75
52-сурет. Кабельдің зақымдалу орнын анықтау схемасы
1— жарамды кабель; 2–бақылау сым; 3–зақымдалған кабель; 4–
зақымдалған желі
Егер бүлінген кəбілдің төселу орнында басқа, жарамды кəбілдер
салынса, онда ақаулы кəбілдің зақымдалу орнын 52-суретте келтірілген
схема бойынша анықтауға болады. Зақымдалған
оқшауламасы бар кабель
желісінің бір ұшы рубильник арқылы К жəне R реостаты арқылы l
аккумуляторлық батареясы мен ауыстырып-қосқыш түйіспелерінің біріне
жалғанады. Осы схемада кері сым ретінде пайдаланылатын жарамды
кабельдің барлық желілері бүлінген кабельден оған қосылу жағынан
тарамдарды қысқартады.
Ақаусыз кабельдің қарама-қарсы ұшында желінің бірін ажыратпай
қалдырады жəне оны гальванометрдің ауыстырып қосқышына жеткізеді.
Қалған жабық желілер Аккумуляторлық батареяның екінші полюсіне
қосылады. Содан кейін гальванометрді қосады.
Схеманы құрастырғаннан кейін К рубильниктерін қосады жəне
реостаттың көмегімен зақымдалған кəбілдің
металл қабықшасына қатысты
зақымдалған жəне бақылау желілерінде кернеуді өлшеу кезінде гальванометр
бағыттамасының ең үлкен ауытқуына жетеді.
Кабель желісінің зақымдану орнын мына формула бойынша анықтайды
=
(26)
мұндағы L — зақымдалған кабельдің м-мен толық ұзындығы;
l—кабель ұзындығы бойынша өлшеу орнынан зақымданған жерге
дейінгі қашықтық;
U
K
и U
п
—бақылау жəне зақымдалған майлардағы гальванометрдің
көрсеткіштері.
76
Бұл əдіс бойынша кабель оқшауламасының зақымдалу орнын
анықтаудың дəлдігі көбінесе аккумулятор батареясының кернеуіне жəне
қолданылатын гальванометрдің сезімталдығына байланысты. Шкаланы 1
бөлуге сезімталдығы 0,5 мА кем емес гальванометрді қолдану керек.
Аккумулятор батареясының кернеуі зақымдалған кабель оқшауламасының
ауыспалы кедергісінің шамасына байланысты таңдалады. Зақымдалған
кабельдің оқшауламасына 0,5 МОм дейін кедергі кезінде 12 В кернеулі
батарея болуы жеткілікті.
Бұл əдістің дəлдігі кабель ұзындығының 1-1,5% құрайды.
Егер оқшаулама кедергісі Электр қондырғыларын орнату ережелерінің
(ЭҚЕ)
талаптарын қанағаттандырса, онда оқшаулауды «жерге» қатысты
электр беріктігіне сынайды. Электр қондырғыларын орнату ережелері
барлық жағдайларда бұл сынақты 2500 В
кернеуге мегомметрмен 1 мин
ішінде тексерумен ауыстыруға рұқсат етіледі.
Жоғары кернеулі өнеркəсіптік жиіліктегі екінші тізбектерді токпен
сынау үшін, оның металл қаптамасында жоғарылататын трансформатор,
вольтметр, миллиамперметр, кернеудің бар екендігі туралы сигнал беретін
шам жəне трансформаторды шамадан тыс жүктемеден
қорғайтын автомат
орнатылған жиынтық сынақ құрылғысын қолданған жөн. Мұндай қондырғы
болмаған кезде сынақ схемасы, мысалы, мұрын үлгісіндегі бір фазалы құрғақ
трансформатордан,
потенциометрден
немесе
автотрансформатордан,
миллиамперметрден жəне вольтметрден жиналуы мүмкін (53-сурет).
53-сурет. Өнеркəсіптік жиіліктің жоғары кернеуімен қайталама коммутация
тізбектерін оқшаулауды сынау схемасыР–рубильник: Пр–
сақтандырғыштар;ТИ–НОС типті кернеу трансформаторы: КН— шунттаушы
түйме; Rог — шектеуші кедергі; R — потенциометр (автотрансформатормен
ауыстыруға болады); ҚК –қосымша кедергі.
Қайталама коммутация тізбектерінің жоғары кернеуімен сынау схема
учаскелері бойынша бөлек жүргізіледі. Сынау алдында сынаққа
ұшырамайтын учаскелерге жоғары кернеуді беруді болдырмау үшін сызбаны
мұқият зерделейді. Кернеу трансформаторларының екінші орамдары
сыналатын Схемадан ажыратылады жəне қысқартылады.
77
Айнымалы
жəне
тұрақты
токтардың
жедел
тізбектерінде
сақтандырғыштар алынады. Жедел айнымалы ток тізбектеріндегі жəне
кернеу
трансформаторларындағы
фазалық
жəне
нөлдік
сымдар
қысқартылады. Жедел тұрақты ток тізбектерінде + и-қысқартылады.
Оқшаулау шарттары бойынша кернеуі 1000 В өнеркəсіптік жиіліктегі токпен
сынауға жол бермейтін аппаратураны ажыратады.
Реленің
ашық
түйіспелерімен,
блок-түйіспелерімен
жəне
коммутациялық
аппаратураның
түйіспелерімен
бөлінген
схеманың
учаскелері
өзара
бөгеттермен
жалғанады.
Осыдан
кейін
сынау
трансформаторының
жоғарылататын
орамасының
ұштарының
бірі
сыналатын учаскеге шынжырды, ал екіншісі миллиамперметр арқылы
"жерге"қосады. Содан кейін вариатормен немесе басқа реттеуші құрылғымен
сыналатын схемадағы кернеуді 1000 В дейін баяу жоғарылатады жəне оны I
мин бойы ұстайды, содан кейін нөлге дейін төмендетеді.
Егер сынау
процесінде жылжымалы разрядтарды, оқшаулаудың тесіктерін, ток
итерулерін немесе кернеудің күрт төмендеуін байқалмаса, ал схеманы
жоғары кернеумен сынағаннан кейін өлшенген оқшаулау кедергісі
төмендемесе, екінші тізбектер сынақтан өтті деп есептеледі.
Достарыңызбен бөлісу: