Қазақстан республикасы білім және ғылым минстрлігі


В.А.Караковскийдің тәрбиелік жүйесі



бет75/215
Дата28.01.2022
өлшемі0,65 Mb.
#24503
түріОқулық
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   215
В.А.Караковскийдің тәрбиелік жүйесі.В.А.Караковскийдің тәрбиелік жүйе ұғымы педагогикалық әрекеттің неғұрлым іргелі факторларының бірін: мектепті өзін-өзі реттеу мен өзін-өзі ұйымдастыруды, өзіндік қызмет етуді әлеуметтік тұрғыда іске асырады. Тәрбиелік жүйе отбасындағыдай мейірімді қатынасқа сәйкес, мектеп-отбасы-әлеуметтік орта бірлігінде іске асуын қамтиды.

Ж.Ж.Наурызбайдың тәрбиелік жүйесі. Ғалым көп ұлтты Қазақстан халықтары үшін ұлттық болмысты қалыптастырудың негізгі жолын атап көрсетеді. “ …бүгінгі таңда біз ұлттар мен ұлыстардың, әсіресе, білім беру саласындағы этникалық сұраныстарды жүзеге асыру мәселелерін терең ойластыруымыз керек. Бұл арада ұлттық сана-сезімді қалыптастырудың, мәдениеттілік мүдделердің құралы болып табылатын білім беру ісі алдында басты-басты үш қызмет тұр. Олар: табыстаушылық(ұлттық мәдениетті өркендету, сақтау және дамыту); даралаушылық (адамның, этникалық топтың немесе этностың ұлттық мәдени қажеттіліктерін, жеке тұлғаның ерекшеліктерін айқындау); ынтымақтастырушылық (мәдениеттердің өзара бірлігін, кірігуін, байытуын, жеке тұлғаның әлемдік және ұлттық мәдениет жүйесіне ұмтылысын қамтамасыз ету). Адамгершілік құндылықтары қалыптасқан мәдениетті тұлғаны қалыптастыру үшін: тілдік сана, тарихи сана, географиялық сана, көркемдік сана қажет деп, әр ұғымға бүгінгі күн тұрғысынан түсініктеме береді.
Кесте 5 – Мәдениетті тұлғаның көрсеткіші (Ж.Наурызбайдың тұжырымы бойынша)


Тілдік сана

Ана тілін, мемлекеттік және шетел тілдерін білу ғана дүниенің бар құбылысын, бояуын, әуенін санаға құю.

Тарихи сана

Этникалық және мемлекеттік сананың негізі. Ұлттық ой-сана, этностың мыңдаған жылдық аңыз-әпсанасы бейне-белгілері, наным-сенімдері халықтың тарихын білу арқылы ерекшеленеді. Тарихи сананы қалыптастыру тарихи танымның дұрыс қалыптасыуына тәуелді.

География-лық сана

…Планеталық, ғаламдық, экологиялық саналар деңгейіне самғаумен бірге кіндік кескен жер, туған өлке, Отан, өз шаңырағын қастерлеу сезімімен қатар тыныстау парыз.

Көркемдік сана

Ұшқыр қиял, нәзік сезім, әсемдікке құштарлық, әдемілікті бағалай білу, көркемдік талғам, өнер туындыларына тәнті болу қасиеттері.

Жоғарыда атап көрсетілген тілдік сана, тарихи сана, географиялық сана, көркемдік санамен бірге қоғамның дамуы сол қоғам мүшелерінің біліктілігі мен білімділігіне байланысты деп атап көрсетеді. “Біліктілік – адамның өмір жолында көргені мен естігенінің тиімдісін көңілге тоқудың, ал білімділік - тікелей оқудан құралмақ. Мұның біріншісінің сапасы тәрбиеге, халықтық салт-дәстүр, әдет-ғұрыпты, тілді біліп өсу деңгейіне қатысты болса, екіншісі – білім нәрімен ауыздандыратын оқулықтардың сапасына тәуелді екені белгілі”,-деуі теориялық білім мен тәлімдік тәжірибелерді өзара жинақтай және кіріктіре отырып, толықтай тәрбие жүйесін (адамгершілік, ақыл-ой, дене, эстетикалық, экономикалық, экологиялық, т.б.) тұтас қамти отырып, әлемдік өркениет көшіне лайықты тұлға тәрбиелеу бүгінгі қоғамның негізгі ұстанымы деп бағалайды.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   215




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет