Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты



Pdf көрінісі
Дата03.03.2017
өлшемі454,62 Kb.
#7067

Н. 4-63 

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 

 

Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты 



 

Қазақ тілі және әдебиеті кафедрасы 

 

 

 



 

 

 



5В011700 - «Қазақ тілі мен әдебиеті», 5В012100 «Қазақ тілінде оқытпайтын 

мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті» мамандықтарына арналған «Қазақ 

халық ауыз әдебиеті» пәнінен 

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Павлодар 



Н. 4-66 

Бекітемін 

ОӘЖжЖТ жөніндегі проректор 

_________ Ж.М.Мұқатаева 

«     » ____________  201   ж. 

 

 



Құрастырушы __________ ф.ғ.к., доцент Н.Б.Ағалиева 

 

Қазақ тілі және әдебиеті кафедрасы 



 

5В011700  -  «Қазақ  тілі  мен  әдебиеті»,  5В012100  «Қазақ  тілінде 

оқытпайтын  мектептердегі  қазақ  тілі  мен  әдебиеті»  мамандықтары 

студенттеріне арналған «Қазақ халық ауыз әдебиеті» пәнінің  



ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

Жұмыс  бағдарламасы  жұмыс  оқу  жоспары  мен  5В011700  –  «Қазақ  тілі 



мен  әдебиеті»,  5В012100  –  «Қазақ  тілінде  оқытпайтын  мектептердегі  қазақ 

тілі  мен  әдебиеті»  мамандықтары  пәндерінің  элективті  каталогі  негізінде 

жасалды,  ПМПИ  ҒӘК  мәжілісінде  бекітілді  20__ж.  __________  №  __ 

хаттама. 

 

Кафедра мәжілісінде ұсынылды. 20__ ж. _______“___”  № __ хаттама 



Кафедра меңгерушісі ________ Қ.С.Ерғалиев 

 

 



Факультеттің ӘОК-інде мақұлданды. 

ӘОК төрайымы _________ А.М.Сыздықова 20__ ж. __________“___” 

 

 

Келісілді 



Факультет деканы _________ Қ.М.Текжанов 20 __ ж. _________“___” 

 

 



Мақұлданды 

ОӘБ бастығы _________ С.Ж.Сұлтанова 20__ ж. __________“___” 

 

 

 



 

 

 



Курсты оқытудың өзектілігі мен қажеттілігі 

«Қазақ  халық  ауыз  әдебиеті»  курсы  көне  мәдениетті  тану,  халықтану 

ғылымдардың  ішінде  ерекше  орын  алады.    «Қазақ  халық  ауыз  әдебиетін» 

жеке  пән  ретінде  оқыту  арқылы  болашақ  филологтарды  халқымыздың  сан 

ғасыр  бойы  жасаған  рухани  мәдениеті-фольклорлық  мұраларды  терең 

таныстыру мақсат етіледі. 

Қазақ  халқы  өзінің  қоғамдық  өмірі,  тұрмыс-тіршілігі,  дүниетанымы 

мен  наным-сенімі,  қуаныш-қайғысы,  арман-үміті  т.б.  жайында  сан  алуан 

түрлі өлең-жыр, аңыз-әңгімелер, мақал-мәтелдер шығарып және оны ауызша 

айту  арқылы  таратқан.  Фольклорлық  мұралар  ұрпақтан-ұрпаққа  ауысып 

біздің заманымызға жеткен. Мазмұн-мәні терең көркем халық әдебиетін аса 

бағалы  байлық  ретінде  оқыта  отырып,  оның  өзіндік  сыр-сипатын  танытып, 

халық  ауыз  әдебиеті  қатарына  жататын  шығармалардың  жанрлық 

ерекшеліктерін көрсетіп, студенттерге тағылым берілу көзделеді. 



Міндеттері: 

«Қазақ халық ауыз әдебиеті» пәнінде ең алдымен мынандай мәселелер 

зерттелуі кажет: 

 



Фольклордың  тарихы  мен  теориясы  туралы  түсінік.  Халық  өнерінің 

ішінде  фольклордың  алатын  орны.  Фольклортанудың  басқа  ғылымдарға 

қатысы; 

 



Фольклорлық  мұралардың  көп  қырлы  табиғаты,  тарихилығы,  таралу-

сақталу ерекшеліктері. Халықтық сипаты, қоғамдық маңызы; 

 

Ауызша айтудың дәстүрлігі, формулалығы, стильдік кестесі; 



 

Фольклорлық  шығармалардың  көп  варианттылығы,  версиялығы  мен 



өзгермелілігі. Тәрбиелік, эстетикалық, танымдық қызметтері; 

 



Фольклордың  пайда  болу  туралы  пікірлер  және  оның  жанрлары  мен 

түрлері; 

 

Жанрлардың классификациясы, жанрлық түрлердің бөліну жолдары; 



Фольклор  мен  әдебиеттің  бір-бірімен  жақындығы  мен  айырмашылығы,  бір-

біріне ықпалы жайында тұжырымдарды қарастыру.  



