Ќазаќстан Республикасы Білім жєне Ѓылым министрлігі
Сабақ жоспарының үлгілері
жүктеу/скачать 225,5 Kb.
|
Диплом ж мысы та ырыбы (1)
| Сабақ жоспарының үлгілері
Қазақ халық әдебеті үлгілеріндегі бесік жыры, тұсау кесу жыры, төрт түлік жырлары, арнау-тілек өлеңдері, ойын өлеңдері, өтірік өлеңдер, жаңылтпаштар, жұмбақтар, мақал-мәтелдер мен ертегілер, аңыздар, батырлық ертегілер, батырлар жырынан үзінділер оқытудың өзіндік ерекшеліктері бар. Бесік жыры Адам баласы ең алғаш дүниеге келгенде, бесік жырымен тербеледі. Ата-анасы әу бастан баласының болашақта қандай азамат болғанын қалайтынын, сол үшін қаншалықты жауапкершілік артатынын, бар қалауы мен тілегін жалпы халықтың мақсат-мүддесі, арман-тілегімен ұштастырып жырға қосады. Бесік жырында балаға деген жылылық, мейірімділік қамқорлық сезімдері тұнып, жұмсақ жүрек, аялы алақан, тәтті сөздерімен уату, мәпелеу сезіледі. ”Бесік жыры” оқытудың үлгі - сабақ жоспары. Сабақтың тақырыбы: ”Бесік жыыры”. Сабақтың мақсаты: Білімдік мақсаты: қазақ халық ауыз әдебиеті үлгілерінің бірі – бесік жырымен таныстыру. Бесік жырының мән-мағынасын түсіндіру. Тіл байлығын арттыру. Дамытушылық мақсаты: бесік және оның жабдықтары туралы мағлұмат беру. Нәрестені бесікке бөлеу рәсімімен таныстыру. Тәрбиелік мақсаты: балаларда мейірімділік, қамқорлық, анаға деген құрмет сезімін ұялату, халқының салт-дәстүрлерімен таныстыру. Сабақтың көрнекілігі: қуыршақ, бесік оның жабдықтары (ойын түрінде), суретті альбом. Сабақтыың барысы: мұғалім қушылардан сәбиді үлкендер (әжесі, апасы) қалай жұбатқандарын көрген-естігендері, бесіктегі сәбиді тербеткен кезде не айтылатыны жайында сұрайды. Балалардың жауаптарын таңдағаннан кейін бесік жыры туралы түсінік береді: ”Бесік жыры” қазақ халық ауыз әдебиеті үлгілерінің бірі анасы бесікте жатқан жас сәбиін тербете отырып, баласына жақсы тілектер айтады, әлемдегі ең асыл дүниелерге теңейді, үлкейгенде өнерлі, халқының қамын ойлайтын азамат болып өсуіне тілек білдіреді. Бесікке бөлек рәсімін мұғалім өзі таныстыруына немесе қонаққа арнайы әжейді шақыруына болады. Мұғалім: балалар, бүгін біз жас нәрестенің ұйықтайтын, демалатын оры бесікпен және оның жабдықтарымен танысамыз. Ортаға бесік, оның жабдықтары, қуыршақ әкелінеді. әжей (немесе мұғалім) бесікке бөлеу рәсімін көрсете бастайды. Айналайын балаларым, сендер де осындай нәресте болсансыңдар, сендерді де аналарың осы бесікке бөлеп, бесік жырын айтқан. Енді сәбиді бесікке қалай бөлейтінін мұқият көріп, сезімді көңіл қойып тыңдаңдар. Жас нәрестені бесікке бөлеу – ата –Бабамыздың ежелден келе жатқан қасиетті дәстүрінің бірі. Шебер кісілердің жаңа туған сәбиге арнайы әсемдеп жасаған бесікті саудаласпастан алатын болған. Бесік тоғыз түрлі нәрсемен жабдықталған: 1. Қауыздау ұзын көрпешелі тарының кебегінен, не мақтаудан жасалған. 2. бас жастыќ 3. аяќ жастыќ 4. жамбас жастыќ (жан жастыќ екі дана) 5. тартпа екі дана (бірі кµкірек, екіншісі тізе ‰стінен т±ратындай етіп, бауын ала жіппен есіп жасаѓан) 6. бесікке ‰кі, тоѓыз кµз моншаќ, к‰лге кµмілген к‰лшетай апарѓан, µз ‰йінен пышаќ алып нєрестеніњ жастыѓыныњ астына ќойѓан. 7. ќызѓа шањќобыздай ‰нді де µнерлі болсын деп шањќобыз; ±лѓа мерген єрі ойыншыл, малды болсын деген ниетпен асыќ апарѓан Нєрестені бесікке бµлемей т±рып та, бµлеген соњ да адыраспан (єулие шµп) т‰тетіп, аластаѓан. Бесікті адыраспанмен аластаѓанда былай дейді. Алас, алас баладан алас, Иесі келді пєлесі кµш! Алас, алас бєледен алас, Кµзі жаманныњ кµзінен алас. Сµздік ж±мысын ж‰ргізу. Тоќты- ќойдыњ алты айдын асќан тµлі; Ќуырдаќ- майѓа пісірілген ет; ¦ста- темірден неше т‰рлі б±йым жасайтын ќол µнері бар адам; Шешен- сµзге аѓып т±рѓан шебер, тілге ж‰йрік адам. «Бесік жырыныњ» єр шумаѓын (парта, ќатары бойына) оќыту. Тµмендегі с±раќтарды ќоя отырып, мєтіннен тауып оќыту. Бесік жырында анасы сєбиін ќандай сµздер айтып ж±батады? (1-2 шумаќта айтылѓан) Сєбиім ќандай бала болса екен дейді? (3 шумаќ) Бµпесін ќандай жаќсы нєрселерге тењейді? (4 шумаќ) Ќане, енді µздеріњ сєбиге ќандай тілек айтар едіњдер? (балаларѓа µз ойларын айтќызу) Сендерді ‰лкендер еркелеткенде ќандай сµздер айтушы еді? Сергіту жаттыѓу ретінде мына µлењді ќимылмен келтіріп, хормен айтќызуѓа болады: Єлди, єлди бµпешім Єлпештейін кµкешім, Тербетейін жата ѓой Тєтті ±йќыѓа бата ѓой. жүктеу/скачать 225,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|