне олардың касиеттері Магнетизм - кейбір денелердін темір, никель және тағы басқа металдардың бөлщектерін өзіне тартып үстап түра алатын қасиеті бар, этомдар мен молекулалар ішіндегі электр зарядтары козғалысынын ерекше көрінісі. Бүлар магнитгік денелер деп аталады. Компастың тілі магнит болып табылатындыктан, жердің магнит өрісінде бір үшы солтүстік багдарды көрсетіп орналасады да солтүстік полюс (Л) деп аталады, ал қарама-қарсы бағытталған үшы оңтүстік полюс (8) деп аталады. Мақсаттарына сәйкес магниттерге эр түрлі форма беріледі: тікбүрышты, ромб, дөңгелек жэне т.б. Қандай формалы болмасыи магниттін солтүстік жэне оңтүстік екі полюсы болады. Егер магниттелген озекшені темір үгінділерінің ішіне салып, сосын суырып алсақ, үгінділер магНиттін екі жағына тартылады, ал бейтарап сызык деп аталатын бөлігінде үгінді болмайды. Егер магниттелген озекшені екі болсек, оньщ екі жағында эр аттас полюстары бар екі магнит панда болады Магниттелген өзекшені әрі қарай кішкене бөлшектерге боле берсек, екі жагында солтүстік жән оңтүстік полюстары бар жеке магниттер панда бола береді. Міне, сондықтан да тек бір полюсы бар ^ немесе 3) магнит жасау мүмкш емес. Кез кеяген магниттелген дененің айналасында магнит орісі пайда ооладьі, бүл өріс материалдык орта болып табылады, онда магниттік күштердін өсері оайкалады.
Кандай да болмасын магнит сызыгынын басы да, аягы да болмайды жене 631 Т¥" ЫКТалга" кис« ’ УР.Нле болады, ссбебі магннттің
оіггүстік полюстері бір-бір.нен ешкашан бөлінбейді М апштелген деиелсрда магнит ерісі элешроңдардвд эт0„ адросыны1, ,.< « е өзінің жеке ос.нін айнадасында айналып журуінен п а й Г ^ Г Г *! Лтомдардагы злаитрондардын орбиталары ман айн™ ,с осьгерГ в Р !« Н
К мүмкш- Сол * ■ * « " ■ * Козғалыстағы электрондармн ~ - г і П : козатьш м а п и т ,, орістер де ер турлі орналасады. Ма, ни£ік о р і с т е р Г Г С орнааасуына баилаиысш олар бі^бірімен косылуы немссе Ш Ш мүмкін. Бірінші жағдаңда атомнын матнит ерісі немесе м а т ^ г г і Л З оодад* ал екшшісінде олар болмайды. Атомдарынын магнитшс 1 Ш 1 * эяе олаед а ингниггеу мүмкін емес млгериаддарды (затлдагі шам™
к ле" 8 | 1
Б*ЛЧ»« табиигга кездесетін злтта“ дын кепшілГт жане кенбір матерналдар (мыс, кортасын, куміс, мырыш т.б.) жатады. 4. Сүрактың орнына кажетгі сөзді қойыңыз. 4 1 ........................... электрондардың әсерінен козатын магнитик өоістео іе әр түрлі орналасады. ‘СР
а) қозғалыстағы ^ • м* * ш ә) қозғалыстан б) қозғал ыста в) қозғалысқа 4.2 Атомдардағы электрондардың орбиталары мен айналыс осыері әо үрлі орналасуы .............. . ^
ғ* а) шығар
ә) мүмкін б)сиякты в) төрізді ^ 4
4.3 Бірінші жағдайда атомның магнит ........... немесе магнитгік кезені олады, ал екіншісінде олар болмайды. . а) өрісі ә) өрісіц ' _ ’
'Т * б) өрісім в) өріс
4.4 Атомдарыньщ магнитгік кезені ............... және оларды магнитгеу үмкін емес материалдарды (затгарды) диамагнитгік деп атайды. а) болмайтын ә) болмай б) болмаган в) болмас 4.5 Бүларға табиғатта — ... заттардың атериалдар (мыс, қорғасын, күміс, мырыш т.б.)........
І і I көпшілігі және кейбір а) кездесіп ә) кездесе б) кездесеті и в) кездескен а) жатар э) жатады б) жатпақ в) жатты
*: Шр? еше
п и - «гертіиіэ. болмай __
. ------------- * “Я*
д а и ш ш а н д ы . сеоес солтүспк және ощ устік полюстары бір-бірінен ешқашан бөлінбейді Мягиііттіп лАттгмгл^:,. ...__ • полюстары болмайды ешқашая
» Ж
. Э-----" «“5 да ММЩПОДДЬЬ Магниттш солтүспк және оңтүстік полюстары бір-бірінен ПРНТ1Н РРПРПті ГПІІ»Ь л* -___ л
ешқашан 7 --------------- --------- --- « л г о і д а болмайды. Магниттщ солтүспк және оңтүстік полюстары бір-бірінен оеиді, сондықтан магнит скпнғинии — _
ешқашан
мүмкін бір-бір
в . . 5 3 Компастың тілі магнит болып табылатындыктан, жердін м агнт өрісіаде бір ұпіы солтүстік бағдарды көрсетіп орналасады. .4 Статор тогынын активтік қүраушысы реактивтік күраушысынан кіші
жүктеу/скачать 5,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|