Пререквизиттері: 

«Қазақ  халық  ауыз  әдебиеті»  курсын  оқуға  кіріспестен  бұрын 

студенттердің халық ауыз әдебиеті туралы  мектеп бағдарламасы көлемінде 

білімі  болуы  тиіс.  Халық  ауыз  әдебиетінің  түрлері,  белгілі  туындылар 

бастапқы  мағұлматтары  болуы  қажет.Пәннің  пререквизиттері  тарих, 

философия, шетел әдебиеті болып табылады. 



Постреквизиттері:  

Қазақ  фольклорының  мұралары  арқылы  қазақ  этнографиясы  мен 

мәдениеті  туралы  кең  білім  алу.  Фольклор  –  халық  өмірінің,  арман-

аңсарының,  тарихы  мен  мәдениетінің  поэтикалық  шежіресі.  Фольклорлық 

ойлау, фольклорлық дәстүр, фольклорлық шығармалар –мұның бәрі адамзат 

тарихында болған нәрсе, оны аттап өту мүмкін емес. Бұлардың бәрі тарихтың 

белгілі  бір  кезеңінде  болуға  тиіс,  сол  дәуірдің  жемісі,  адамзат  мәдениетінің 

бір сатысы деп танылуы тиіс. 



Н.4-70 

Пәннің мазмұны 

 

Пәннің тақырыптық жоспары 

Тақырып атауы 

Сағат саны 

Дәрі

с 

Тәжір

ибе 

СОӨЖ/СӨ

Ж 











 

Фольклор 



туралы 

түсінік. 

Фольклористиканың мәні мен маңызы 

 

 



Ғұрыптық  фольклор  –  халық  тұрмыс-



тіршілігінің куәсі 

0,5 



Сауықтық фольлордың кіші жанрлары 



 

 



Халық  прозасы  және  оның  түрлерi. 



Қазақ мифтерi. 

 

0,5 



10 

Хикая және хикаяттар. 



 

0,5 


Әпсананың  жанрлық  белгiлерi  және 



оның түрлерi. 

0,5 



Аңыздардың  жанрлық  ерекшелiктерi 



және оның түрлерi. 

 

 



10 

Ертегiлер  және  оның  түрлерi.  Қазақ 



ертегiлерiндегi  тұрақты  мотивтер  және 

олардың генезисi. 

 

10 



Эпикалық жанрлар. Қазақ эпосы. 

 

10 



10 

Ноғайлы  жырлары  және  қазақ  эпик 

жыршылары 

 

0,5 



11 


Ноғайлы  жырлары  және  қазақ  эпик 

жыршылары 

 

 



12 

«Алпамыс батыр» жыры және батырлық 

ертегі. 

0,5 



13 


Лиро-эпостық 

жырлар. 


Шығыстық 

сюжеттегі дастандар 

 

 

10 



14 

Тарихи  жырлар.  Тарихи  жыр  және 

тарихи  шындық.  Тарихи  жырлардың 

фольклорлық поэтикасы. 

 

 



15 

Айтыс  –  суырыпсалма  өнер.  Қазіргі 

заман халық поэзиясы мен әдебиеті 

 

 





Барлығы: 





126 

 

 



 

 

 



Н.4-70 

Пәннің мазмұны 

 

Пәннің тақырыптық жоспары 



№ 

р/с 

Тақырып атауы 

Сағат саны 

Дәріс  Тәжір

ибе 

СОӨЖ

/СӨЖ 









1-модуль.Фольклор 



туралы 

түсінік. 

Фольклористиканың мәні мен маңызы 

 



Ғұрыптық 



фольклор 

– 

халық 



тұрмыс-

тіршілігінің куәсі 

0,5 


Сауықтық фольлордың кіші жанрлары 



 

 



Халық  прозасы  және  оның  түрлерi.Қазақ 



мифтерi. 

 

0,5 



10 

Хикая және хикаяттар. 



 

 



2-модуль.Әпсананың  жанрлық  белгiлерi  және 

оның түрлерi. 

0,5 



Аңыздардың жанрлық ерекшелiктерi және оның 



түрлерi. 

 

 



10 

Ертегiлер 



және 

оның 


түрлерi. 

Қазақ 


ертегiлерiндегi тұрақты мотивтер және олардың 

генезисi. 

0,5 


10 

Эпикалық жанрлар. Қазақ эпосы. 



 

 

10 



10  Ноғайлы жырлары және қазақ эпик жыршылары 

 

 



11  3-модуль.Ноғайлы  жырлары  және  қазақ  эпик 

жыршылары 

 

 



12  «Алпамыс батыр» жыры және батырлық ертегі. 

0,5 


13  Лиро-эпостық  жырлар.  Шығыстық  сюжеттегі 

дастандар 

 



10 

14  Тарихи  жырлар.  Тарихи  жыр  және  тарихи 

шындық.  Тарихи  жырлардың  фольклорлық 

поэтикасы. 

 

 



15  Айтыс – суырыпсалма өнер. Қазіргі заман халық 

поэзиясы мен әдебиеті 

 

0,5 




Барлығы 

30 

15 

90 

 

 

 

 

 



 

 

Дәріс тақырыптарының мазмұны 

 

№  1  тақырып.  Фольклор  туралы  түсінік.  Фольклористиканың  мәні  мен 

маңызы  


Мазмұны.  Фольклор  туралы  түсiнiкті  қарастырған  уақытта  оның  ауызша 

тараған  сөз  өнері  болғандығынан  және  фольклор  адам  болмысы  мен 

түсінігіне  байланысты  туған  ойлаудың  бір  түрі  екенін  түсіну  қажет.  Бұл 

мақсатта адам санасының дамуы мен адамзат қоғамының даму тарихын терең 

білген  жөн.  Фольклор  ауызша  тарағандықтан  оның  зерттеу  методологиясы 

әдебиетке  қарағанда  бөлек.  Бұл  ерекшелік  фольклордың  адамзаттың  даму 

тарихы мен адам санасының өзгеруіне байланысты болып келеді. Фольклор 

ертедегі адамдардың өмір сұру формасы болған. Әдебиет секілді фольклорда 

тек пен жанрға бөлінетіндігін ескеру қажет    

 

№ 2 тақырып. Ғұрыптық фольклор – халық тұрмыс-тіршілігінің куәсі 

Мазмұны.  Фольклор    еретедегі  адамдардың  өмірінде  маңызды  қызмет 

атқарғандықтан  оның  адам  санасындағы  ерекше  болды.  Фольклордың  адам 

өміріндегі  атқаратын  қызметіне  қарай  екі  топқа  бөлінеді.  Оны  ғылымда 

салттық және салттан тыс фольклор деп атайды. Тақырыпты игерген уақытта 

осы ерекшеліктердің қыр-сырын анықтауға ерекше мән беру қажет.  

 

№ 3 тақырып. Сауықтық фольлордың кіші жанрлары 

Мазмұны.  Адамның  көңіл-күйіне  байланысты,  оның  көңілін  көтеру 

мақсатында  айтылатын фольклор жанрларын сауықтық фольклор деп атауға 

болады.  Сауықтық  фольклор  белгілі  бір  ғұрыпқа  (салтқа)  байланып 

қалмайды.  Тақырыпты  меңгерген  уақытта  сауықтық  фольклордың  халық 

эстетикасымен тығыз байланыстығын естен шығармау керек.  

 

№ 4 тақырып. Халық прозасы және оның түрлерi. Қазақ мифтерi 

Мазмұны.  Фольклор  әдебиет  секілді  текке  бөлінеді:  поэзия,  проза,  драма. 

Қара  сөз  үлгісінде  жеткен  мұраларды  халық  прозасы  деп  атаймыз.  Халық 

прозасының  өзі  атқаратын  қызметтеріне  қарай  екі  үлкен  топқа  бөлінеді. 

Олар:  ертегілік  және  еретегі  емес  проза.  Бұл  екі  топтың  айырмашылығын 

жанрлық белгілеріне қарай бөлу қағидасын меңгерген дұрыс.  

 

№ 5 тақырып. Хикая және хикаяттар 

 Мазмұны.  Хикая  мен  хикаяттар  халық  прозасының  ертегі  емес  прозасына 

жатады.  Тақырыпты  меңгерген  уақытта  хикаяның  көне-наным  сенімделген 

негізделген, ал хикаяттың діни наным-сенімдерген сүйенетінің ескеру қажет. 

Мәтіндермен танысу керек. 

 

№ 6  тақырып. Әпсананың жанрлық белгiлерi және оның түрлерi 

 Мазмұны. Әпсана – ертегі мен аңыз арасындағы жанр. Тақырыпты игерген 

уақытта  әпсананың  ертегілік  сипатын  және  аңыздық  белгілердің  дұрыс 

ажырата білуге машықтану қажет. Мәтіндермен танысу керек. 



№  7    тақырып.  Аңыздардың  жанрлық  ерекшелiктерi  және  оның  түрлерi 

Мазмұны. Аңыздар – халық прозасының бір түрі. Аңыз белгілі бір факті пен  

шындық  негізінде  туады.  Бірақ  факті  мен  шындық  уақыт  өте  келе  өзгереді. 

Аңыздың  осы  бір  ерекшелігін  қазақ  арасында  сақталған  аңыздық  әнгімелер 

арқылы талдай білу қажет. 



 

№ 8 тақырып. Ертегiлер және оның түрлерi. Қазақ ертегiлерiндегi тұрақты 

мотивтер және олардың генезисi 

 Мазмұны. Ертегі – эстетикалық талғамы өте жоғары проза түрі. Тақырыпты 

игерген  уақытта  ертегінің  көркемдік  сипатына,  ертегі  мазмұны  көксейтін 

эстетикалық  мұраттарға  назар  аудару  қажет.  Қазақ  ертегілерінің  мазмұны 

мен ертіглермен танысу қажет.  



 

№ 9 тақырып. Эпикалық жанрлар. Қазақ эпосы  

Мазмұны.  Эпостық  жырлар  –  халықтың  идеялық  арман  аңсары.    Эпостық 

мұраларда  халықтың  тұрмыс-тіршілігі,  тарихы,  әлеуметтік  аңсары  көрініс 

тапқан.  Қазақ  эпостық  жырларын  зерттеген  ғалымдар  бұл  мұраның 

халықтану ісінде өте маңызды ролі бар екендігін айтады. Тақырыпты игеруші 

қазақ  эпостық  мұраларының  мәтіндерімен  танысу  керек,  жырдағы  көне 

ұғымдар мен наным-сенімдерін ізін талдай білу қажет. 



 

№ 10 тақырып. Ноғайлы жырлары және қазақ эпик жыршылары  

Мазмұны. Қазақ эпостық жырлар мұрасында ноғайлы кезеңі маңызды роль 

атқарады.  Бұл  кезен  эпостық  жарлардағы  патриоттық  сезімнің  күшейуімен 

ерекшеленеді.  Ноғайлы  жырларының  көрнекті  үлгілері  -  «Едіге  батыр» 

жыры,  «Қобыланды  батыр»  жыры,  «Қырыннның  қырық  батыры»  циклі. 

Ноғайлы  жырларында  Ноғайлы  ордасында  болған  оқиғасы  көрініс  тапқан. 

Эпостанушы  ноғайлы  жырларындағы  тарихи  оқиғаларын  көрініс  алуы  мен 

эпикалық  дәстүрдің  арақатынасын  ажырата  отырып,  халықтық  мұраның 

ерекшелігін белгілеуі тиіс. 



 

№ 11 тақырып. Ноғайлы жырлары және қазақ эпик жыршылары Мазмұны. 

«Алпамыс  батыр»  жырының  мәтінімен  танысу.  Жырдағы  негізгі 

кейіпкерлерді,  олардың  мінездері  мен  іс-әрекеттерін  талдай  білу,  жырдың 

идеялық мазмұның ұғына білу – басты нысана.  



 

№ 12 тақырып. «Алпамыс батыр» жыры және батырлық ертегі 

 Мазмұны.  Лиро-эпостық  жырлардың  мәтінімен  танысу.  Кейіпкерлерге 

сипаттама беру. «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» жыры, «Айман-Шолпан», «Қыз-

Жібек»  жырларында  кезедесетін  кейіпкерлерді,  жырдың  негізгі  әлеуметтік 

мұратын талдай білу. 

 

№13  тақырып.  Лиро-эпостық  жырлар.  Шығыстық  сюжеттегі  дастандар 

Мазмұны. Шығыс сюжетінен ауысқан өзі қалаған жырлардың мәтіндерімен 

танысып, жырлардағы тұрақты мотивтер мен сюжеттерді тану 



 

№14  тақырып.  Тарихи  жырлар.  Тарихи  жыр  және  тарихи  шындық. 

Мазмұны. Тарихи жырлардың фольклорлық поэтикасы 

 Тарихи  жырлардың  мәтінімен  танысу.  Жырдағы  жиі  кездесетін  тұрақты 

мотивтер мен сюжеттерді белгілеу. 

 

№15 тақырып. Айтыс – суырыпсалма өнер. Қазіргі заман халық поэзиясы 

мен әдебиеті 



 Мазмұны. Айтыс – суырыпсалма өнер. Айтыскер ақын 

шығармашылықтарымен таныстыру. Қазіргі айтыс. Тақырыбы, көркемдігі. 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тәжірибешілік сабақтардың мазмұны 

 

№1  семинар.  Фольклор  туралы  түсінік.  Фольклористиканың  мәні  мен 

маңызы 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.Фольклордың пайда болуы туралы теориялардың көрнекті өкілдері; 

2.Фольклор мен жазба әдебиетiнiң айырмашылығы мен бiрлiгi. 

3.Фольклор шығармалардың классификациясы 

 4.Қазақ фольклористикасының көрнектi өкiлдерi және олардың зерттеушiлiк 

қызметтерi. 



 

№2 семинар. Ғұрыптық фольклор – халық тұрмыс-тіршілігінің куәсі 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Салттық  және  салттан  тыс  фольклордың  функционалдық  қызметтерiнiң 

өзгешелiгi. 

2.

 

Салтқа қатысты фольклор – көп қырлы құбылыс және олардың түрлерi.  



3.

 

Ғұрыптық фольклор және оның түрлерi. 



4.  Еңбек  кәсiп,  аңшылыққа  байланысты  тұрмыстық  жырлар  және  олардың 

көне наным-сенiммен байланыстылығы. 



 

№3 семинар. Сауықтық фольлордың кіші жанрлары  

Қарастырылатын мәселелер:  

1.Жұмбақ, жаңылтпаш – сауық түрлері; 

2.Мақал-мәтелдер – халық эстетикасының көрiгi; 

3.Шешендiк сөз – афоризмдер үлгiсi; 

 4.Қазақтың  атақты  би  шешендерiнiң    (Майқы  би,  Төле  би,  Қазыбек  би, 

Айтеке би) үлгiлi 



 

№4 семинар. Халықтық проза және оның түрлері. Қазақ мифтері  

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Ертегiлiк және ертегiлiк емес прозаның негiзгi жанрлық ерекшелiктерi. 

2.

 



Қазақтың халық прозасы  және оның түрлерi. 

3.

 



Қазақ мифтерi. Қазақтың Қорқыт туралы аңызындағы көне мифтiк астар. 

 

№5 семинар. Хикая мен хикаяттар 

Қарастырылатын мәселелер:  

Хикая  мен  хикаяттар  –  халық  прозасының  аңыздық  жанр  тобына  жататын 

шығармалар. 

Хикая 


мен 

хикаяттың 

жанрлық 

белгiлерiнiң 

жақындығы 

және 


айырмашылығы. 

Хикая мен хикаяттардың хабарлық, ғибраттық сипаттары. 



 

№6 семинар. Әпсананың жанрлық белгілері  және оның түрлері 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 

Әпсананың жанрлық белгiлерi  



2.

 

 Әпсананың түрлерi 



3.Қазақтың Асан Қайғы туралы әпсанасы-әлеуметтiк утопияның бiр көрiнiсi. 

 

№7 семинар. Аңыздардың жанрлық ерекшеліктері және оның түрлері 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.Аңыздардың жанрлық ерекшелiктерi  

2.Аңыздардың түрлерi. 

3.Қазақ аңыздарының хронологиялық кезеңдерi және тарихи шындық. 

4.ХҮІІІ ғасырлардағы тарихи аңыздардың тарихи шындықпен арақатынасы.

 

5. Миф. Мифтік құбылушылық. 



 

 

№8  семинар.  Ертегілер  және  оның  түрлері.  Қазақ  ертегілеріндегі 

тұрақты мотивтер және олардың генезисі 

Қарастырылатын мәселелер: 

1.

 



Мақал-мәтелдердің  жанрлық  белгілері  мен  классификациялаудың 

принциптері.  

2.

 

Тақырыптың, логикалық, семантикалық жіктеулер туралы түсінік.   



3.

 

Мақал–мәтелдердің  жиналуы  мен  зерттелуі  және  оның  ауызекі  сөйлеу 



тілімен байланысы.  

4.

 



Мақал-мәтелдердің тақырыбы халық өмірінің барлық саласын қамтуы.  

5.

 



Мәтелдің мақалдан айырмашылығы.  

 

№9 семинар. Эпикалық жанрлар. Қазақ эпосы 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Эпикалық жанрлар және оның қазақ фольклорындағы түрлерi. 

2.

 



Эпостық жырлар- халықтың идеялық арман-аңсары7 

3.

 



Қазақ эпосының жанрлық классификациясы.  

4.

 



Көне эпос. 

5.

 



Қаһармандық эпос. 

6.

 



Лиро-эпос. 

 

№10 семинар. Ноғайлы жырлары және қазақ эпик жыршылары 



Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Ноғай Ордасының пайда болуы және күйреуі. 

2.

 



Ноғайлы жырларының тарихи негіздері. 

3.

 



«Едіге» жырының генезисі, типологиясы. 

4.

 



«Қобыланды батыр» жырының генезисі, типологиясы. 

5.

 



 «Қобыланды батыр» жырының генезисі, типологиясы. 

6.

 



«Қобыланды  батыр»  жырындағы  Тайбурылдың  шабысын  суреттейтін 

үзіндісін жатқа оқу. 



 

11-тақырып. Ноғайлы жырлары және қазақ эпик жыршылары 

1.

 



Ноғайлы жырларын жырлаушы жыршылар. 

2.

 

«Қобыланды батыр» жырының генезисі, типологиясы. 



3.

 

«Қамбар батыр» жырының мазмұнымен танысу. 

4.

 

«Ер Тарғын» жырындағы Тарғынның монологын жатқа оқу. 



5.

 

«Ер Тарғын» жырындағы Ақжүністің портреті берілетін үзіндіні жатқа 



оқу. 

 

 



№12 семинар. «Алпамыс батыр» жыры және батырлық ертегі 

Қарастырылатын мәселелер:  

1. «Алпамыс батыр» жырының зерттелуі. 

2. «Алпамыс батыр» жырының генезисі. 

3.  Алпамыс  батыр  жырының  композициясы,  тұрақты  мотивтері  мен 

сюжеттері. 

 

№13 семинар. Лиро-эпостық жырлар. Шығыстық сюжеттегі дастандар 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Лиро-эпостық  жырлар  мен  батырлық  жырлардың  жақындық  және 

өзгешелiгi; 

2.

 

«Қозы  Көрпеш-Баян  сұлу»,  «Айман-Шолпан»,  «Қыз  Жiбек  жыры» 



жырлары: варианттары, негізгі кейіпкерлер; 

3.

 



Шығыстық  сюжеттен  ауысқан  дастандар.  Дастандар  мен  қазақ  лиро-

эпостық жырларының арасындағы жақындықтар мен өзгешелiктер. 

4.

 

«Қыз Жібек» жырындағы Төлегеннің алты қазбен қоштасуын жатқа оқу. 



5.

 

«Қыз Жібек» жырындағы Жібектің портреті берілетін үзіндіні жатқа оқу. 



6.

 

«Қозы  Көрпеш-Баян  сұлу»  жырындағы  Ай  мен  Таңсықтың  қоштасу 



жырын жатқа оқу. 

 

 



№14  семинар.  Тарихи  жырлар.  Тарихи  жыр  және  тарихи  шындық. 

Тарихи жырлардың фольклорлық поэтикасы 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Тарихи жырлар-эпостың жаңа түрі. 

2.

 



Қазақ тарихи жырларының хронологиялық кезеңдері. 

3.

 



Тарихи жыр және өмір шындығы. 

 

№15 семинар. Айтыс – суырыпсалма өнер. Қазіргі заман халық 



поэзиясы мен әдебиеті 

Қарастырылатын мәселелер:  

1.

 



Айтыс – халық шығармашылығының үлгісі. 

2.

 



Айтыстың түрлері. 

3.

 



Айтыс және әлеуметтік сұраныс. 

4.

 



Қазіргі айтыс. 

 

 

 

Студенттердің өздік жұмыс түрлерінің мазмұны 

№ 

СӨЖ түрі 

Тапсыру 

уақыты 

Есеп түрі 

Бақылау түрі 

Сағ 

1  Дәріске дайындық 

1-15-апта 

 

Сабақ айту 



Тапсырманы орындау 



2-апта

 

Мысалдар 



теру 

Талдау 


Ғылыми  еңбектермен 



жұмыс, конспект жасау 

3-апта


 

Конспект 

Ғылыми 

еңбектерді талдау   6 



4  Тапсырманы орындау 

4-апта


 

Мысал теру 

Талдау  

5  Тапсырманы орындау 



5-апта

 

Мысал жазу 



Талдау  

6  Тапсырманы орындау 



6-апта

 

Мысал жазу 



Талдау  

7  Тапсырманы орындау 



7-апта

 

Мысал жазу 



Талдау  

8  Тапсырманы орындау 



8-апта

 

Мысал жазу 



Талдау  

9  Тапсырманы орындау 



9-апта

 

Мысал жазу 



Талдау  

10 



Ғылыми  еңбектермен 

жұмыс, конспект жасау 

1-15-апта

 

Конспект 



Ғылыми 

еңбектерді талдау 

11 


Ғылыми  еңбектермен 

жұмыс, конспект жасау 

1-15-апта

 

Конспект 



Ғылыми 

еңбектерді талдау 

12 


Ғылыми  еңбектермен 

жұмыс, конспект жасау 

1-15-апта

 

Конспект 



Ғылыми 

еңбектерді талдау 

13 


Ғылыми  еңбектермен 

жұмыс, конспект жасау 

1-15-апта

 

Конспект 



Ғылыми 

еңбектерді талдау 

14 


Ғылыми  еңбектермен 

жұмыс 


1-15-апта

 

Конспект 



Ғылыми 

еңбектерді талдау 

15 


Қорытынды  бақылауға 

дайындық 

15-апта

 

 



Коллоквиум 

(Тест) 


 

Барлығы 



90 

 

Студенттердің өздік жұмысына ұсынылатын тақырыптар 

1.

 



Қазақ фольклортану ғылымының тарихы. 

2.

 



Фольклордағы тұтастану құбылысы. 

3.

 



Қазақ фольклорының эстетикасы. 

4.

 



Қазақ фольклорының поэтикасы. 

5.

 



Фольклор және жазба әдебиет. 

6.

 



Қазақ фольклорының қалыптасып, даму тарихы. 

7.

 



Фольклор және шындық. 

8.

 



«Ш.Уәлиханов - фольклортанушы». 

9.

 



«М.Әуезов және қазақ фольклортану ғылымы». 

10.


 

«Ә.Марғұлан және қазақ фольклортану ғылымы». 

11.

 

«Ә.Қоңыратбаев және қазақ фольклортану ғылымы». 



12.

 

«М.Ғабдуллин және қазақ фольклортану ғылымы». 



13.

 

«С.Қасқабасов және қазақ фольклортану ғылымы». 



14.

 

«Ә.Диваев және қазақ фольклортану ғылымы». 



15.

 

«Р.Бердібаев және қазақ фольклортану ғылымы». 



 «Қазақ  халық  ауыз  әдебиеті»  пәні  бойынша  студенттерді  ПМПИ 

кітапханасындағы  оқулық  және  оқу  құралдарымен  қамтамасыз  ету 

картасы 

 

Негізгі және қосымша әдебиеттер 



тізімі 

 

семестр 



Кітаптар саны 

ПМПИ ҒК 


қажеттілік 

Негізгі әдебиет 

1.Ә.Қоңыратбаев. 

Қазақ 

фольклорының тарихы. – Алматы, 



1991 



20 

2.М.Әуезов. 

Әдебиет 

тарихы. 


Алматы: 1991.-240 б. 

 



10 

10 


3.Ш.Ыбыраев. 

Эпос  әлемі.  – 

Алматы, 1993 



10 

Қосымша әдебиет 

1.Б.Абылқасымов.  Телқоңыр.  – 

Алматы, 1993 



2. 


К.Сләмжанұлы. 

Қазақтың 

отбасы фольклоры – Алматы, 2007 



 

3.  Қасқабасов  С.  Қазақтың  халық 



прозасы. Алматы: 1984.-324 б 

 



 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Әдебиеттер тізімі 

Негізгі әдебиеттер 

1

 



Қоңыратбаев Ә. Қазақ фольклорының тарихы. –Алматы: 1991.-288 б. 

2

 



Әуезов М. Әдебиет тарихы. Алматы: 1991.-240 б. 

3

 



Әуезов М. Әдебиет туралы. О литературе. Алматы: 1997.-304 б. 

4

 



Әбсадықов А., Исина Н. А. Байтұрсынұлының әдеби мұралары. 

Литературное наследие А. Байтурсынова. Қостанай: 2003 -144 б. 



Қосымша әдебиеттер 

1

 



Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш // Ақ жол Алматы: 1991.-317 б. 

2

 



Досмұхамедұлы Х. Аламан. Алматы: 1991.-176 б. 

3

 



Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. Алматы: 1984.-324 б 

4

 



Қасқабасов С. Казахская несказочная проза. Алматы: 1990.- 

5

 



Қасқабасов  С.  Қазақ  фольклорындағы  тұтастану  құбылысы.  Жұлдыз 

журналы, 1992, № 11. 

6

 

Қазақ фольклорының типологиясы. Алматы: 1981.-345 б. 



7

 

Қазақ фольклорының тарихилығы. Алматы: 1993.-356 б. 



8

 

Қазақ фольклористикасы. Алматы: 1972.-262 б. 



9

 

Қазақ фольклористикасының тарихы. Алматы:1988.- 



10

 

Абылқасымов Б. Телқоңыр. Алматы:1993.-218б. 



11

 

Турсынов Е.Д. Генезис казахской бытовой сказки. Алматы: 1973.-245 б. 



12

 

 Қасқабасов  С.  Ертек  пен  эпостың  сюжеттiк  типологиясы//  Қазақ 



фольклорының типологиясы. Алматы: 1981.-345б. 

13

 



 Қазақ тарихы жырларының мәселелерi. Алматы:1979.-326 б 

14

 



Садырбаев С. Фольклор және эстетика. Алматы: 1976.-296 б. 

15

 



Адымбаев  Б.  Тарихи  аңыз  әңгiмелер//Қазақ  фольклорының  типологиясы. 

Алматы: 1981.-345 б. 

16

 

Бердiбаев Р. Қазақ эпосы. Алматы: 1982.-256 б. 



17

 

Тұрсынов Е. Истоки тюркского фольклора. Қорқыт. Алматы: 2003.-287 б 



18

 

Фольклор шындығы. Алматы: 1990.-214 б 



19

 

Садырбаев С. Халық әдебитiнiң тарихы негiздерi. Алматы 1992. 



20

 

Тарақты Ақселеу. Күй шежiре. Алматы 1992.-484 б. 



21

 

Марғұлан Ә. Шоқан және Манас. Адамзаттың Манасы. Алматы: 1995. 



22

 

Бердiбаев  Р.  “Манас”  және  қазақтың  эпикалық  дәстүрi.//  Адамзаттың 



Манасы. Алматы: 1995.-356 б. 

23

 



Уәлиханов Ш. Таңдамалы шығармалары. Алматы: 1985.-381 б. 

24

 



Әбсадықов А. Ауыз прозасының жанр түрлерi. Қостанай: 1994.-76 б. 

25

 



Төреқұлов Н., Қазбеков М. Қазақтың би-шешендері. Алматы:1993.- 400 б. 

26

 



Қоңыратбаев. Қазақ эпосы және түркология. Алматы:1984.-385 б. 

27

 



Жирмунский В.В. Сказание об Алпамыше и богатырская сказка. Москва:-

стр.334 


28

 

Қазақ халық әдебиетi (хрестоматия). Алматы: 1990.-214 б 



29

 

Әбсадықов А. Абылай хан; аңыз және ақиқат. Қостанай: 1999.-134 б. 



30

 

«Едіге батыр» жыры.(Оқулыққа қосымша) Алматы:1999.-456 б. 



31

 

Қазақ халқының мақалдары мен мәтелдері. Алматы: 2001.-357 б. 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі  

(6 д, 3 тж, 126 осөж) - аптасына 1 дәріс, 1 тәжірибелік, 2 осөж 



1 рейтинг 

(бақылаудың 

жоғарғы 

көрсеткіші) 

 













58 

100 


балл 

Апталар 

 





 



Сабаққа қатысымы 

(дәріс) 






14 


Сабаққа қатысымы 

(тәжірибелік) 







СОӨЖ 



материалдарын 

дайындау және 

қатысу 

 

ЗЖт- 



3  

 

 ЗЖт- 



2  

 

ЗЖт- 



 

ЗЖт- 



2  

 

ЗЖт- 



 

ЗЖт- 



 

ЗЖт- 



3   

 

 



18 

Тәжірибешілікке 

дайындалған үй 

тапсырмалары 

ҮЖ, 

А- 2 


ҮЖ, 

А- 1 


ҮЖ, 

А- 2 


ҮЖ, 

А-1 


ҮЖ, 

А-2 


ҮЖ, 

А-1 


ҮЖ, 

А- 2 


 

11 


Аралық бақылау 

 

 



 

 

 



 

Тес 


25*2 

50 


2 рейтинг 

(бақылаудың 

жоғарғы 

көрсеткіші) 













58 

Қорыт


ынды  

100 


Апталар 



10 

11 


12 

13 


14 

 


 

Сабаққа қатысымы 

(дәріс) 





14 



Сабаққа қатысымы 

(тәжірибелік) 







СОӨЖ 



материалдарын 

дайындау және 

қатысу 

 

ЗЖт- 



3  

 

 ЗЖт- 



2  

 

ЗЖт- 



 

ЗЖт- 



2  

 

ЗЖт- 



 

ЗЖт- 



 

ЗЖт- 



3   

 

 



18 

Тәжірибешілікке 

дайындалған үй 

тапсырмалары 

ҮЖ, 

А- 2 


ҮЖ, 

А- 1 


ҮЖ, 

А- 2 


ҮЖ, 

А-1 


ҮЖ, 

А-2 


ҮЖ, 

А-1 


ҮЖ, 

А- 2 


 

11 


Аралық бақылау 

 

 



 

 

 



 

Тес 


25*2 

50 


А - ауызша                                             Кешігу - 0,5 балл 

К - конспект                                          Келесі аптада меңгеріп өтеу (+ 0,5 балл)  

Б- баяндама                                       Сқ - Сабаққа қатысу, Д – 2 балл, Т - 1-балл 

ЗЖт - зерттеу жұмыстарын талдау     Аб-да 25 сұрақ қойылып, дұрыс      

ҮЖ -үй жұмысы                                     жауабы -2 баллмен есептеледі 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

5В011700 – «Қазақ тілі мен әдебиеті», 5В012100 – «Қазақ тілінде оқытпайтын 

мектептердегі  қазақ  тілі  мен  әдебиеті»,  5В020500  –  «Филология:  Қазақ 

филологиясы»  мамандықтарының бақылау шараларының күнтізбелік кестесі  

(30 д, 15 тәж., 90 СӨЖ) - аптасына 2,0 дәріс, 1,0 тәж., 6,0 СӨЖ 



1-рейтинг 

(бақылаудың 

жоғарғы 

көрсеткіші) 













58 

Қорыты


нды 100 

балл 


Апталар  





 



Сабаққа қатысымы 

(дәріс) 






СӨЖ 



материалдарын 

дайындау  

А2, Т1 

А2, 


Т1 

А2, 


Т1 

А2, 


Т1 

А2, 


Т1 

А2, 


Т1 

А2, Т1 


21 

Тәжірибеде 

орындалатын үй 

жұмысы 


А2, 

Кп1 


А2, 

Кп1 


А2, 

Кп1 


А2, 

Кп1 


А2, 

Кп1 


А2, 

Кп1 


А2, 

Кп2 


22 

Шектік бақылау 

 

 

 



 

 

 



Тес 

25*2 


50 

2-рейтинг 

(бақылаудың 

жоғарғы 

көрсеткіші) 













58 

Қорыты


нды 100 

Апталар  



10 

11 


12 

13 


14 

 

Сабақ қатысымы 



(дәрістер) 







СӨЖ 

материалдарын 

дайындау  

А2, Т1 


А2, 

Т1 


А2, 

Т1 


А2, 

Т1 


А2, 

Т1 


А2, 

Т1 


А2, Т1 

21 


Тәжірибеде 

орындалатын үй 

жұмысы 

А2, 


Кп1 

А2, 


Кп1 

А2, 


Кп1 

А2, 


Кп1 

А2, 


Кп1 

А2, 


Кп1 

А2, 


Кп2 

22 


Шектік бақылау 

 

 



 

 

 



 

Тес 


25*2 

50 


 

А – ауызша                                  Кешігу (– 0,5) 

Кп – конспект                             Келесі аптада меңгеріп өтеу (– 0,5)  

Т – талдау                                    Қ –  Сабаққа қатысу 1 БАЛЛ 

Тес – тест 

Аб-да 25 сұрақ қойылып, дұрыс жауабы 2 баллмен есептеледі 



 

 

 

 


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет